სექსუალობა და ჯანმრთელობა

ასექსუალობა – მნიშვნელობა, მითები, ქამინგაუთი

ნანა
Ippf Eseaor

თუ სხვების მიმართ სექსუალური მიზიდულობის ნაკლებობას განიცდით ან მიზიდულობა საერთოდ არ გაქვთ, შესაძლოა, ასექსუალი იყოთ, თუმცა მხოლოდ სექსუალური მიზიდულობის ნაკლებობით ნუ ეცდებით საკუთარი თავისთვის იარლიყების მიწებებას, რადგან ასექსუალურ სპექტრზე მიზიდულობის ბევრი სხვადასხვა დონის მქონე ადამიანია განლაგებული.

Contents

რა არის ასექსუალობა?

მიუხედავად იმისა, რომ სხვების მიმართ სექსუალური მიზიდულობისა და ლტოლვის ნაკლებობა ან არ ქონა ასექსუალი ადამიანის კლასიკური განმარტებაა, ასექსუალობა სხვადასხვა ადამიანისთვის, შესაძლოა, სხვადასხვა რამეს ნიშნავდეს, ვინაიდან ინტიმურობას ყველა ადამიანი სხვადასხვანაირად განსაზღვრავს. ამრიგად, მეტად მართებულია, რომ ასექსუალობა სპექტრად მივიჩნიოთ, ვიდრე მკაცრი წესების ერთობა, რომლებიც მასთან მიმართებით არსებობს.

ამ განმარტებაში სექსუალური მიზიდულობა განსაზღვრულია, როგორც ერთგვარი ლტოლვა კონკრეტული ადამიან(ებ)ის მიმართ, რომელიც ნათელს ხდის, რომ მათთან სექსი გინდათ.

ვინაიდან ასექსუალობა სპექტრად შეგვიძლია განვიხილოთ, შესაბამისად, ასექსუალობა ერთგვარი კრებითი ტერმინია, რომელიც სხვადასხვა სექსუალობის მქონე ადამიანებს აერთიანებს. მაგალითად, დემისექსუალებს, გრეისექსუალებს, გრეი-ასექსუალებს.

► წაიკითხეთ ამავე თემაზე სექსუალობები და მათი მნიშვნელობები.

დემისექსუალი — ადამიანი, რომელსაც სხვების მიმართ სექსუალური მიზიდულობა მხოლოდ მას შემდეგ უჩნდება, რაც მასთან ემოციურ კავშირს დაამყარებს. 

გრეისექსუალი — ადამიანი, რომელსაც სხვების მიმართ სექსუალური ლტოლვა და მიზიდულობის აქვს, თუმცა იშვიათად ან/და დაბალი ინტენსივობით.

გრეი-ასექსუალი — ადამიანი, რომელიც თავს ასექსუალსა და ალოსექსუალს შორის არსებულ ზონაში აიდენტიფიცირებს. ამ სექსუალობის მქონე ადამიანებმა შესაძლოა, განიცადონ სექსუალური მიზიდულობა ძალიან იშვიათად, მინიმალური ხარისხით და მხოლოდ კონკრეტულ გარემოებებში. 

რადგან სექსუალური მიზიდულობა და რომანტიკა ერთმანეთს არ ანაცვლებს, ასექსუალების სპექტრის ნაწილები არიან ის ადამიანებიც, რომლებსაც რომანტიკულად იზიდავენ სხვა ადამიანები, თუმცა მათ სრულებით არ აქვთ ან ნაკლებად აქვთ მათ მიმართ სექსუალური მიზიდულობა.

► წაიკითხეთ ამავე თემაზე რომანტიკული ორიენტაცია — მისი მნიშვნელობა, ტიპები და ტერმინები.

ზოგიერთ ასექსუალ ადამიანს, შესაძლოა, გენდერული პრეფერენციები ჰქონდეს და რომანტიკულად იმავე ან სხვა გენდერის მქონე ადამიანები იზიდავდეს.

