მესამე მოსმენით მიღებულ რუსული კანონს იმგვარი ცვლილებები დაემატა, რომლითაც კანონის მოქმედება და სანქციები ფიზიკურ პირებზეც გავრცელდება. ცვლილბები ეხება არა ფიზიკური პირის რეგისტრაციას, არამედ — სანქციებს. ამის შესახებ ინფორმაცია თავდაპირველად იურისტმა საბა ბრაჭველნა გაავრცელა და დაწერა, რომ “ხელისუფლებამ კანონში ჩუმად, მეორე პლენარული სხდომის ოქმის შენიშვნით” შეიტანა ცვლილებები.
კერძოდ, მესამე მოსმენით მიღებული კანონის მიხედვით:
- იუსტიციის სამინისტროს უფლება ექნება, მოითხოვოს არა მხოლოდ ყველა სახის პერსონალური მონაცემი, არამედ საიდუმლოების შემცველი ინფორმაციაც;
- იუსტიციის სამინისტროს უფლება ექნება, ყველა პირი (ფიზიკურიც) 5000 ლარით დააჯარიმოს მოთხოვნილი ინფორმაციის (კიდევ ერთხელ – მათ შორის, საიდუმლო ინფორმაციისაც) წარუდგენლობისთვის;
- ეს ახალი სანქცია დამატებითია და არ ანაცვლებს უკვე ჩაწერილ 25, 10 და 20 ათასლარიან ჯარიმებს;
- ჯარიმის ან კანონის გასაჩივრება არ შეაჩერებს ჯარიმის გადახდის ვალდებულებას, ან ჯარიმების კიდევ, დამატებით დაკისრებას.
ბრაჭველი განმარტავს, რომ კანონში შეტანილი ახალი ცვლილებებით ხელისუფლებას უჩნდება შესაძლებლობა, ნებისმიერი ორგანიზაცია, დონორი, ადამიანი დააჯარიმოს იმდენჯერ და იმდენი ოდენობით, სანამ მისი ანგარიშები სრულად არ დაყადაღდება და ფუნქციონირება/ცხოვრება შეუძლებელი არ გახდება.
რუსული კანონის საბოლო ვერსიაში ასახულ ცვლილებებთან დაკავშირებულ კითხვაზე პარლამენტის თავჯდომარე, შალვა პაპუაშვილი აცხადებს, რომ ეს საკითხები პლენარულ სხდომაზე მეორე მოსმენის დაისვა. მისი მტკიცებით, ცვლილებები ფიზიკური პირების რეგისტრაციას არ შეეხება, თუმცა კომენტარს არ აკეთებს ფიზიკური პირების სანქცირების შესაძლბელობაზე.
“ტყუილია, თითქოს, ამ ჩანაწერებით ფიზიკური პირების რეგისტრაციაზეა საუბარი, აბსოლუტური ტყუილია. ეს ჩვენ თავიდანვე განვაცხადეთ, რომ ის მკაცრი ამერიკული მიდგომა არ გვინდა, რომ გადმოვიღოთ. ამერიკული მიდგომა აშკარად ძალიან მკაცრია, ჩვენ რბილი მიდგომა გვაქვს და ფიზიკური პირები რეგისტრაციას არ ექვემდებარებიან. ეს იყო მეორე მოსმენის დროს განხილული საკითხი. ეს გულისხმობს, რომ მაშინ, როცა ინფორმაციის მოპოვება არის საჭირო, პირებს ვალდებულება აქვთ, ეს ინფორმაცია მიაწოდონ, როგორც იურიდიულ, ისე ფიზიკურ პირებს. ხომ ხედავთ, რამხელა პრობლემაა, როცა წერა-კითხვა ეზარება ადამიანს და ბრახა-ბრუხი, ყვირილი ურჩევნია. მეორე მოსმენა 2 კვირის წინ იყო, 2 კვირის წინანდელი ამბავი ახლა რომ აღმოაჩინეთ, ეს ცალკე ისტორიაა… ინფორმაციის მოპოვება საჭიროა ხოლმე ცალკეულ ორგანიზაციასთან დაკავშირებით და ყველა ვალდებულია, როგორც ორგანიზაცია, ისე ფიზიკური პირი, მიაწოდოს ინფორმაცია. არიან ორგანიზაციები, რომელთაც 20%-ზე მეტი უცხოური დაფინანსება აქვთ. ამაში არაფერი იცვლება, საუბარია იმაზე, რომ ამის აღსრულებისთვის მნიშვნელოვანია, სათანადო ინფორმაციის მოპოვება იყოს შესაძლებელი”, — განაცხადა პაპუაშვილმა.
საბა ბრაჭველის განმარტებით, კანონით ფიზიკურ პირებს ევალებათ, რომ იუსტიციის სამინისტრს გადასცენ ყველა ინფორმაცია, რასაც მათ სამინისტრო მოსთხოვს, პროფესიული, კომერციული და სხვა საიდუმლოს ჩათვლით, წინააღმდეგ შემთხვევაში კი, 5000 ლარიანი ჯარიმების ულიმიტოდ გამოყენებით ემუქრებათ.
