“საზოგადოება არ არის კონფლიქტში იმდენად, რამდენადაც პოლიტიკა არის კონფლიქტური”

ეს არის იძულებით გადაადგილებული ქალის ციტატა გაეროს ქალთა ორგანიზაციის (UN Women) მხარდაჭერით გამოქვეყნებული კვლევიდან, რომლის მიზანი კონფლიქტის ტრანსფორმაციის, შერიგებისა და მშვიდობის მშენებლობის შესახებ იძულებით გადაადგილებული ქალების ხედვების შესწავლაა. ასევე, იმ ფაქტორების გამოვლენა, რომლებიც ამ ქალებს ხელს უშლის კონფლიქტის ტრანსფორმაციაში მონაწილეობაში და სამომავლო ჩართულობაში ხელშეწყობა.

Contents

კვლევის შედეგების მიხედვით:

გამოკითხული იძულებით გადაადგილებული ქალების უმრავლესობა, კერძოდ, 87% ფიქრობს, რომ კონფლიქტი აუცილებლად მშვიდობიანი გზით უნდა მოგვარდეს.
ამასთან, 88% — აფხაზ მოსახლეობასთან, 85% კი ოს მოსახლეობასთან შერიგების მომხრეა.
კვლევაში მონაწილეებს მიაჩნიათ, რომ კონფლიქტების მშვიდობიანი გზით მოგვარებას ყველაზე მეტად ახალგაზრდების, მათ შორის ახალგაზრდა ქალების დამეგობრება (55%) და აფხაზეთისა და ცხინვალის/სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე მიმოსვლის გამარტივება (53%) შეუწყობს ხელს.
მონაწილეთა 89%-ს კი მიაჩნია, რომ სახელმწიფოს 45-ლარიანი შემწეობა უნდა იყოს მიბმული დევნილის სტატუსზე და ეძლეოდეს ყველა იძულებით გადაადგილებულ პირს.

აღსანიშნავია, რომ კვლევის მონაწილეები, განსაკუთრებით ახალგაზრდები, გამოხატავენ ინტერესს, ჩაერთონ კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარებისთვის საჭირო აქტივობებში, მონაწილეობა მიიღონ ქართულ-აფხაზურ ან ქართულ-ოსურ დიალოგებში.

UN Women-ის განცხადებით, იძულებით გადაადგილებულ ქალებს უნიკალური გამოცდილება და გამოწვევები აქვთ, რის გამოც კონფლიქტის მოგვარებისა და მშვიდობის მშენებლობასთან დაკავშირებული ეფექტიანი პოლიტიკისთვის მათი შეხედულებების გათვალისწინება აუცილებელია.

როგორც დოკუმენტში ვკითხულობთ, საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე მცხოვრებ 228 951 იძულებით გადაადგილებულ პირს შორის 100 628 ქალია. თუმცა, მათი თანაბარი, სრული და ეფექტიანი მონაწილეობა მშვიდობის, უსაფრთხოებისა და შერიგების პროცესებში გამოწვევად რჩება.

“რაც მაწუხებს, ეს არის რომ შენს ქვეყანაში ხარ დევნილი და 45 ლარი გაქვს დახმარება და ეს ძალიან დიდი სირცხვილია და როცა დასაქმებული ხარ, მაგ თანხასაც არ იღებ და შეღავათებით არ სარგებლობ, პროდუქტი თუ რაც იქნება, არის იგივე ღირებულების. თუ დასაქმებული ვარ, რატომ არ უნდა დამირიცხოს ის სამარცხვინო 45 ლარი?”, — აცხადებს იძულებით გადაადგილებულ ქალი ფოთიდან.

კვლევის ძირითადი მიგნებები

გამოკითხული იძულებით გადაადგილებული ქალების დემოგრაფიული მონაცემები:

39% ცხოვრობს თბილისში, 61% – წყალტუბოს, გორის, ზუგდიდის, წალენჯიხის, კასპისა და მცხეთის მუნიციპალიტეტებში;
უმრავლესობა ცხოვრობს იძულებით გადაადგილებულ პირთა დასახლებაში (84%);
სრული უმრავლესობა ეთნიკურად ქართველია (98%);
კვლევაში მონაწილე ქალებს ძირითადად საშუალო (41%) ან პროფესიული (22%) განათლება აქვთ;
მათი 27% დასაქმებული, თვითდასაქმებული ან დეკრეტულ შვებულებაში მყოფია, 39% — უმუშევარი; 29% კი — პენსიონერი;
გამოკითხულთა უმრავლესობა (41%) აღნიშნავს, რომ შემოსავალი საკვების შესაძენადაც კი არ ჰყოფნის, ან შემოსავალი ჰყოფნის საკვებისთვის, თუმცა, არ არის საკმარისი ტანსაცმლის საყიდლად (29%);
გამოკითხულთა 74% დევნილია აფხაზეთიდან, 26% კი ცხინვალის რეგიონიდან/სამხრეთ ოსეთიდან.

