“ტკივილმა და მწუხარებამ მთელი გუნდი დაგვამუნჯა. ჩვენთვის უმძიმესია ის საზარელი ფაქტი, რომ ფაშისტური კანონის მიღების მეორე დღეს კესარია აბრამიძე სასტიკად მოკლეს”, — ასე ეხმაურება ორგანიზაცია Tbilisi Pride ტრანსგენდერი ქალის, კესარია აბრამიძის მკვლელობას.
ორგანიზაცია თავზარდამცემს უწოდებს იმას, რომ მკვლელობის დამამძიმებელი გარემოებები როგორც ტრანსფობიას, ასევე, ფემიციდს უკავშირდება. მათი განცხადებით, შემაძრწუნებელია გარემო, სადაც პოლიტიკურად ნაწარმოებ სისტემურ სიძულვილს ადამიანის ერთადერთი, უნიკალური, უძვირფასესი სიცოცხლე ეწირება.
“კესარია ჩვენი თანამოქალაქე და ჩვენი დიდი ოჯახის – ქვიარ თემის – წევრი იყო. ის ჩვენთან ერთად ცხოვრობდა, თავისი ოცნებებითა და შიშებით, სიხარულითა და ტკივილით. კესარიასთან გვაერთიანებდა უმთავრესი – თავისუფლების სიყვარული და სიცოცხლის წყურვილი. რომ არა სიძულვილი, რომელიც სახელმწიფომ ჯერ წაახალისა, შემდეგ კი დააკანონა, კესარიას კიდევ დიდხანს უნდა ეცხოვრა. მადლობას ვუხდით ამ გასაოცარ ქალს, რომ თავისი შეუპოვრობითა და არდანებების მაგალითით მრავალი ჩაგრულისთვის გაუკვალავს გადარჩენისა და განვითარების გზა.
დღეს საქართველოში ჩვენი თემის ცხოვრება ტრაგედიიდან ტრაგედიამდე, იმის შიშში არსებობაა, ვისი გამოგლოვა მოგვიწევს შემდეგ, ან თავად ჩვენ ხომ არ ვიქნებით შემდეგი. სისტემურად ნაწარმოები სიძულვილი არსად მიდის და საბოლოოდ ყოველთვის ძალადობაში ითარგმნება, ჩვენს სხეულებზე ტოვებს კვალს. სახელმწიფოსა და მოძალადეების ჰარმონიულ თანამშრომლობას მივყავართ ასეთ სავალალო შედეგებამდე. ამის თანაშემოქმედი და წამხალისებელი რეჟიმი უნდა ჩამოშორდეს ძალაუფლებას”, — ნათქვამია განცხადებაში.
ორგანიზაცია სახალხო დამცველის, სამოქალაქო და პოლიტიკური ჯგუფებისა და შესაბამისი სახელმწიფო უწყებების მხრიდან სათანადო ზომების მიღებას მოითხოვს. ასევე, მოუწოდებენ შინაგან საქმეთა სამინისტროს, ეფექტური გამოძიებისთვისა და მომავალში მსგავსი სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულების აღკვეთისათვის გამოძიების პროცესში ჩართონ დამოუკიდებელი ექსპერტები და საქართველოს საქართველოს სტრატეგიული პარტნიორი ქვეყნების წარმომადგენლები.
კესარიას ნათელი ხსოვნის პატივსაცემად და სხვა ქვიარ ადამიანების გადასარჩენად, საზოგადოებამ ერთხელ და სამუდამოდ უნდა ვთქვათ, რომ ჩვენთვის ადამიანი ფუნდამენტური ღირებულებაა, რომელსაც უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე დავიცავთ. ყველას, ვისაც აქვს რაიმე ბერკეტი, ჩაებას სიძულვილის წინააღმდეგ ბრძოლაში, მოვუწოდებთ დაუყოვნებლივ რეაგირებას.
რადგან კესარია ფაშისტურმა პოლიტიკამ შეიწირა, ჩვენ სოლიდარობის პოლიტიკას უნდა დავუჭიროთ მხარი. ვიბრძოლებთ და ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ საქართველოში აღარასოდეს, არც ერთმა ხელისუფლებამ აღარ გაბედოს ადამიანების სიცოცხლით თამაში”, — წერს Tbilisi Pride.
