როგორია გენდერული თანასწორობის 2022 წლის ინდექსი სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებში — ISET Policy Institute

გიორგი ბასხაჯაური
Shiutterstock

ISET Policy Institute-ის მიერ შესწავლილი მონაცემების მიხედვით, საქართველოში გენდერული თანასწორობის 2022 წლის ინდექსი 60.4%-ია, იგივე მაჩვენებელი აზერბაიჯანში 53%-ია, ხოლო სომხეთში — 57.5%. გენდერული თანასწორობისა და ქალთა ეკონომიკური თანასწორობის ინდექსი პოსტ-საბჭოთა, მათ შორის, სამხრეთ კავკასიის ქვეყნების მაჩვენებლებს მოიცავს. საერთაშორისო საჯარო მონაცემთა ბაზებზე დაყრდნობით შექმნილი ინდექსი 6 ძირითად მიმართულებას მოიცავდა — სამსახური, ფული, ცოდნა, დრო, ძალაუფლება და ჯანმრთელობა.

სამსახურის მიმართულებით ნაკვლევი იყო მასშტაბი, რამდენად შეუძლიათ ქალებსა და კაცებს დასაქმებასა და კარგ სამუშაო პირობებზე თანაბარი წვდომით სარგებლობა. აღნიშნული მიმართულებით თანასწორი წვდომის ინდექსი შემდეგნაირია:

  • საქართველო — 61.8%;
  • აზერბაიჯანი — 63.9%;
  • სომხეთი — 67.3%.

მიუხედავად იმისა, რომ სომხეთისა და აზერბაიჯანის სამსახურის ინდექსი საქართველოს რეალობაზე მცირედით უკეთესია, ფულისა და ფინანსურ რესურსებზე წვდომის მიმართულებით განსხვავებული მდგომარეობაა:

  • საქართველო — 64.2%;
  • აზერბაიჯანი — 46.7%;
  • სომხეთი — 49.5%.

რაც შეეხება ცოდნას — ამ მიმართულებით ნაკვლევი იყო საგანმანათლებლო მიღწევებისა და მისაწვდომობის მიმართულებით არსებული გენდერული უთანასწორობა და გენდერული დაყოფა, ინდექსი კი ასეთია:

  • საქართველო — 55.8%;
  • აზერბაიჯანი — 62.4%;
  • სომხეთი — 51%.

კვლევის ფარგლებში, ძალაუფლების მიმართულებით ეკონომიკისა და პოლიტიკის სფეროებში გადაწყვეტილების მიმღებ პოზიციებზე გენდერული თანასწორობის საკითხი შეისწავლეს. აღმოჩნდა, რომ გენდერული თანასწორობის ინდექსი ყველა ქვეყანაში დაბალია:

  • საქართველო — 35.3%;
  • აზერბაიჯანი —20.5%;
  • სომხეთი — 35.2%.

უკეთეს შედეგს არ აჩვენებს დროის, კერძოდ ზრუნვასა და შინ შრომაზე დახარჯული დროის უთანასწორობის შესწავლა. ამ მიმართულებით ინდექსი ასეთია:

  • საქართველო — 91.9%;
  • აზერბაიჯანი — 85.6%;
  • სომხეთი — 87.7%.

ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით გენდერული თანასწორობის ფოკუსი მიმართული იყო ჯანმრთელობის სამ ასპექტზე — ჯანმრთელობის სტატუსი, ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული ქცევა და სერვისებზე ხელმისაწვდომობა. ამ მიმართულებით ინდექსი ასე გამოიყურება:

  • საქართველო — 87%;
  • აზერბაიჯანი — 87.5%;
  • სომხეთი — 88.2%.