ზოგიერთი ასექსუალი ადამიანისთვის სექსუალური მიზიდულობა არარსებულია, თუმცა ისინი სხვადასხვა სახის სექსუალურ აქტივობაში ჩართვას მაინც ირჩევენ. მსგავსი აქტივობები, შესაძლოა, მათ სიამოვნებას არ ანიჭებდეთ, თუმცა, ეს შესაძლოა, პარტნიორის სურვილების პრიორიტეტად გახდას ან სხვა მიზეზს უკავშირდებოდეს. მსგავსი ტიპის სექსუალურ აქტივობებში გადამწყვეტი ამ აქტივობებში ჩართულ ადამიანთა გააზრებულ გადაწყვეტილებაზე დაყრდნობილი თანხმობაა, რაც სხვა ნებისმიერი ტიპის სექსუალური აქტივობების აუცილებელი კომპონენტიცაა.

ამასთან, საგულისხმოა, რომ ასექსუალობა არ უნდა გავაიგივოთ რელიგიური ან მსოფლმხედველობრივი მიზეზების გამო სექსისგან უბრალოდ თავის შეკავებასთან, რადგან ამ დროს ადამიანებში სექსუალური მიზიდულობა არც შემცირებულია და არც — გამქრალი, უბრალოდ ადამიანები თავიანთ გადაწყვეტილებაზე დაფუძნებული ცხოვრების წესის გამო ცდილობენ აკრძალონ სექსუალური აქტივობა თავიანთ შემთხვევაში.

ზოგიერთი ასექსუალი ადამიანი საერთოდ არ განიცდის სექსუალურ მიზიდულობას, თუმცა განიცდის სხვა ტიპის მიზიდულობას. მაგალითად:

  • რომანტიკული მიზიდულობა: ვინმესთან რომანტიკულ ურთიერთობაში ყოფნის სურვილი;

  • ესთეტიკური მიზიდულობა: როდესაც ვინმე მათი გარეგნობის გამო გიზიდავთ;

  • შეხებითი, ანუ ფიზიკური მიზიდულობა: ვინმესთან შეხების ან ჩახუტების სურვილი;

  • პლატონური მიზიდულობა: ვინმესთან მეგობრობის სურვილი;

  • ემოციური მიზიდულობა: ვინმესთან ემოციური კავშირის ქონის სურვილი.

ზემოჩამოთვლილი არასექსუალური მიზიდულობების გათვალისწინებით, შესაძლოა, ასექსუალი ადამიანი მიზიდულობის უამრავ სხვადასხვა ფორმას გრძნობდეს.

უილიამსის ინსტიტუტის კვლევის თანახმად, აშშ-ის ქვიარ მოსახლეობის 1.7% ასექსუალია, ხოლო მსოფლიოს მასშტაბით, ქვიარ და ჰეტეროსექსუალი ადამიანების ჩათვლით, პოპულაციის 1% აიდენტიფიცირებს თავს ასექსუალად. მიუხედავად არსებული სტატისტიკისა, უნდა ითქვას, რომ ეს რიცხვები შესაძლოა, ყველაზე ზუსტი არ იყოს, რადგან ხშირია ასექსუალი ადამიანების გამორიცხვის პრაქტიკა მსგავსი ტიპის გამოკითხვებშიც კი. გაიხსენეთ, თქვენი სექსუალობის ამსახველ გრაფაში რამდენჯერ შეგხვედრიათ ასექსუალი? უმეტესობას, ალბათ, იშვიათად ან არასდროს. ეს განაპირობებს იმას, რომ ასექსუალ ადამიანებს ხშირად უწევთ თავიანთი სექსუალობა კატეგორიაში “სხვა” ასახონ.

ამასთან, შტატებში ჩატარებული კვლევის თანახმად:

  • ასექსუალების ერთ მეოთხედზე მეტი (27%) იდენტიფიცირდება, როგორც ქალი, ხოლო სამი მეოთხედი (72%), როგორც გენდერქვიარი/არაბინარული;
  • ასექსუალების აბსოლუტურ უმრავლესობა დაბადებისას ქალის სქესი ჰქონდა მინიჭებული (86%), ხოლო დანარჩენს (14%) — კაცი;
  • ასექსუალების 91% ახალგაზრდა კოჰორტაშია (18-27 წლამდე), არაასექსუალური ლგბ ადამიანების 61%-თან შედარებით;
  • ასექსუალი ადამიანები მეტ ყოველდღიურ დისკრიმინაციასა და სტიგმას აწყდებიან ყოველდღიურ ცხოვრებაში, ვიდრე არა-ასექსუალი ქვიარი ადამიანები.

როგორ გავიგოთ, ვართ თუ არა ასექსუალი?

