ალბათ, ბევრი ჩვენგანისთვის კარგადაა ცნობილი ე.წ. „ცისარტყელას დროშა“, რომელიც უკვე წლებია LGBTQIA+ ღირსებისა და მოძრაობების სიმბოლოს წარმოადგენს. თუმცა, მისი ისტორია და ფერების მნიშვნელობა შეიძლება ბევრისთვის უცნობი იყოს.
► რას ნიშნავს LGBTQIA+? — ეს აბრევიატურა ლესბოსელ, გეი, ბისექსუალ, ტრანსგენდერ, ქვიარ, ინტერსექს და ასექსუალ ადამიანებს აღნიშნავს, „+“ ნიშანი კი — ყველა სხვა ქვიარ იდენტობას და გამოხატავს ღიაობასა და მიმღებლობას იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც თავს თემის წევრად აღიქვამენ.
„ცისარტყელას დროშის ისტორია“
„ცისარტყელას დროშის“ შექმნის ისტორია 1978 წელს იწყება, როდესაც ამერიკელმა ხელოვანმა, გილბერტ ბეიკერმა, რომელიც ღიად გეი კაცი და დრეგ-ქვინი იყო, დროშის პირველი დიზაინი შეიმუშავა. ეს დროშა პირველად აშშ-ში, სან-ფრანცისკოს ღირსების მარშზე, გამოჩნდა და იმის შემდეგ „ცისარტყელას დროშის“ ხილვადობა და მიმღებლობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა. დღეს ის საერთაშორისოდაა აღიარებული, როგორც LGBTQ+ თემის ერთ-ერთი მთავარი სიმბოლო.
დროშის თავდაპირველი ვარიანტი რვა ფერისგან შედგებოდა, თუმცა დღესდღეობით ყველაზე პოპულარულია მისი ექვსფერიანი ვარიანტი, რომელთა შორისაცაა: წითელი, ნარინჯისფერი, ყვითელი, მწვანე, ლურჯი და იისფერი. დროშა, როგორც წესი, ჰორიზონტალურადაა წარმოდგენილი და იწყება წითელი ზოლით, ცისარტყელას მსგავსად.
ბეიკერმა მოგვიანებით განაცხადა, რომ გეი თემის ღირსების სიმბოლოს შექმნისკენ ჰარვი მილკმა მოუწოდა. ჰარვი მილკი ერთ-ერთი პირველი ღიად გეი კაცი იყო, რომელიც აშშ-ში სახელმწიფო თანამდებობაზე აირჩა. ბეიკერმა გადაწყვიტა, რომ ასეთი სიმბოლო დროშა უნდა ყოფილიყო, რადგან, მისი წარმოდგენით, დროშები ღირსების ყველაზე ძლიერი სიმბოლოა. მოგვიანებით ბეიკერმა ერთ-ერთ ინტერვიუში თქვა:
„ჩვენი, როგორც გეი ხალხის, მიზანი იყო, რომ დავქამინგაუთებულიყავით, გავმხდარიყავით ხილული, გამოვსულიყავით ტყუილიდან და გვეცხოვრა სიმართლეში. ამ მისიას იდეალურად ასრულებდა დროშა, რადგან ის იყო გზა, განგეცხადებინა შენი ხილვადობის შესახებ და გეთქვა — „ეს ვარ მე!“
- იხილეთ აგრეთვე ჩვენი სტატია საკუთარ იდენტობაზე ღიად საუბარი — ვარ თუ არა მზად „ქამინგაუთისთვის“?
ბეიკერისთვის ცისარტყელა ცის ბუნებრივ დროშას წარმოადგენდა, ამიტომ მან თავისი დროშა 8 ფერისგან შექმნა, თითოეულს კი თავისი მნიშვნელობა ჰქონდა. თავდაპირველ რვა ფერს შემდეგი დატვირთვა ჰქონდა: ვარდისფერი — სექსი, წითელი — ცხოვრება, ნარინჯისფერი — ჯანმრთელობა, ყვითელი — მზის სინათლე, მწვანე — ბუნება, ფირუზისფერი — ხელოვნება, ინდიგო — ჰარმონია, იისფერი — სული.
„ცისარტყელას დროშის“ პირველი ვერსიები აღიმართა 1978 წლის 25 ივნისს სან-ფრანცისკოს გეი თავისუფლების დღის მარშზე. ბეიკერმა და მოხალისეებმა მარშისთვის დროშები ხელით შექმნეს, თუმცა ბეიკერს სურდა, მისი მასობრივი წარმოება დაეწყო ყველასთვის. წარმოებასთან დაკავშირებული პრობლემების გამო, დროშიდან მოუწიათ ვარდისფრისა და ფირუზისფრის ამოღება, ხოლო ინდიგო ჩანაცვლდა ჩვეულებრივი ლურჯი ფერით. შედეგად, მივიღეთ 6-ფერიანი დროშა, რომელიც დღეს „ცისარტყელას დროშის“ ყველაზე პოპულარული და გავრცელებული ვარიანტია.
„ცისარტყელას დროშამ“ ჭეშმარიტი პოპულარობა 1994 წელს მიიღო და ის LGBTQ+ ღირსების სიმბოლოდ იქცა. ამ წელს ბეიკერმა დროშის თითქმის ორკილომეტრიანი (1 მილიანი) ვერსია შექმნა სტოუნვოლის აჯანყების 25 წლის იუბილესთვის. დღესდღეობით „ცისარტყელას დროშა“ LGBTQ+ ღირსების საერთაშორისო სიმბოლოა და ის ამაყადაა აღმართული როგორც იმედისმომცემი, ისე რთული პერიოდების დროს, მთელი მსოფლიოს მასშტაბით.
თანამედროვე „ცისარტყელას დროშის“ ფერების მნიშვნელობა
თანამედროვე „ცისარტყელას დროშის“ ფერები ასახავს როგორც LGBTQ+ თემის მრავალფეროვნებას, ისე ადამიანის სექსუალობისა და გენდერული იდენტობების სპექტრს. დროშა 6-ზოლიანი, როგორც წესი, ჰორიზონტალურადაა წარმოდგენილი და იწყება წითელი ზოლით, ცისარტყელას მსგავსად, მის ცალკეულ ფერებს კი შემდეგი დატვირთვა აქვს:
- წითელი — სიცოცხლე
- ნარინჯისფერი — ჯანმრთელობა
- ყვითელი — მზის სინათლე
- მწვანე — ბუნება
- ლურჯი — ჰარმონია/მშვიდობა
- იისფერი — სული
წყარო: University of Colorado, Queer in the World, Britannica