კესარია აბრამიძე 17 სექტემბერს მოკლეს. გენდერის ნიშნით, განსაკუთრებული სისასტიკით, დამამძიმებელ გარემოებაში ჩადენილი მკვლელობის ბრალდებით დაკავებულია 26 წლის ბ.ჯ. დანაშაული 16-დან 20 წლამდე ან უვადო თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.
სახალხო დამცველის ანგარიშის მიხედვით, მხოლოდ 2023 წელს საქართველოში 24 ქალი მოკლეს და 27 ქალის მკვლელობა სცადეს. 2024 წელს ფემიციდისა და ქალების მკვლელობის მცდელობის უკვე არაერთი ამბავი გავრცელდა მედიით.
საქართველოს პარლამენტმა გუშინ, 18 სექტემბერს ჰომოფობიურ და ტრანსფობიურ კანონს დაუჭირა მხარი. კანონი ახალისებს და აძლიერებს სიძულვილს და მისი მთავარი სამიზნე ქვიარ თემია, მათ შორის, ტრანსგენდერი ადამიანები. დოკუმენტი ზღუდავს ტრანზიციის შესაძლებლობას და ოჯახების დაცვის არგუმენტით საუბრობს არარსებულ “ლგბტ პროპაგანდაზე”.
უკვე წლებია, საქართველოს ხელისუფლება ახალისებს ქვიარ თემის მიმართ სიძულვილის ენასა და ჰომო/ტრანსფობიას. ბოლო წლებში გააქტიურდა პოლიტიკური ჰომოფობია და ქვეყნის მაღალჩინოსნები აქტიურად აკეთებენ დისკრიმინაციულ განცხადებებს, სამართალდამცავ უწყებებს კი ამ დრომდე არ დაუსჯიათ 2021 წლის 5 ივლისის ორგანიზატორები.
- 2013 წლის 17 მაისს, ჰომოფობიასთან, ტრანსფობიასთან და ბიფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღეს, მრევლმა და სასულიერო პირებმა ქვიარ აქტივისტების მშვიდობიანი მსვლელობა დაარბიეს. სახელმწიფომ მოქალაქეების გამოხატვის თავისუფლება ვერ თუ არ დაიცვა. მომდევნო წელს მართლმადიდებელი ეკლესიის საპატრიარქომ 17 მაისს “ოჯახის სიწმინდის დღე” დააწესა და ყოველ წელს ცენტრალურ ქუჩებში მსვლელობას აწყობენ, ლგბტქია+ თემისთვის კი შეკრების თავისუფლება შეზღუდულია გაზრდილი საფრთხეების გამო;
- 2018 წლის 17 მაისს, 2013 წლის შემდეგ პირველად, ლგბტქია+ ორგანიზაციები მშვიდობიან შეკრებას აპირებდნენ, თუმცა უსაფრთხოების არასაკმარისი გარანტიების გამო, იძულებულნი გახდნენ, გაეუქმებინათ ღონისძიება. თემისა და მხარდამჭერების ნაწილი მთავრობის კანცელარიასთან მაინც მივიდა, სადაც სიტყვით გამოსვლის დროს დაარტყეს აქტივისტ ნიქო გორგილაძეს. მალევე მას ქვეყნიდან წასვლა მოუწია;
- 2019 წელს შსს-მ განაცხადა, რომ დაგეგმილ ფორმატსა და ადგილებში, ანუ ღია სივრცეში თბილისი პრაიდის ჩატარება შეუძლებელი იყო და აქტივისტებს დაცვის გარანტიები არ მისცა, რის გასაპროტესტებლადაც ისინი კანცელარიასთან შეიკრიბნენ. მიუხედავად იმისა, რომ კანცელარიასთან აქციის შესახებ შსს-ს წინასწარ შეატყობინეს, იქ შეკრება ვერ შეძლეს, რადგან წინასწარ მობილიზებული ჰომოფობიური ჯგუფები დახვდათ, რის გამოც მიმდებარედ, კიბეებზე გადაინაცვლეს და რამდენიმე საათის განმავლობაში პოლიციის კორდონში იყვნენ მოქცეულნი. ჰომოფობები მათზე თავდასხმას ცდილობდნენ და სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ;