გამოწვევები და მხარდაჭერა

“ჩვენი ოჯახი მთელი 29 წელი ვცხოვრობდით ქირით, ოჯახმა მიღო ბინა, თუმცა მე დაჩაგრული ვრჩები, რადგან ვარ ბინით დაკმაყოფილებულთა სიაში, მაგრამ იქ ჩემი ფართი არ არის. რაც ეკუთვნოდა უმცროს დას, უფროს ძმას მისცეს და მე მაინც სახლის გარეშე ვარ”, — ამბობს იძულებით გადაადგილებული ქალი თბილისიდან.

თვისებრივი კვლევის თანახმად, იძულებით გადაადგილებულ მოსახლეობა, მათ შორის, ქალები, აწყდებიან ეკონომიკურ სირთულეებს, ცუდ საცხოვრებელ პირობებს და განვითარების/თვითრეალიზაციის ნაკლებობას.

ფოკუს-ჯგუფების მონაწილეებმა მთავარ პრობლემებს შორის გამოყვეს: საცხოვრებელი სახლის პრობლემა, უმუშევრობა, განვითარების შესაძლებლობის სიმწირე, ჯანდაცვის სერვისების ხელმიუწვდომლობა, ოჯახში ძალადობა.

“30 წელზე მეტია აქ ვცხოვრობთ, უკვე აქაური მცხოვრებლები ვართ და დროა, ხალხი იმ შეგნებამდე მივიდეს, რომ არ გამოყონ “ესენი დევნილები არიან”, როცა ამდენი ხანია აქ ცხოვრობ, ამ ადგილის ნაწილი ხარ შენც“, — აცხადებს იძულებით გადაადგილებული ქალი ქუთაისიდან.

გამოკითხულთა 77% არ ეთანხმება 2022 წლის 16 დეკემბერს კანონში შესულ ცვლილებას, რომლის თანახმადაც გრძელვადიანი საცხოვრებლით უზრუნველყოფის ვალდებულება სახელმწიფო ორგანოებს აქვთ 2023 წლის 1 იანვრამდე დაბადებული პირის მიმართ და საცხოვრისით დაკმაყოფილების დროს 1 იანვრიდან დაბადებული ბავშვები არ იქნებიან გათვალისწინებულნი სულადობრივად.

კომუნიკაციის დონე აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში მცხოვრებ მოსახლეობასთან და საკომუნიკაციო არხები

გამოკითხულთა თითქმის ნახევარს (48%) კონტაქტი აქვს გამყოფი ხაზის მიღმა მცხოვრებ მოსახლეობასთან. უმრავლესობა (61%) აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში/სამხრეთ ოსეთში მყოფ ახლობლებთან თვეში ერთხელ ან უფრო ხშირად დაკავშირებას ახერხებს.

“მათთან კონტაქტი [ცხინვალის რეგიონში/სამხრეთ ოსეთში], სატელეფონოც კი, არის ძალიან გართულებული, თითქმის შეუძლებელია. ჩვენამდე მოდის ხმები, რომ რაღაც-რაღაცებს უკრძალავენ, მაგალითად, სახლიდან გამოსვლა გრაფიკით ხდება, რაღაც ზოლია და იმის იქით აღარ აქვთ გასვლის უფლება. ამის გამო, თუ ძალიან საჭიროება არ მოითხოვს, ვცდილობთ, რომ არ ვეკონტაქტოთ და ისევ მათ არ შევუქმნათ პრობლემა”, — ამბობს იძულებით გადაადგილებული ქალი გორიდან.

საოკუპაციო ხაზის მიღმა მყოფ ახლობლებთან ურთიერთობისთვის გამოკითხულები, ძირითადად, ინტერნეტს/სოციალურ ქსელს იყენებენ (65%).

