ბი-ცნობისმოყვარე (ინგლ. Bi-curious) არის ადამიანი, რომელსაც იზიდავს ერთი გენდერი, თუმცა ამავდროულად დაინტერესებულია სხვა გენდერითაც და იკვლევს პოტენციურ სექსუალურ მიზიდულობას მის მიმართ. უფრო ხშირად ასეთი ადამიანი დიდწილად ჰეტეროსექსუალობისკენ იხრება, თუმცა ღიაა იმავე სქესის/გენდერის მიმართაც.
ბი-ცნობისმოყვარეობა, შესაძლოა, ძალიან ჯანსაღი გზა იყოს ადამიანისთვის, რომ გამოიკვლიოს და უკეთ გაიაზროს საკუთარი შეგრძნებები და ინტერესები, რაც მას საშუალებას მისცემს, უფრო გასაგები და გულწრფელი ურთიერთობა ჰქონდეს როგორც საკუთარ თავთან, ისე სხვებთან.
რას ნიშნავს, იყო ბი-ცნობისმოყვარე?
ბი-ცნობისმოყვარეობა ხშირ შემთხვევაში აღწერს ადამიანს, რომელიც ჰეტეროსექსუალად იდენტიფიცირდება, თუმცა აქვს იმის ცნობისმოყვარეობა, რომ გამოიკვლიოს საკუთარი სექსუალობა იმავე სქესის/გენდერის მიმართ. თუმცა, ბი-ცნობისმოყვარე ასევე შეიძლება იყოს ადამიანი, რომელიც გეიდ/ლესბოსელად აიდენტიფიცირებს საკუთარ თავს, მაგრამ აქვს ინტერესი სხვა სქესის/გენდერის მიმართაც. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ბი-ცნობისმოყვარე ადამიანები იკვლევენ იმას, თუ ზუსტად სად არიან სექსუალობის სპექტრზე და ვის მიმართ აქვთ ფიზიკური, ემოციური, რომანტიკული და/ან სექსუალური მიზიდულობა.
ბი-ცნობისმოყვარეობა, როგორც წესი, არის გარდამავალი პერიოდი, რომელიც ადამიანს საშუალებას აძლევს, გააცნობიეროს სხვადასხვა გენდერის პარტნიორებთან ყოფნის ემოციური და ფიზიკური გამოცდილებები და მიაკვლიოს იმას, თუ რა არის მისთვის უფრო სასურველი და კომფორტული. ამ პერიოდის შემდეგ ადამიანმა შეიძლება გააცნობიეროს და გადაწყვიტოს, რომ ის არის ჰეტეროსექსუალი, ბისექსუალი, გეი/ლესბოსელი და ა.შ. — როგორიც არ უნდა იყოს ეს გადაწყვეტილება, ის იმის მანიშნებელია, რომ ადამიანი უფრო მიუახლოვდა საკუთარი თავისა და სექსუალობის შეცნობას.
► ბი-ცნობისმოყვარეობა ზოგჯერ ეშლებათ ე.წ. „Questioning-ში“, რომელიც LGBTQ+ აკრონიმის „Q“ ასოს ერთ-ერთი მნიშვნელობაა და აღნიშნავს ადამიანს, რომელიც ჯერ არ არის გარკვეული საკუთარ იდენტობაში და კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებს ამ საკითხს — ის შეიძლება აღმოჩნდეს ასექსუალი, ქვიარი, ტრანსგენდერი თუ სხვა სექსუალური/გენდერული იდენტობა. ამ ტერმინისგან განსხვავებით, ბი-ცნობისმოყვარეობა გულისხმობს იმას, რომ ადამიანს უკვე აქვს მიზიდულობა ერთი გენდერის მიმართ და ის იმის კვლევის პროცესშია, იზიდავს თუ არა სხვა გენდერიც.
- იხილეთ აგრეთვე ჩვენი სტატია საკუთარი სექსუალობის ეჭვქვეშ დაყენება — რა უნდა ვიცოდეთ და როგორ მოვიქცეთ?
ბი-ცნობისმოყვარეობა და ბისექსუალობა
ბი-ცნობისმოყვარე და ბისექსუალი ერთმანეთს ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ ორივეს აქვს მიზიდულობა ორი ან მეტი გენდერის მიმართ. თუმცა, მათ შორის მთავარი განსხვავება ისაა, რომ ბისექსუალმა დანამდვილებით იცის, რომ აქვს მიზიდულობა ორი ან მეტი გენდერის მიმართ, ბი-ცნობისმოყვარე ადამიანი კი ჯერ ამის გამორკვევის პროცესშია.