მისივე თქმით, რუსული კანონი აქამდეც ეხებოდათ ფიზიკურ პირებს, თუმცა, თუ აქამდე ჩვეულებრივ მოქალაქეზე კანონის გავლენა შეიძლება არაპირდაპირი და დროში გაწელილი ყოფილიყო, ახლა უკვე პირდაპირ და დარწმუნებით შეიძლება იმის თქმა, რომ კი, ეს კანონი ყველას შეეხება.
“ახლა უკვე ღიად, აშკარად წერია, რომ ულიმიტო და შეუზღუდავი დაჯარიმებების მექანიზმი, ინფორმაციის და საიდუმლოს ულიმიტოდ და შეუზღუდავად გაცემის ვალდებულება ფიზიკურ პირებზეც ვრცელდება”, — აცხადებს ბრაჭველი.
აღსანიშნავია, რომ გარკვეული დროი განმავლობაში პარლამენტის ვებგვერდზე კანონი აღარ იძებნებოდა. ამ ეტაპისთვის ფაილების გაცნობა და ჩამოწერა შესაძლებელია რამდენიმეწუთიანი ლოდინის შემდეგ.
პარლამენტმა რუსულ კანონს მესამე მოსმენით მხარი 14 მაისს დაუჭირდა. მომხრე იყო 84 დეპუტატი, ხოლო მოწინააღმდეგე — 30. რეგისტრაცია გაიარა 116-მა დეპუტატმა.
შემდეგი ეტაპი პროექტის პრეზიდენტისთვის გადაგზავნაა. ცნობილია, რომ სალომე ზურაბიშვილი რუსულ კანონს ვეტოს დაადებს. შესაბამისად, ის კვლავ პარლამენტს დაუბრუნდება განსახილველად, რაც იმას ნიშნავს, რომ კანონი ჯერ ძალაში ვერ შევა.
მესამე მოსმენა პარლამენტში ხმაურისა და დაპირისპირების ფონზე მიმდინარეობდა. კენჭისყრის დროს კი ისმოდა ოპოზიციის დეპუტატების შეძახილები “არა რუსულ კანონს” და ქართული ოცნების დეპუტატების ტაში. კენჭისყრის შემდეგ პარლამენტის სხდომა დასრულდა.
მას შემდეგ, რაც ქართულმა ოცნებამ მოსახლეობისთვის მიცემული პირობა დაარღვია და რუსული კანონი ხელახლა დააინიცირა, პარლამენტთან აქციები, ფაქტობრივად, უწყვეტად მიმდინარეობს. წინა წლისგან პროექტს მხოლოდ ის განასხვავებს, რომ „უცხოური გავლენის აგენტის“ ცნება შეცვლილია „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაციის“ ცნებით.
მოქალაქეები უკვე ერთი თვეზე მეტია ითხოვენ ხელისუფლებისგან, გაიწვიოს კანონი, რომელიც აზიანებს ქვეყანას და პროდასავლურ კურსს. ხელისუფლებამ მათ წინააღმდეგ არაერთხელ გამოიყენა როგორც უხეში ფიზიკური ძალა, ასევე ცრემლსადენი გაზი, წიწაკის სპრეი თუ წყლის ჭავლი. აქციებზე ფიზიკურად გაუსწორდნენ ჟურნალისტებს და აქციის არაერთ მონაწილეს. გარდა ამისა, მოქალაქეებს, რომლებიც რუსულ კანონს აპროტესტებენ, ფარული ნომრებიდან ურეკავდნენ, ემუქრებოდნენ და აგინებდნენ. რამდენიმე ადამიანს უცნობი პირები სახლებთან დახვდნენ და ფიზიკურად გაუსწორდნენ. ადამიანების შეშინების კიდევ ერთი მეთოდი იყო საცხოვრებელ სახლებთან თუ ოფისებთან შეურაცხმყოფელი და სიძულვილის წარწერების გაკეთება, პლაკატების გაკვრა.
- წაიკითხეთ ვრცლად: ზარები, თავდასხმები, წარწერები და დაკავებები — რატომ არის პროტესტის ჩახშობის ეს გზა რუსული
ამ პერიოდში, ფაქტობრივად, არ დარჩენილა სფერო, რომლის წარმომადგენლებმაც კანონპროექტის საწინააღმდეგო პოზიცია არ გამოთქვეს. გაიფიცნენ უნივერსიტეტების სტუდენტებიც. კრიტიკულია ქვეყნის სტრატეგიული პარტნიორების განცხადებებიც, მათ ღიად დაიწყეს საუბარი სანქციებზე. ამის მიუხედავად, ქართული ოცნება აცხადებდა, რომ კანონს მიიღებდა.
სწორედ კანონპროექტთან დაკავშირებით და არამხოლოდ, დეზინფორმაციული, ანტიდასავლური და პროპაგანდისტული ნარატივები გაავრცელა პარტიის საპატიო თავმჯდომარემ, ბიძინა ივანიშვილმა, რომელიც სიტყვით გამოვიდა ხელისუფლების მიერ გამართულ კონტრაქციაზე.