ევროპარლამენტმა რუსული კანონის შესახებ რეზოლუციის პროექტი ორივე შესწორებით მიიღო. გაერთიანებულ რეზოლუციის პროექტში აღნიშნულია, რომ საქართველოსთვის ევროკავშირში გაწევრიანებაზე მოლაპარაკებები არ უნდა გაიხსნას, სანამ რუსული კანონი ქვეყნის სამართლებრივი წესრიგის ნაწილი იქნება. ამასთან, ევროპარლამენტი მოუწოდებს ევროკომისიას, მოამზადოს შუალედური შეფასება საქართველოს მიერ 9 ნაბიჯის შესრულებასთან დაკავშირებით.
რეზოლუციაში, რომელსაც დღეს მხარი დაუჭირეს, შეტანილია ორი შესწორება. შესწორებები ბიძინა ივანიშვილისთვის სანქციების დაკისრებას, ვიზალიბერალიზაციის კრიტერიუმებთან რუსული კანონის შესაბამისობის შეფასებას, ჰომოფობიური საკონსტიტუციო კანონპროექტის გაწვევასა და მიხეილ სააკაშვილის გათავისუფლებას მოითხოვს.
“კანონპროექტი შემოთავაზებულია საქართველოში სამოქალაქო საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის წინააღმდეგ მზარდი თავდასხმების დროს; ასევე, საერთაშორისო დონორების მხრიდან დემოკრატიის მხარდაჭერის წინააღმდეგ, რისი მიზანიც სამოქალაქო სივრცის შევიწროება და საჯარო სფეროში კრიტიკული ხმების გაჩუმებაა. ეს კანონპროექტი ბოლოა საქართველოს მთავრობის წინასაარჩევნო საკანონმდებლო და სხვა ინიციატივების სერიიდან, რომელიც ასევე მოიცავს საკონსტიტუციო ცვლილებებს “ლგბტ პროპაგანდასთან” საბრძოლველად და გენდერული კვოტების გაუქმებას პარლამენტის მიერ, რაც საფრთხეს უქმნის დემოკრატიულ რეფორმებს და ხელს უწყობს დეზინფორმაციის გავრცელებას ევროკავშირის, მისი ღირებულებებისა და პოლიტიკის შესახებ“, — აღნიშნულია რეზოლუციის პროექტში.
რეზოლუციაში ნათქვამია, რომ ევროპარლამენტი:
- კატეგორიულად გმობს “უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ” კონტროვერსიული კანონის ხელახლა ინიციირებას. კანონი დააწესებს დამამცირებელ შეზღუდვებს სამოქალაქო საზოგადოებასა და დამოუკიდებელ მედიაზე და ამასთან, ძირს გამოუთხრის მათი თავისუფლად მუშაობის შესაძლებლობას;
- ხაზს უსვამს, რომ კანონპროექტი შეუთავსებელია ევროკავშირის ღირებულებებთან და დემოკრატიულ პრინციპებთან, ეწინააღმდეგება საქართველოს ევროკავშირში გაწევრების ამბიციებს, ზიანს აყენებს საქართველოს საერთაშორისო რეპუტაციას და საფრთხეს უქმნის ქვეყნის ევროატლანტიკურ ინტეგრაციას;
- ხაზს უსვამს, რომ ევროკავშირში გაწევრების მოლაპარაკებები არ უნდა გაიხსნას მანამ, სანამ ეს კანონი საქართველოს სამართლებრივი წესრიგის ნაწილია;
- დაჟინებით მოუწოდებს საქართველოს პარლამენტს, შეაჩეროს საპარლამენტო პროცედურები, რომელიც ამ კანონის მისაღებად ხორციელდება. ხოლო საქართველოს მთავრობას მოუწოდებს, პატივი სცეს ვალდებულებებს, რომელიც 2023 წლის მარტში აიღეს, როცა გააკეთეს განცხადება, რომ უპირობოდ გაიწვევდნენ კანონპროექტს, რომელიც შეზღუდვებს უწესებს სამოქალაქო საზოგადოებას და დამოუკიდებელ მედიას და თქვეს, რომ მსგავს კანონს აღარ დააინიციირებდნენ. ასევე, მოუწოდებს მთავრობას, თავი შეიკავონ შემდგომი საკანონმდებლო წინადადებებისაგან, რომლებიც ეწინააღმდეგება დემოკრატიის, კანონის უზენაესობის, ადამიანის უფლებებსა და ძირითად თავისუფლებებს და, შესაბამისად, ეწინააღმდეგება ევროკავშირის წევრობის კოპენჰაგენის კრიტერიუმებს;