როგორ გავიგო, ვარ თუ არა ბი-ცნობისმოყვარე?
თუკი საკუთარი სექსუალობის გამოკვლევის პროცესში ხართ და ფიქრობთ, სხვა გენდერის მიმართაც ხომ არ გაქვთ მიზიდულობა, მაშინ შეგიძლიათ საკუთარი თავი ბი-ცნობისმოყვარედ მიიჩნიოთ, თუკი ეს თქვენთვის კომფორტულია. საკუთარი სექსუალობის გამოკვლევა ხანგრძლივი პროცესია და მნიშვნელოვანია, რომ თავი ვალდებულად არ იგრძნობთ და მას საკუთარი ტემპით მიჰყვეთ — ეს გამოცდილება ყველასთვის ინდივიდუალურია.
ქვემოთ მოცემულია რამდენიმე ნიშანი იმისა, რომ შეიძლება ბი-ცნობისმოყვარე იყოთ:
- რომანტიკულ მიზიდულობას გრძნობთ ერთზე მეტი გენდერის მიმართ;
- ფიზიკურ მიზიდულობას გრძნობთ ერთზე მეტი გენდერის მიმართ;
- მიკუთვნებულობის განცდა გიჩნდებათ, როდესაც იგებთ სხვა ადამიანზე, რომელსაც ორი ან მეტი გენდერი იზიდავს;
- წიგნებში, ფილმებსა თუ სერიალებში საკუთარ თავს აიდენტიფიცირებთ იმ პერსონაჟებთან, რომლებიც ბისექსუალები არიან;
- თქვენი რომანტიკული/სექსუალური ოცნებები ან ფანტაზიები არ არის გენდერულად სპეციფიკური;
- გაინტერესებთ, როგორი იქნებოდა სექსი იმავე სქესის/გენდერის ადამიანთან;
- წარსულში გქონიათ იმავე სქესის/გენდერის ადამიანთან სექსუალური ინტერაქციები და გიგრძნიათ დადებითი ემოციური ან ფიზიკური რეაქცია;
- ატყობთ, რომ ორი ან მეტი გენდერის ფიზიკური მახასიათებლები გიზიდავთ.
როგორ გამოიყურება ბი-ცნობისმოყვარეობა?
როცა ამისთვის მზად იქნებით, ბევრი გზა არსებობს საიმისოდ, რომ უფრო ღია გახდეთ საკუთარი ბი-ცნობისმოყვარეობის მიმართ. ეს პროცესი ყველასთვის სხვადასხვანაირად მიმდინარეობს და ეცადეთ, ის ისე გაიაროთ, რომ არ განსაჯოთ საკუთარი თავი, არ იჩქაროთ და იყოთ მაქსიმალურად კომფორტულად.
თუკი საკუთარი ბი-ცნობისმოყვარეობის გამოკვლევა გსურთ, შეგიძლიათ სცადოთ:
- ონლაინ გაცნობის აპლიკაციები — სხვადასხვა გენდერთან რომანტიკული ინტერაქციის გამოსაკვლევად შეგიძლიათ შექმნათ ანგარიში ონლაინ გაცნობის აპლიკაციებში. ამ დროს მუდმივად გადაამოწმეთ საკუთარ თავთან და სხეულთან და ეცადეთ, ამოიცნოთ, რომელი ინტერაქციებია თქვენთვის სასიამოვნო, რომელზე გეფიქრებათ ყველაზე მეტად და რა არის ის, რაც მათში გიზიდავთ.
- პირისპირ გაცნობა და შეხვედრა — თუკი საკმარისად კომფორტულად გრძნობთ თავს, შეგიძლიათ, პირისპირ გაიცნოთ და შეხვდეთ იმ გენდერის ადამიანებს, რომელთა მიმართაც გაქვთ ცნობისმოყვარეობა. მიეცით საკუთარ თავს იმის საშუალება, რომ გამოიკვლიოთ, როგორი შეგრძნებაა ეს თქვენთვის. თუმცა ამავდროულად ეცადეთ, უარყოფითი შედეგების მიღების შემთხვევაში, სწრაფად არ გამოიტანოთ დასკვნები, რადგან, შესაძლოა, ასეთ დროს ფაქტორს წარმოადგენდეს არა გენდერი, არამედ კონკრეტული ადამიანის შეუთავსებლობა თქვენთან.