ოკუპირებულ რეგიონებში მიმდინარე სიახლეებზე ინფორმაციის მიღების მთავარი წყარო ქართული საინფორმაციო არხები (75%) და სოციალური ქსელებია (47%). თუმცა, თვისებრივი კვლევის მონაწილეები აღნიშნავდნენ, რომ ამ რეგიონებში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმაცია მწირია და ფართოდ არ ვრცელდება.

დამოკიდებულება ოკუპირებულ რეგიონებში მცხოვრები მოსახლეობის მიმართ

გამოკითხულთა უმრავლესობა აღნიშნავს, რომ პოზიტიურად ან ძალიან პოზიტიურად არიან განწყობილნი აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში/სამხრეთ ოსეთში მცხოვრები აფხაზი (78%), ოსი (75%), ქართველი (91%) და სხვა ეროვნების (74%) მოსახლეობის მიმართ.

მათი აღქმა განსხვავებულია იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორია აფხაზებისა და ოსების განწყობა საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე მცხოვრები ქართველებისა და იძულებით გადაადგილებული მოსახლეობის მიმართ. კერძოდ, კვლევის მონაწილეთა 43% ფიქრობს, რომ აფხაზების განწყობა პოზიტიურია, ხოლო ყოველი მესამე რესპონდენტი (36%) მიიჩნევს, რომ ოსების განწყობა დადებითია.

შერიგებისა და დაბრუნების მიმართ არსებული განწყობები

კვლევაში მონაწილეთა უმრავლესობა აფხაზ და ოს მოსახლეობასთან შერიგების მომხრეა: 88% — აფხაზ, ხოლო 85% ოს მოსახლეობასთან შერიგებას ემხრობა. მომავალი 10 წლის მანძილზე მათ ყველაზე მეტად აქვთ აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში/სამხრეთ ოსეთში თავისუფლად გადაადგილების შესაძლებლობის იმედი (41%). ამ რეგიონებში თავისუფლად გადაადგილების შესაძლებლობა გამოკითხულთა 78%-სთვის ძალიან სასურველი ან უფრო მეტად სასურველი მოცემულობაა.

“მე რომ მითხრა, ადექი და წადი აფხაზეთშიო, მე აქ მყავს ოჯახი, აქ მყავს მეგობრები, აქ ვარ გაზრდილი, იმ მონაყოლების გარდა და იმ ვიდეოკასეტების გარდა, რაც დაგვრჩა იქიდან, მე აფხაზეთთან არანაირი კავშირი სხვა არ მაქვს. ჩვენი სახლი განადგურებულია, ფილებიც კი წაღებულია, ცარიელი კარკასია დატოვებული ორსართულიანი სახლიდან და რომ წავიდე, სად და ვისთან წავიდე?”, — ამბობს იძულებით გადაადგილებული ქალი თბილისიდან.

გამოკითხულთა თითქმის მესამედი, 29% ეთანხმება აზრს, რომ ის უკვე იმ კონკრეტული ქალაქის ადგილობრივი მცხოვრებია, სადაც დასახლდა, ჰყავს ოჯახი და მეგობრები, აქვს სამსახური და მუდმივად საცხოვრებლად აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში/სამხრეთ ოსეთში არ გადავიდოდა. საცხოვრებლად დაბრუნების მეორე ხელისშემშლელ ფაქტორად კვლევის მონაწილეთა 34%-მა დაასახელა ის, რომ ამ ეტაპზე ხსენებულ რეგიონებში არ არის განვითარების შესაძლებლობა/განვითარების დონე დაბალია.

უკრაინაში მიმდინარე ომის გავლენა ქართულ-აფხაზურ და ქართულ-ოსურ ურთიერთობებზე

კვლევაში მონაწილეები უფრო მეტად იმ აზრს ემხრობიან, რომ უკრაინაში მიმდინარე ომი ახალ შესაძლებლობას ქმნის ქართულ-ოსური და ქართულ-აფხაზური კონფლიქტების მშვიდობიანი გზით გადაჭრისთვის (43%), ვიდრე მოსაზრებას, რომ ეს ომი საფრთხეს წარმოადგენს ქართული კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარებისთვის (16%).