- ხაზს უსვამს, რომ კანონპროექტი ღალატობს ქართველი ხალხის დიდი უმრავლესობის მისწრაფებებს, იცხოვროს დემოკრატიულ საზოგადოებაში, გააგრძელოს დემოკრატიული და კანონის უზენაესობის რეფორმები, განაგრძოს მჭიდრო თანამშრომლობა ევროატლანტიკურ პარტნიორებთან და დაადგეს ევროკავშირში გაწევრიანების გზაზე;
- ხაზს უსვამს, რომ გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლებისა და მშვიდობიანი პროტესტის უფლება ფუნდამენტური თავისუფლებაა და დაცული უნდა იყოს ნებისმიერ ვითარებაში, განსაკუთრებით ქვეყანაში, რომელსაც სურს ევროკავშირში გაწევრიანება;
- მოუწოდებს საქართველოს მთავრობას, პატივი სცეს საქართველოს მოქალაქეების კონსტიტუციურ უფლებებს და შესაბამისად, გამოთქვამს შეშფოთებას სპეცრაზმის მიერ კონტროვერსიული კანონპროექტის წინააღმდეგ დემონსტრანტების დასაშლელად სპეცრაზმის არაპროპორციული ძალის გამოყენების შესახებ ცნობების გამო; მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, გამოიძიოს და პასუხისგებაში მისცეს ისინი, ვინც პასუხისმგებელია ძალის უკანონო და არაპროპორციულ გამოყენებაზე;
- ხაზს უსვამს, რომ საზოგადოებრივი დამკვირვებლის (ე.წ. ვოჩდოგის) როლი, რომელსაც ახორციელებს სამოქალაქო საზოგადოება და დამოუკიდებელი მედია, არსებითია დემოკრატიული საზოგადოებისთვის და გადამწყვეტია ევროკავშირში გაწევრებასთან დაკავშირებული რეფორმების წინსვლისთვის და მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, ყველაფერი გააკეთოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს ხელსაყრელი გარემო, რომელშიც სამოქალაქო საზოგადოებას და დამოუკიდებელს მედიას შეუძლია, განვითარდეს.
- გმობს იმას, რომ საქართველოს ხელისუფლება ინსპირაციას ანალოგიური რუსული კანონმდებლობიდან იღებს, როგორიცაა “რუსეთის უცხოეთის აგენტების კანონი”, რომელიც მიზანმიმართულად აკრავს იარლიყს და ახდენს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების და აქტივისტების დისკრიმინაციას და ასევე, გამოიყენება უკრაინაში რუსეთის აგრესიული ომის წინააღმდეგობის ჩასახშობად და ქვეყანაში შემორჩენილი კრიტიკული ხმების ჩასახშობად;
- იხსენებს, რომ 2023 წლის 14 და 15 დეკემბრის ევროპულმა საბჭომ საქართველოს მიანიჭა კანდიდატის სტატუსი იმის გაგებით, რომ გადაიდგმება შესაბამისი ნაბიჯები, რომლებიც მითითებულია კომისიის 2023 წლის 8 ნოემბრის რეკომენდაციაში. ასევე, ხაზს უსვამს, რომ ეს რეკომენდაცია მოუწოდებს საქართველოს უზრუნველყოს შესაძლებლობა, სამოქალაქო საზოგადოებისთვის თავისუფლად მოქმედებდნენ და დეზინფორმაციას ებრძოლონ ევროკავშირისა და მისი ღირებულებების წინააღმდეგ; ასევე, ხაზს უსვამს წარმოდგენილი კანონპროექტი არღვევს ორივე მიზანს;
- შეახსენებს საქართველოს მთავრობას ევროკავშირში გაწევრიანებაზე განაცხადისას აღებული ვალდებულებების შესახებ და მოუწოდებს, იგივე გააკეთონ ევროკომისიის პრეზიდენტმა, ვიცეპრეზიდენტმა და კომისარმა გაფართოების საკითხებში;
- იწვევს კომისიას, წარადგინოს საქართველოს პროგრესის შუალედური შეფასება 2023 წლის 8 ნოემბრის კომისიის რეკომენდაციაში მითითებული ცხრა ნაბიჯის განხორციელებასთან დაკავშირებით;
- მოუწოდებს კომისიას და წევრ სახელმწიფოებს, შეაფასონ ამ კანონპროექტის გავლენა ევროკავშირის, როგორც დონორის როლზე საქართველოში და მკაფიოდ განუმარტონ საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს კანონპროექტის შესაძლო შედეგები ევროკავშირის დაფინანსებაზე.