ზოგჯერ ასექსუალობა ერთმნიშვნელოვნად ცხადი არ არის თავად ასექსუალი ადამიანისთვისაც. ეს შესაძლოა, გამოწვეული იყოს ინფორმაციის ნაკლებობითაც.

სექსუალურ თვითგამორკვევაზე საუბრისას, მნიშვნელოვანია, პროცესის ინდივიდებამდე დაყვანაც. ზოგიერთ ადამიანს, შესაძლოა, მეტი დრო და ღრმა თვითანალიზი დასჭირდეს იმის გასარკვევად, რომ ასექსუალი ან ქვიარია, მაშინ, როცა ზოგიერთისთვის ეს პროცესები არც ისე კომპლექსურია, რადგან მათთვის იმთავითვე ცნობილია თავიანთი სექსუალობის შესახებ.

იმისთვის, რომ გაერკვიოთ, ასექსუალი ხართ თუ არა, დაუსვით კითხვა საკუთარ თავს, ხომ არ გამოგიცდიათ მსგავსი შემთხვევები:

  • შეგიძლიათ იმის დანახვა, რომ სხვა ადამიანები მიმზიდველები არიან, მაგრამ იშვიათად ან საერთოდ არ გრძნობთ მათ მიმართ სექსუალურ მიზიდულობას;

  • სხვებთან, თქვენი რომანტიკულ პარტნიორის ჩათვლით, სექსუალურ აქტივობებში ჩართვის ძალიან მცირე სურვილი ან სურვილის საერთოდ არ ქონა;

  • მასტურბაციის ძალიან მცირე სურვილი გაქვთ ან საერთოდ არ გაქვთ ეს სურვილი;

  • სექსუალურ ინტიმურობაში ერთვებით, მაგრამ არ გსიამოვნებთ;

  • სექსუალურ ინტიმურობაში ერთვებით, მაგრამ იშვიათად ხართ ამის ინიციატორი;

  • სექსზე იშვიათად ფიქრობთ;

  • სექსუალური ინტიმურობა ან მასზე ფიქრი არ გგონიათ საყურადღებო, ამაღელვებელი, საინტერესო ან მნიშვნელოვანი;

  • თქვენთვის რთულია სხვა სექსუალურ ორიენტაციებთან (ჰეტეროსექსუალობასთან, ჰომოსექსუალობასთან, ბისექსუალობასა და პანსექსუალობასთან) თავის იდენტიფიცირება;

  • რომანტიკულ ურთიერთობაში ჩართვის მცირე სურვილი გაქვთ ან საერთოდ არ გაქვთ;

  • ზემოთ ჩამოთვლილი შემთხვევების ნებისმიერი კომბინაცია გამოგიცდიათ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, შესაძლოა, სულაც, მოზარდობიდანაც კი.

ვინაიდან ყველა ასექსუალი ადამიანი ერთმანეთისგან განსხვავებულია, უკეთესია, ასექსუალობა ისე განიხილოთ, როგორც სპექტრი, იმის ნაცვლად, რომ მკაცრად გაწერილი წესებით მორგებულ ჩარჩოში სცადოთ თავის მოთავსება.

ასექსუალობა არჩევანია?

ასექსუალობასთან მიმართებით ორი ძირითადი ფილოსოფია არსებობს. პირველის თანახმად, ასექსუალობა ისეთივე სექსუალური ორიენტაციაა, როგორიც, მაგალითად, ჰეტეროსექსუალობა და ჰომოსექსუალობა. ლგბტქია+ საზოგადოება ასექსუალობას მათდამი მიკუთვნებულ ერთ-ერთ ორიენტაციად აღიარებს.

მეორე და მოძველებული შეხედულების თანახმად კი, ასექსუალობა სამედიცინო კონდიციაა, რომელშიც ასექსუალ ადამიანებს ფიზიოლოგიურ “ანომალიები” აქვთ. “ანომალიებში” მოიაზრება ლიბიდოს დაბალი დონის ქონა ან ჰიპოაქტიური სექსუალური სურვილის აშლილობა (HSDD). სწორედ ამას ეფუძნება ის არასწორი მოსაზრება, რომ ასექსუალ ადამიანებს რაიმე სჭირთ. მსგავსი მოსაზრება არასწორია, რადგან ის იმთავითვე არასწორ დაშვებას ემყარება, რომლის თანახმადაც, სამყაროში ყველა ადამიანს სექსუალური მიზიდულობა აუცილებლად უნდა ჰქონდეს. სინამდვილეში, განსხვავებულია როგორც რომანტიკული მიზიდულობის ინტენსივობა, ასევე ადამიანთა სექსუალური მიზიდულობაც.