- გადახედეთ, როგორ მედიაპროდუქტების მოიხმართ — დაიწყეთ სხვადასხვა ტიპის მედიაპროდუქტების (ფილმების, სერიალების, წიგნების, პოდკასტების და ა.შ.) მოხმარება, რომლებშიც ბისექსუალი პერსონაჟები ან მონაწილეები არიან და დააკვირდით, როგორ გაგრძნობინებთ ეს თავს. დაფიქრდით, რა გრძნობები გიჩნდებათ იმ სქესის/გენდერის პერსონაჟების მიმართ, რომელიც თქვენი ცნობისმოყვარეობის საგანია და დააკვირდით, არის თუ არა რამე განსხვავება იმაში, თუ რა გიზიდავთ სხვადასხვა სქესში/გენდერში, და რომელთან რა ფორმით წარმოგიდგენიათ საკუთარი თავი.
- დაუკავშირდით LGBTQ+ თემს — შეგიძლიათ, იპოვოთ თემი, ონლაინ ან ოფლაინ, რომელთანაც შეძლებთ თქვენი სექსუალობის განხილვას. სხვა თქვენნაირი ადამიანების პოვნა დაგეხმარებათ იმაში, რომ თავი მარტო არ იგრძნოთ. შესაძლოა, ამ პროცესში ახალი მეგობრებიც კი შეიძინოთ. უსაფრთხო სივრცე მოგცემთ იმის საშუალებას, იყოთ უფრო გულწრფელი და მოწყვლადი, რაც მნიშვნელოვანია საკუთარი თავისა და სექსუალობის უკეთ გასააზრებლად.
რა სტიგმებს აწყდებიან ბი-ცნობისმოყვარე ადამიანები?
როდესაც ადამიანი ჰეტერონორმატიულ ჩარჩოებს სცდება და თავს ბი-ცნობისმოყვარედ აღიქვამს, ის ხშირად სტიგმისა და უარყოფითი წინასწარგანწყობების სამიზნე ხდება. ბი ადამიანების სტიგმატიზება არამხოლოდ სისგენდერი და ჰეტეროსექსუალი ადამიანების, არამედ ხშირად ასევე თავად LGBTQ+ თემის მხრიდანაც ხდება.
ბი ადამიანებს ხშირად ავტომატურად მიეწერებათ ჰიპერსექსუალობისა და ურთიერთობაში არასანდოობის იარლიყი. ის ადამიანები, რომლებიც არ არიან ბი-ცნობისმოყვარე ან ბისექსუალები, ხშირად ფიქრობენ, რომ ბი ადამიანებს არ შეუძლიათ ერთგულება ურთიერთობაში და აქვთ მრავალი პარტნიორის ყოლის მოთხოვნილება.
გარდა ამისა, გავრცელებულია მცდარი წარმოდგენა, რომ ბი-ცნობისმოყვარე ადამიანები „დაბნეულები“ არიან და მათ „არ იციან, რა უნდათ“. ამ წარმოდგენის გამო, სხვებს შეიძლება ეგონოთ, რომ ბისექსუალობა „მხოლოდ ფაზაა“ და ის „აუცილებლად გაივლის“ — ბევრი ქვიარი ფიქრობს, რომ ბი-ცნობისმოყვარეობა, სინამდვილეში, იმის უარყოფა ან მიუხვედრელობაა, რომ გეი ან ლესბოსელი ხარ.
აუცილებელია, რომ საკუთარ სექსუალობას სახელი დავარქვა?
არავითარ შემთხვევაში არ იფიქროთ, თითქოს ვალდებული ხართ, რომ საკუთარ სექსუალობას სახელი დაარქვათ ან რამე იარლიყი მოირგოთ. ეს მხოლოდ და მხოლოდ თქვენი არჩევანია. მსგავსი გადაწყვეტილება შეიძლება რთული და შემაშინებელი ჩანდეს, თუმცა ამავდროულად გამათავისუფლებელიც — რა იქნება თქვენთვის უკეთესი, ეს მხოლოდ თქვენ იცით, ამიტომ მხოლოდ თქვენ უნდა გადაწყვიტოთ, როდის, როგორ და რა ფორმით გამოხატავთ საკუთარ სექსუალობას და დაარქმევთ თუ არა მას სახელს.
საკუთარი სექსუალობის დამალვას შეიძლება ბევრი სტრესი და შფოთვა ახლდეს თან. ბი-ცნობისმოყვარეობაზე ან ბისექსუალობაზე მხარდამჭერ და უსაფრთხო ადამიანებთან საუბარი საშუალებას მოგცემთ, აღარ დამალოთ საკუთარი თავის მნიშვნელოვანი ნაწილი და ღიად ისაუბროთ იმაზე, თუ ვინ გაინტერესებთ, ვინ გიზიდავთ და რა განცდები მოაქვს თქვენთვის ამ ფიქრებსა და შეგრძნებებს.