- 2019 წელს ფილმის “და ჩვენ ვიცეკვეთ” პრემიერამდე ჰომოფობიურმა ჯგუფებმა არაერთხელ დააანონსეს ძალადობა, თუმცა შსს-ს არავინ დაუკავებია. პრემიერის დღეს მოძალადეების მობილიზების გამო, მოქალაქეებს კინოთეატრში სპეცრაზმის კორდონით მოუწიათ შესვლა, რა დროსაც რამდენიმე ადამიანს დაესხნენ თავს;
- 2021 წლის ივლისის დასაწყისში პრაიდ კვირეულის ორი ღონისძიება (ფილმის ჩვენება და პრაიდ ფესტივალი) ძალადობრივი ჯგუფების მობილიზების ფონზე ჩატარდა, თუმცა პოლიციამ უსაფრთხოება დაიცვა. მესამე ღონისძიების, მსვლელობის დღეს, პრემიერმინისტრმა ღარიბაშვილმა განაცხადა, რომ მარშის ჩატარება მიზანშეუწონლად მიაჩნია, რასაც მასშტაბური ძალადობა მოჰყვა. სახელმწიფომ მშვიდობიანი მოქალაქეები ისევ არ დაიცვა — ძალადობრივი ჯგუფები ფიზიკურად გაუსწორდნენ 50-ზე მეტ ჟურნალისტს, შევარდნენ თბილის პრაიდის ოფისში, დაარბიეს არასამთავრობო ორგანიზაციების ოფისები. რამდენიმე დღეში ნაცემი ჟურნალისტებიდან ერთ-ერთი, ლექსო ლაშქარავა გარდაიცვალა;
- წინა წლის მოვლენების გათვალისწინებით, 2022 წელს ღირსების მარში არ დაანონსებულა. პრაიდ კვირეულის ფარგლებში დაგეგმილი სხვა ღონისძიებები ძალადობრივი ჯგუფების მობილიზების ფონზე წარიმართა, თუმცა პოლიციამ მათ ტერიტორიაზე შესვლის საშუალება არ მისცა;
- ღირსების მარში არ დაგეგმილა არც 2023 წლის პრაიდ კვირეულის ფარგლებში. 8 ივლისს დაანონსებული პრაიდ ფესტივალი, რომელიც ლისის ტბის მიმდებარე ტერიტორიაზე უნდა ჩატარებულიყო, ძალადობრივმა ჯგუფებმა დაწყებამდე დაარბიეს. მიუხედავად იმისა, რომ სახელმწიფო ორგანიზატორებს უსაფრთხოების გარანტიებს აძლევდა, ადგილზე გადაღებულ ვიდეოებში ჩანს, როგორ მიუძღვება შსს-ს მაღალჩინოსანი ძალადობრივი ალტინფოს ერთ-ერთ ლიდერს დარბეული ფესტივალის ტერიტორიაზე და, ფაქტობრივად, ანგარიშს აბარებს, რომ თბილისი პრაიდის წარმომადგენლები იქ აღარ არიან.
- 2024 წელს პრაიდ ფესტივალი არ ჩატარებულა.
ჩამოთვლილთაგან უმრავლეს შემთხვევაში სახელმწიფომ უსაფრთხოება არ უზრუნველყო და მოძალადეების სასარგებლო გადაწყვეტილებები მიიღო. აღსანიშნავია, რომ ზოგიერთ საქმეზე არსებობს ევროსასამართლოს გადაწყვეტილებაც, რომელიც ამბობს, რომ სახელმწიფომ სათანადო ზომები არ მიიღო. გარდა ამისა, სისტემურ ჩაგვრას ცხადად აჩვენებს “ქართული” ოცნების შემდეგი გადაწყვეტილებები:
- ქვიარ თემის საზიანოდ კონსტიტუციაში შეტანილი ცვლილებები და ოჯახის განსაზღვრა, როგორც ქალისა და კაცის ერთობის;
- ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგიიდან ლგბტქი ჯგუფის გაქრობა;
- სამოქმედო გეგმაში სპეციფიკური ჩაგვრებისა და გამოწვევების არ ასახვა;
- მმართველი გუნდისგან “ხალხის ძალის” გამოყოფა და საჯარო ჰომოფობიური და ანტიდასავლური განცხადებები;
- ყოფილი პრემიერმინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის არაერთი ჰომოფობიური დისკრიმინაციული განცხადება, მათ შორის, უნგრეთში საერთაშორისო კონფერენციაზე;
- ლაზარე გრიგორიადისის წინააღმდეგ დაწყებული ჰომოფობიური კამპანია და ა.შ.