- მოუწოდებს საქართველოს მთავრობას, დაუბრუნდეს ევროპულ გზას, შეინარჩუნოს ვალდებულება, პატივი სცეს, გააძლიეროს და ხელი შეუწყოს დემოკრატიას, კანონის უზენაესობას, ადამიანის უფლებებს და ფუნდამენტურ თავისუფლებებს და რეალურად უზრუნველყოს კანდიდატის სტატუსისა და ევროკავშირში გაწევრების პირობების სრულად განხორციელება;
- იმეორებს ურყევ მხარდაჭერას ქართველი ხალხის ლეგიტიმური ევროპული მისწრაფებებისადმი და მისი სურვილისადმი, იცხოვროს აყვავებულ, კორუფციისგან თავისუფალ ქვეყანაში, რომელიც პატივს სცემს ფუნდამენტურ თავისუფლებებს, უზრუნველყოფს ღია საზოგადოებასა და დამოუკიდებელ მედიას; ხაზს უსვამს, რომ საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის მინიჭება მოტივირებული იყო სამოქალაქო საზოგადოების მიღწევებისა და დემოკრატიული ძალისხმევის, ასევე ევროკავშირში გაწევრიანებისადმი მოქალაქეების აბსოლუტური მხარდაჭერის აღიარების სურვილით;
- მოუწოდებს, უზრუნველყოფილ იქნას ეუთო/ოდირის მიუკერძოებელი და დამოუკიდებელი, გრძელვადიანი საერთაშორისო მისია 2024 წლის ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებზე დასაკვირვებლად.
პირველი შესწორებების თანახმად:
- ევროპარლამენტი მწუხარებას გამოთქვამს საქართველოს ერთადერთი ოლიგარქის, ბიძინა ივანიშვილის პერსონალურ როლზე არსებულ პოლიტიკურ კრიზისში და კიდევ ერთ მცდელობაზე, რომ ძირი გამოუთხაროს ქვეყნის დასავლეთისკენ ორიენტირებულ კურსს რუსეთისკენ გადახვევის სასარგებლოდ. ის აქტიურ პოლიტიკაში 2023 წლის 30 დეკემბერს დაბრუნდა და გახდა ქართული ოცნების პარტიის „საპატიო თავმჯდომარე”. ევროპარლამენტი იმეორებს საბჭოსა და ევროკავშირის დემოკრატიული პარტნიორებისადმი მოწოდებას, რომ განიხილოს პერსონალური სანქციები ივანიშვილის წინააღმდეგ საქართველოს პოლიტიკური პროცესის გაუარესებაში არსებული როლისა და საკუთარი ხალხის ინტერესების საწინააღმდეგოდ საქმიანობისთვის;
- იმეორებს მოწოდებას საქართველოს ხელისუფლებისადმი, რომ გაათავისუფლოს ყოფილი პრეზიდენტი, მიხეილ სააკაშვილი ჰუმანიტარულ საფუძვლებზე და მისცეს მას საშუალება მიიღოს შესაბამისი სამედიცინო დახმარება საზღვარგარეთ; ხაზს უსვამს, რომ მისი საქმე აჩვენებს სასამართლო სისტემაში განსახორციელებელი რეფორმის მნიშვნელობას.
მეორე შესწორებების თანახმად:
- მოუწოდებს კომისიას, რომ დაუყოვნებლივ შეაფასოს საქართველოში დაგეგმილი “უცხოური აგენტების” კანონის გავლენა საქართველოს მიერ ვიზალიბერალიზაციის კრიტერიუმების შესრულებაზე, კონკრეტულად, ფუნდამენტური უფლებების კრიტერიუმების მხრივ, რაც ევროკავშირის ვიზალიბერალიზაციის პოლიტიკაში არსებითი კომპონენტია;
- მოუწოდებს “ქართული ოცნების” უმრავლესობას, რომ გაიწვიოს წარდგენილი საკონსტიტუციო ცვლილებები, რომლებიც ლგბტქ+ უფლებებს ეხება და არის თავდასხმა არა მხოლოდ ლგბტქ თემზე, არამედ გამოხატვის თავისუფლებასა და თავისუფალ სამოქალაქო სექტორზე;
- იმეორებს მოწოდებას საქართველოს ხელისუფლების მიმართ, რომ პრეზიდენტი სააკაშვილი ჰუმანიტარულ საფუძვლებზე გაათავისუფლოს და მისცეს საშუალება, მიიღოს შესაბამისი სამედიცინო დახმარება საზღვარგარეთ; ხაზს უსვამს, რომ მისი საქმე აჩვენებს სასამართლო სისტემაში განსახორციელებელი რეფორმის მნიშვნელობას.