► მიეცით საკუთარ თავს იმის დრო, რომ ზუსტად გამოიკვლიოთ, რა არის თქვენთვის ყველაზე სწორი და შესაფერისი. ასევე, გაითვალისწინეთ, რომ თუკი გარემო ჰომოფობიური ან/და ბიფობიურია, საკუთარ სექსუალობაზე ღიად საუბრის დაწყებამდე აუცილებლად უნდა დააპრიორიტეტოთ საკუთარი ფიზიკური უსაფრთხოება.
- იხილეთ აგრეთვე ჩვენი სტატია საკუთარ იდენტობაზე ღიად საუბარი — ვარ თუ არა მზად „ქამინგაუთისთვის“?
როგორ მოვიქცე, თუ ბი-ცნობისმოყვარე ვარ, მაგრამ ურთიერთობაში ვარ?
განურჩევლად იმისა, თუ რომელი სქესის/გენდერის პარტნიორთან ხართ მონოგამიურ ურთიერთობაში, თქვენ მაინც შეგიძლიათ, იყოთ ბი-ცნობისმოყვარე. როგორც ზემოთ უკვე ვახსენეთ, საკუთარი სექსუალობის გამოკვლევის მრავალი ისეთი გზა არსებობს, რომელიც არ მოიცავს სხვა ადამიანთან სექსუალურ ან ფიზიკურ ინტერაქციებს.
თუკი საკმარისად უსაფრთხოდ და კომფორტულად გრძნობთ თავს თქვენს პარტნიორთან, ღიად და გულწრფელად გაუზიარეთ მას თქვენი ბი-ცნობისმოყვარეობა და გაიგეთ, რას ფიქრობს ამაზე. შეგიძლიათ, ეს საკითხი უფრო ღრმად ერთადაც გამოიკვლიოთ — დასვათ მნიშვნელოვანი კითხვები და ერთად ეძიოთ მათზე პასუხები. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ თქვენი ცნობისმოყვარეობა აუცილებლად სექსუალური აქტივობებით უნდა გამოსცადოთ — ღია დისკუსია ორივეს დაგეხმარებათ, უკეთ გაუგოთ ერთმანეთს, გქონდეთ ერთმანეთის იმედი და კიდევ უფრო განამტკიცოთ თქვენი ურთიერთობა.
- იხილეთ აგრეთვე ჩვენი სტატია პოლიამორია — მნიშვნელობა, ტიპები და რჩევები
რა შემთხვევაში მივმართო ფსიქოთერაპიას?
ბი-ცნობისმოყვარე და ბისექსუალი ადამიანები არაერთი სტიგმის სამიზნეები ხდებიან. ამას ემატება ის, რომ ნებისმიერ გენდერთან ურთიერთობაში ყოფნისას, ბი-ცნობისმოყვარე და ბისექსუალ ადამიანს ხშირად ავალდებულებენ, რომ ახსნას ან გაამართლოს საკუთარი სექსუალობა და დაამტკიცოს, რომ არ არის ჰეტეროსექსუალი, გეი ან ლესბოსელი. თუკი მას არ ჰყავს მხარდამჭერი ადამიანები ან არ მიუწვდება ხელი რესურსებზე, მისი მენტალური ჯანმრთელობა შეიძლება დიდი რისკის ქვეშ იყოს.
თუკი არსებულ გამოწვევებზე ვერავისთან ღიად საუბარს ვერ ახერხებთ ან ეს საკმარისი არ არის, განიხილეთ ფსიქოლოგთან ვიზიტის ვარიანტი. თერაპია მოგცემთ იმის სივრცეს და თავისუფლებას, რომ ისაუბროთ ღიად, გულწრფელად და იყოთ მოწყვლადი, რაც აუცილებელია იმისთვის, რომ კარგად გაიაზროთ თქვენი ემოციები, ფიქრები, სურვილები თუ გამოცდილებები და მიიღოთ საკუთარი თავი ისეთი, როგორიც ხართ.
► თუკი LGBTQ+ მეგობრულ ფსიქოლოგთან საუბარი გსურთ, შეგიძლიათ, მიმართოთ საქართველოში მოქმედ ქვიარ ორგანიზაციებს, რომლებსაც ფსიქოლოგის უფასო კონსულტაციის გაწევა შეუძლიათ. მაგალითად:
- „თანასწორობის მოძრაობა“ LGBTQ+ ადამიანებს უზრუნველყოფს უფასო ფსიქოლოგიური მომსახურებით. უფასო და ანონიმური კონსულტაციის მისაღებად შეგიძლიათ მიხვიდეთ „თანასწორობის მოძრაობის“ ოფისში. მისამართი: უშანგი ჩხეიძის ქუჩა #19. ვიზიტამდე შეგიძლიათ ორგანიზაციას დაუკავშირდეთ ტელეფონით (0322 47 97 48) ან Facebook გვერდზე.