როგორც ჰომოსექსუალობის, ბისექსუალობის ან სხვა სექსუალობის მქონე ადამიანების შემთხვევაში არ არსებობს ერთგვარი განმაპირობებელი “მიზეზი”, რატომ არის ესა თუ ის ადამიანი კონკრეტული სექსუალობის, ასეა ასექსუალების შემთხვევაშიც: ასექსუალობა არ არის გენეტიკურად განპირობებული, არც ტრავმის შედეგი ან სხვა წინაპირობებით გამოწვეული მდგომარეობა.

მითები და მცდარი წარმოდგენები

ასექსუალობის შესახებ დაბალი ცნობიერების გამო მის გარშემო ბევრი მითი და მცდარი წარმოდგენა არსებობს. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებულის თანახმად, ასექსუალები განზრახ იკავებენ თავს სექსის ქონისგან. ცხადია, სექსისგან თავის შეკავება საზოგადოების ზოგიერთი წევრისთვის გავრცელებული პრაქტიკაა, რადგან ზოგი ამას ცხოვრებაში რთულ პერიოდთან გასამკლავებლად იყენებს, ხოლო ზოგს სურს, რომ ქორწინებამდე თავი შეიკავოს სექსისგან. მიუხედავად ამისა, მსგავსი პრაქტიკა არ უნდა გავაიგივოთ ასექსუალობასთან.

მომდევნო გავრცელებული მითის თანახმად, ასექსუალობა ჯანმრთელობის პრობლემაა და ამ მდგომარეობაში ადამიანებს შესაძლოა გამოუვლინდეთ შემდეგი ნიშნები:

  • ინტიმურობის შიში;
  • დაბალი ლიბიდო;
  • სექსუალური რეპრესია და საკუთარი სურვილების დათრგუნვა;
  • სექსუალური ავერსია (ამ მდგომარეობაში მყოფი ადამიანებისთვის სექსუალური სიახლოვეზე ფიქრი ინტენსიურ შფოთვასა და შიშს იწვევს, რასაც ადამიანი სექსუალური აქტივობისადმი თავის არიდებამდე მიჰყავს);
  • სექსუალური დისფუნქცია.

სინამდვილეში, მსგავსი სამედიცინო დარღვევები ნებისმიერ ადამიანს შეიძლება გამოუვლინდეს ცხოვრების სხვადასხვა ეტაპზე, იმის მიუხედავად, ასექსუალები არიან ისინი თუ თავს სხვა სექსუალობას მიაკუთვნებენ.

მომდევნო მითის თანახმად, ასექსუალებს იმიტომ არ აქვთ სექსუალური მიზიდულობა, რომ მათ ჯერ შესაბამისი/სწორი პარტნიორი არ უპოვიათ. მსგავსი მითი, რიგ შემთხვევაში, ავი ზრახვებით არ არის გამოწვეული. ზოგიერთმა კეთილგანწყობილმა ადამიანმაც კი შეიძლება იფიქროს, რომ ასექსუალური ადამიანები სექსუალურ მიზიდულობას მხოლოდ იმ შემთხვევაში იგრძნობენ, როცა “სწორ” ადამიანს შეხვდებიან. ეს მცდარი წარმოდგენაა. ბევრ ასექსუალს სურს რომანტიკული ურთიერთობები და ბევრ მათგანს ბედნიერი და ჯანსაღი რომანტიკული ურთიერთობა აქვს კიდეც, რადგან არ არის აუცილებელი რომანტიკა მოიცავდეს სექსს, ისევე, როგორც სექსი არ მოითხოვს რომანტიკის არსებობას პარტნიორების ცხოვრებაში.

შეგვიძლია ვიყოთ ასექსუალები და ვიყოთ ურთიერთობაში?