“უკრაინაში მიმდინარე ომის ფონზე, ძალიან გამწვავდა აქაც [აფხაზეთში] სიტუაცია, ადამიანებს ეშინიათ კონფლიქტის გამწვავების, ომის. ეს თანაბრად ეხება როგორც ქართველებს, ისე აფხაზებს. ომის შედეგები საზარელია ყველასთვის”, — ამბობს ქალი გალის მუნიციპალიტეტის სოფელი დიხაზურგადან.

კვლევის მონაწილეთა 74% ასევე ეთანხმება აზრს, რომ თუ უკრაინა ომს მოიგებს, რუსეთი დასუსტდება და საქართველოსთვის კონფლიქტის ტრანსფორმაციის შესაძლებლობა გაჩნდება.

მოსაზრებები კონფლიქტის ტრანსფორმაციისა და მშვიდობის მშენებლობის შესახებ

კონფლიქტის ტრანსფორმაციისა და მშვიდობის მშენებლობის იდეების შესახებ სმენია კვლევაში მონაწილეების 24%-ს, ხოლო ამ მიმართულებით მომუშავე ადამიანების, ორგანიზაციების ან სახელმწიფო პროექტების შესახებ — 29%-ს.

კვლევაში მონაწილე ქალების ნახევარი აღნიშნავს, რომ სმენია ოფიციალური მოლაპარაკებების (ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებები — 53%) და საერთაშორისო ორგანიზაციების საქმიანობის (49%) შესახებ. ასევე, სხვა პროექტებთან შედარებით მაღალია (43% და 30%) საქართველოს სახელმწიფოს ჯანდაცვის პროექტის (რეფერალური პროგრამა/უფასო ჯანდაცვა) და საქართველოს სახელმწიფოს სამშვიდობო ინიციატივის (ნაბიჯი უკეთესი მომავლისკენ — ვაჭრობა და განათლება) ცნობადობა.

გამოკითხულთა აზრით, ქართულ-აფხაზური და ქართულ-ოსური ურთიერთობების მშვიდობიანი გზით გადაჭრისთვის მნიშვნელოვანია საქართველოს მთავრობის (70%), საერთაშორისო ორგანიზაციების (56%) და თავად იძულებით გადაადგილებული მოსახლეობის (50%) ჩართულობა.

ამასთან, კვლევის მონაწილეთა 72%-ის თქმით, კონფლიქტის ტრანსფორმაციისა და დადებითი ცვლილებებისთვის მნიშვნელოვანია როგორც აფხაზებთან, ასევე ოსებთან დიალოგის დაწყება, გააქტიურება და გაღრმავება. გარდა ამისა, იძულებით გადაადგილებული ქალების 41% ფიქრობს, რომ მნიშვნელოვანია რუსეთთან დიალოგის დაწყებაც/გააქტიურებაც.

ჩართულობა კონფლიქტის ტრანსფორმაციისა და მშვიდობის მშენებლობის პროცესში

კვლევის მონაწილეთა 28% ფიქრობს, რომ იძულებით გადაადგილებული ქალები ჩართულები არიან კონფლიქტის ტრანსფორმაციის პროცესში, თუმცა მათი უმრავლესობა (95%) თავად ამ პროცესებში ჩართული არასოდეს ყოფილა.

აღსანიშნავია, რომ ყოველი მესამე გამოკითხული აცხადებს მზაობას, ჩაერთოს ქართულ-აფხაზურ და/ან ქართულ-ოსურ დიალოგსა თუ შეხვედრებში, ასეთი ფორმატების დაგეგმვის შემთხვევაში (39%).

გარდა ამისა, ყოველი ოთხი გამოკითხულიდან ერთი აღნიშნავდა, რომ იძულებით გადაადგილებულ ქალებს კონფლიქტების ტრანსფორმაციის შესახებ აზრს იშვიათად ეკითხებიან (28%) და სერიოზულად არ აღიქვამენ (25%).

კონფლიქტის ტრანსფორმაციის ხელშემწყობი აქტივობები და მათში მონაწილეობისადმი განწყობა

“მნიშვნელოვანია, რომ ქალები და მათ შორის დედები, მნიშვნელოვანი პროცესების სათავეში იყვნენ. დედა კონფლიქტს ნაკლებად დაუჭერს მხარს და მშვიდობიანი მოგვარების მომხრე იქნება, რადგან მისთვის პრიორიტეტი შვილების კეთილდღეობაა. თორემ კაცების წარმართულ საქმეებს ვხედავთ”, — აცხადებს იძულებით გადაადგილებული ქალი ქუთაისიდან.

კვლევაში მონაწილეთა აზრით, კონფლიქტების ქართულ-აფხაზური და/ან ქართულ-ოსური განზომილების მშვიდობიან ტრანსფორმაციას ყველაზე მეტად ახალგაზრდა თაობების, მათ შორის ახალგაზრდა ქალების დამეგობრება (55%) და აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის/სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე მიმოსვლის გამარტივება შეუწყობს ხელს (53%).

ქართულ-აფხაზური და/ან ქართულ-ოსური კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარებისთვის მნიშვნელოვან აქტივობებს შორის ასევე დასახელდა ეთნიკურად აფხაზი, ოსი და ქართველი მოსახლეობისთვის ერთმანეთის ყოველდღიურობის შესახებ ინფორმაციის მიწოდება (41%) და ერთმანეთის ტრადიციისა და კულტურის გაცნობა (21%), სავაჭრო ურთიერთობების აღდგენა (37%) და სოციალური პროექტები აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში/სამხრეთ ოსეთში მცხოვრები მოსახლეობის მხარდასაჭერად (30%).

თავად კვლევის მონაწილეები ყველაზე მეტად პირისპირ შეხვედრებში ჩართვის მზაობას ავლენდნენ.

43% აღნიშნავს, რომ მზადაა, ჩაერთოს პირისპირ შეხვედრებში, სადაც აფხაზი, ოსი და იძულებით გადაადგილებული ქალები არაფორმალურ გარემოში შეხვდებიან და ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. 22% აღნიშნავს, რომ ჩაერთვება სხვადასხვა პროექტში, რომელიც საერთო იდეის გარშემო გააერთიანებს ქართველ იძულებით გადაადგილებულ, აფხაზ და ოს ქალებს.

დასკვნები და რეკომენდაციები

როგორც კვლევის ამ ნაწილში ვკითხულობთ, კონფლიქტის ტრანსფორმაციის პროცესში (ახალგაზრდა) ქალების პირდაპირი და ეფექტიანი ჩართულობა, ასევე, კონფლიქტის ტრანსფორმაციისა და შერიგების ხელშეწყობა შესაბამის პასუხისმგებელ უწყებათა და სხვა დაინტერესებულ მხარეთა კონსოლიდირებულ ძალისხმევას მოითხოვს. ამის გათვალისწინებით კი, ანგარიშში მოცემულია კონკრეტული რეკომენდაციები საქართველოს მთავრობის ცენტრალური და ადგილობრივი ხელისუფლების ორგანოების, ასევე, გაეროს სააგენტოების, დონორი და საერთაშორისო ორგანიზაციების, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კერძო სექტორის მიმართ, რომელთა განხორციელებაც მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს შერიგებისა და მშვიდობის მშენებლობის პროცესების მხარდაჭერას.

ზოგადი რეკომენდაციების თანახმად, საჭიროა:

ინფორმაციის აქტიური გავრცელება;
გაძლიერება უნარების განვითარების მეშვეობით;
ოფიციალურ პლატფორმებზე წვდომის ხელშეწყობა;
სოციალური კავშირებისა და ქსელების შექმნა;
რესურსების გამოყოფა პირისპირ ურთიერთობისთვის;
ეკონომიკური გაძლიერება და ფინანსური მხარდაჭერა.

ხოლო იმ რეკომენდაციებით, რომლებიც საქართველოს მთავრობას მიემართება, საჭიროა:

კონფლიქტის ტრანსფორმაციის, შერიგებისა და მშვიდობის მშენებლობის პროცესებში იძულებით გადაადგილებული ქალების, მათ შორის ახალგაზრდა ქალების როლზე, მათი ჩართულობის პოზიტიურ ასპექტებსა და გამოცდილებაზე ცნობიერების ამაღლება.
ინფორმაციის რეგულარული და პროაქტიული მიწოდება სხვადასხვა პლატფორმის მეშვეობით სხვადასხვა დაინტერესებული ჯგუფისთვის, მათ შორის, თავად იძულებით გადაადგილებული და კონფლიქტით დაზარალებული (ახალგაზრდა) ქალებისთვის;
კონფლიქტის ტრანსფორმაციის, შერიგებისა და მშვიდობის მშენებლობის სხვადასხვა ინსტრუმენტის თუ ინიციატივების შესახებ იძულებით გადაადგილებული ქალების რეგულარული ინფორმირება;
პროფესიული მომზადება და მათი უნარ-ჩვევების გაძლიერება ისეთი თემატიკის ირგვლივ, როგორიც არის მედიაცია, ფასილიტაცია, მოლაპარაკებები, არაძალადობრივი მიდგომები, კონფლიქტის მშვიდობიანი გადაწყვეტა, ადამიანის უსაფრთხოების საკითხები და სხვა;
კონფლიქტის ტრანსფორმაციის, შერიგებისა და მშვიდობის მშენებლობის შესახებ არსებულ პროექტებსა და პროგრამებში იძულებით გადაადგილებული (ახალგაზრდა) ქალების მონაწილეობისთვის საჭირო წინაპირობების შექმნა და მათი პირდაპირი ჩართულობის გაზრდა;
ქართულ-აფხაზური და ქართულ-ოსური დიალოგის ფორმატებში იძულებით გადაადგილებული ქალების მონაწილეობის ხელშეწყობისთვის სათანადო წინაპირობების შექმნა და მათი მონაწილეობის უზრუნველყოფა; იძულებით გადაადგილებული ქალების სამშვიდობო ინიციატივების წახალისება და მათი ფინანსური და ინსტიტუციური მხარდაჭერა;
იძულებით გადაადგილებული ქალების აფხაზ და ოს საზოგადოებებთან არსებული სოციალური კავშირების უკეთ გამოკვლევა და მათი გამოყენება ქართულ-აფხაზური და ქართულ-ოსური დიალოგის პროცესებში;
კონფლიქტით დაზარალებული ქალების და ქალთა საკითხებზე მომუშავე სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების წარმომადგენელთა მონაწილეობის ხელშეწყობა სამშვიდობო მოლაპარაკებების ყველა დონეზე;
სამშვიდობო პროცესში ახალგაზრდა ქალების როლისა და ჩართულობის გაძლიერების მიზნით, კონკურსში “მშვიდობის ჯილდო ახალგაზრდებისთვის” ახალგაზრდა ქალებისთვის და ინიციატივებისთვის ცალკე კატეგორიის გამოყოფა.

კვლევა გაეროს ქალთა ორგანიზაციის ინიციატივითა და მხარდაჭერით, კომპანია ანოვამ 2023 წელს ჩაატარა და მან როგორც რაოდენობრივი, ისე თვისებრივი ნაწილი – პირისპირი და სიღრმისეული ინტერვიუები, ფოკუს-ჯგუფები და ლიტერატურის მიმოხილვა მოიცვა.

თვისებრივი კვლევის ფარგლებში ჩატარდა 9 ფოკუს-ჯგუფი და 24 სიღრმისეული ინტერვიუ. ფოკუს-ჯგუფები ჩატარდა თბილისში, გორში, ქუთაისში, ზუგდიდსა და ფოთში მცხოვრებ 18 და მეტი წლის იძულებით გადაადგილებულ ქალებთან. ცალკე ფოკუს-ჯგუფები ჩატარდა 18-29 წლის ახალგაზრდა იძულებით გადაადგილებულ ქალებსა და იძულებით გადაადგილებულ პირთა დასახლებაში მცხოვრებ ქალებთან. სიღრმისეული ინტერვიუები ჩატარდა გორსა და ახალგორში მცხოვრებ 18 და მეტი წლის ქალებთან.

რაოდენობრივი კვლევის ფარგლებში ჩატარდა 600 პირისპირ ინტერვიუ საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე მცხოვრებ იძულებით გადაადგილებულ ქალებთან. მონაცემი გაანალიზებულია ასაკის (18-29 წლის და 30 და მეტი წლის), დასახლების ტიპის (საქალაქო დასახლებისა და სასოფლო დასახლების) და იძულებით გადაადგილების პერიოდის მიხედვით (იძულებით გადაადგილებული პირების I ტალღა — 1991-1993 წლებში მომხდარი კონფლიქტების შედეგად და II ტალღა — 2008 წლის ომის შედეგად). რაოდენობრივი კვლევის მონაწილეების შერჩევისთვის გამოყენებულია მოსახერხებელი შერჩევა. კვლევის მონაცემის განზოგადება შესაძლებელია მხოლოდ გამოკითხულ იძულებით გადაადგილებულ ქალებთან მიმართებით.

კვლევის მეთოდოლოგიის სრულად ნახვა შეგიძლიათ აქ.