- ქვიარ ასოციაცია „თემიდა“ ტრანს/ქვიარ ადამიანებს სთავაზობს ფსიქოლოგის უფასო მომსახურებას. „თემიდაში“ შეგიძლიათ ასევე ისარგებლოთ დროებითი საცხოვრისით. მომსახურების მისაღებად შეგიძლიათ დაუკავშირდეთ ორგანიზაციას ტელეფონით (995 599 42 83 31), ელ.ფოსტაზე: [email protected] ან Facebook გვერდზე.
- „ქალთა ინიციატივების მხარდამჭერი ჯგუფი“ (WISG) ქალებსა და ქვიარ ადამიანებს სთავაზობს ფსიქოლოგისა და სექსოლოგის კონსულტაციას. ორგანიზაციას შეგიძლიათ დაუკავშირდეთ Facebook გვერდზე, ტელეფონით (595190303) ან ელ.ფოსტაზე: [email protected]
როგორ დავუჭიროთ მხარი ბი-ცნობისმოყვარე ადამიანს?
თქვენი თქვენი პარტნიორი, ოჯახის წევრი, მეგობარი ან ნაცნობი ბი-ცნობისმოყვარეა და გსურთ, რომ მას მხარი დაუჭიროთ, რამდენიმე რამის გაკეთება შეგიძლიათ:
- იყავით LGBTQ+ მხარდამჭერი: მიიღეთ მონაწილეობა LGBTQ+ ღონისძიებებში, ადვოკატირება გაუწიეთ თანასწორობას და თქვენ გარშემო მყოფ ადამიანებს მიაწოდეთ ცოდნა იმაზე, თუ რა უარყოფითი წინასწარგანწყობები და სტერეოტიპები შეიძლება ჰქონდეთ მათ ქვიარების მიმართ.
- იყავით გონებაგახსნილი: ცნობისმოყვარეობითა და ღია გონებით მიუდექით ამ თემას და დასვით კითხვები, რომლებზე პასუხიც არ იცით ან შეიძლება თქვენთვის ბუნდოვანი იყოს. ამავდროულად, ეცადეთ თავად ამოიცნოთ თქვენი სხეულის ენა და საუბრის ტონი, იპოვოთ მათში ქვეცნობიერად არსებული სტერეოტიპული დამოკიდებულებები ან უარყოფითი წინასწარგანწყობები და იმუშაოთ მათ შეცვლაზე.
- გაიგეთ მეტი ბი-ცნობისმოყვარეობის შესახებ: ჩაატარეთ პატარა კვლევა — წაიკითხეთ სტატიები, გაეცანით ვიდეოებს, ფილმებსა თუ სხვა მასალებს ბი-ცნობისმოყვარეობასა და ბისექსუალობაზე. ეს არამხოლოდ იმაში დაგეხმარებათ, რომ უკეთ გაუგოთ თქვენთვის ძვირფას ადამიანს და მხარი დაუჭიროთ, არამედ ასევე დაანახებს მას, რომ ის თქვენთვის მნიშვნელოვანია და მისი კეთილდღეობა გადარდებთ.
- გამოიჩინეთ პატივისცემა: პატივი ეცით ადამიანის იდენტობას და იმ ტერმინებს, რომლებსაც ის იყენებს საკუთარი თავის იდენტიფიცირებისთვის. გამოიყენეთ იგივე ტერმინები, რომლებითაც ის აღწერს საკუთარ თავს, ხოლო თუ არ იცით, რა იქნება მისთვის კომფორტული, ჰკითხეთ.
- ამოიცანით უარყოფით წინასწარგანწყობები საკუთარ თავში: იმუშავეთ საკუთარ თავზე და ამოიცანით, რომელი სტერეოტიპების გჯერათ თავად, თუნდაც გაუაზრებლად. მზად იყავით, რომ მიიღოთ უკუკავშირი, თუკი თქვენთვის ძვირფასი ადამიანი თქვენგან განსჯას ან კრიტიკას გრძნობს.
- დაეხმარეთ მათ რესურსების პოვნაში: დაეხმარეთ მათ მხარდამჭერი ადამიანების პოვნაში, იქნება ეს სხვადასხვა ჯგუფთან დაკავშირება, ღონისძიებებზე დასწრება თუ მათთვის საჭირო სერვისების მოძიება. შეახსენეთ მათ, რომ ისინი მარტო არ არიან.
წყარო: Choosing Therapy