როგორც ზედა ქვეთავში განვმარტეთ, მართებულია, რომ რომანტიკა და სექსუალობა ერთმანეთისგან გავმიჯნოთ. შესაბამისად, კითხვაზე შეუძლიათ თუ არა, ასექსუალებს ურთიერთობაში ყოფნა, პასუხი ცალსახაა: ეს მათთვის თავისუფლადაა შესაძლებელი. მსგავს რომანტიკულ ურთიერთობაში ჩართულ ადამიანთაგან ერთ-ერთი პარტნიორი ასექსუალია, მეორე კი — არა, თუმცა სურვილის შემთხვევაში, შესაძლოა, მეორე პარტნიორიც სწორედ ასექსუალი იყოს.

ის ფრაზა, რომ კომუნიკაცია გასაღებია, ასექსუალთა ურთიერთობებსაც ერგება. პირველ ყოვლისა, დააწესეთ საზღვრები თქვენი პოტენციური პარტნიორებისადმი და აუხსენით მათ იმ სექსუალური აქტივობის ფორმებზე, რომელთა განხორციელება ან რომლებისგანაც თავის შეკავება გსურთ. სწორედ გულწრფელი კომუნიკაციის საფუძველზე გამოვლინდება პარტნიორების პრეფერენციები, რაც ჯანსაღი ურთიერთობების შენარჩუნების ერთ-ერთი წინაპირობაა. გახსოვდეთ, რომ არამხოლოდ ასექსუალებში, თითოეულ ადამიანში, ლიბიდო განსხვავებულია, რაც იმას ნიშნავს, რომ პარტნიორებს შორის, შესაძლოა, სექსუალურ აქტივობებში ჩართვის წადილი სხვადასხვა ინტენსივობით იყოს. ამას ღიაობა და ხმამაღლა საუბარი ეხმარება, თუმცა, თუ აცდენა მკვეთრია, შესაძლებელია ურთიერთობის გახსნის პერსპექტივაც, რათა პარტნიორებს შორის ყველას სექსუალური სურვილი დაკმაყოფილებული იყოს.

როგორ ავუხსნა სხვებს, რომ ასექსუალი ვარ?

პირველ ყოვლისა, უნდა აღინიშნოს, რომ არავის მიმართ ხართ ვალდებული, თქვენს სექსუალობაზე ისაუბროთ და დაქამინგაუთდეთ. ეს განსაკუთრებით ყურადსაღებია მათთვის, ვინც საფრთხისშემცველ და მიუღებელ გარემოში იმყოფება. იზრუნეთ თქვენს ფიზიკურ უსაფრთხოებასა და ფსიქიკურ სიმშვიდეზე. ხოლო თუ გადაწყვეტთ, რომ თქვენი ასექსუალად ქამინგაუთი ისაა, რაც ცხოვრების ამ ეტაპზე გჭირდებათ, შემდეგი რჩევების გათვალისწინება შეგიძლიათ.

აუხსენით ადამიანებს, რომ ასექსუალობაც სექსუალობათა სპექტრის ერთი ნაწილია და სრულფასოვან სექსუალობად მიიჩნევა. ვინაიდან, ამ სექსუალობაზე საზოგადოებრივი ცნობიერება არ არის მაღალი, მაქსიმალურად ეცადეთ უზრუნველყოთ საჭირო ინფორმაციით ის ადამიანები, რომელთაც თქვენს სექსუალობაზე უყვებით.

ზოგადი ინფორმაციის მიწვდის შემდეგ, უმჯობესი იქნება თქვენს ინდივიდუალურ პრეფერენციებზე საუბარი, ვინაიდან ყველა ასექსუალი ადამიანი განსხვავებულია. ცხადია, მხოლოდ იმ შემთხვევაში და იმ წერტილამდე, სადამდეც კომფორტულად გრძნობთ თავს. ასევე, გასათვალისწინებელია, ვის ესაუბრებით და უხსნით თქვენს სექსუალობას — ბუნებრივია, თქვენს პარტნიორს მეტი ინფორმაცია სჭირდება თქვენ სექსუალურ ინტიმურობაზე, ვიდრე ოჯახის წევრს, ან ნაცნობს, რომელთანაც საუბარი, შესაძლოა, სულაც არ იყოს თქვენი გეგმის ნაწილი.

თუ ფიქრობთ, რომ შესაძლოა, ასექსუალი ხართ, თუმცა ამ საკითხზე დამატებითი კონსულტაცია გჭირდებათ, შეგიძლიათ დახმარებისთვის საქართველოში მოქმედ ქვიარ ორგანიზაციებს მიმართოთ:

წყაროები:

TAGGED: