აბი, რომელიც დღემდე მახსოვს

ნატალია ავალიანი / აპრილი
მედია აპრილის ბლოგის რუბრიკა ეთმობა სხვადასხვა ადამიანს და განსხვავებულ შეხედულებებს. ბლოგები არ არის სარედაქციო კატეგორია და მოიცავს ავტორების პერსონალურ მოსაზრებებს. მათ მიერ გამოთქმული პოზიცია შესაძლოა არ გამოხატავდეს მედია აპრილის პოზიციას.

აივ-მკურნალობაში ჩართვის პერიოდზე ჩანაწერების ნაწილი მოგვიანებით გავაკეთე. ამბები ისეა მოყოლილი, როგორც გამახსენდა. შესაძლოა, გონებამ რაღაცები მეტად გაამძაფრა, თუმცა ტექსტის მიზანი სიზუსტე არ არის. იმდროინდელი ფიქრების დიდი ნაწილი მცდარ წარმოდგენებს ეფუძნებოდა.

— კოვიდტესტზე ხარ?

— არა, იცით, მე…

— შიდსი? – ჩურჩულით მაწყვეტინებს.

— კი – ვამბობ ძლივსგასაგონად. 

— აი, იქეთ, დერეფნის ბოლოს, კარი ღიაა – მანიშნებს ხელით.

მივდივარ და შეღებული კარის წინ ვჩერდები, თეთრხალათიანი ექთნის წინ პაციენტი ზის.

— მიხურე ერთი ეგ კარი – ამბობს ექთანი ჩემი დანახვისას. კარისკენ ხელს ვწევ, პაციენტიც წამში ცხვირწინ ჩნდება, გასისხლული თვალებით მაშტერდება და კარს ხურავს.

— ახლა მოდი! – პაციენტს ისტუმრებს და მეძახის, – კარი მიხურე, თუ გინდა. 

ვხურავ.

— აბა, აქ რამ მოგიყვანა?

— იცით, მე… 

გვარს მეკითხება და დოკუმენტებში ქექვას იწყებს, თან არ ჩერდება.

— უცნაური გვარია, არ მსმენია. ხევსური ხარ?

— არა, იცით… 

სათვალეს ცხვირზე იწევს და თვალებში მიყურებს. 

— დაუცველი სექსი გქონია.

— არა, დიდი ხანია… 

— როგორ არა! აბა სისხლში ვირუსს რა უნდა?!

— იცით, გასულ წელს მხოლოდ ერთხელ…

— კაცთან? 

— კი. 

— უკეთესი იქნებოდა, არ გქონოდა. 

არ ვიცი რა ვუთხრა, თითებს ვატკაცუნებ. 

— ალბათ, – ვამბობ ბოლოს.

— ახლა მეორე სართულზე ახვალ და დამატებით ტესტს გაიკეთებ, 316-ე კაბინეტი.

მეორე სართულზე ავდივარ, მუჭს ვხსნი, ხელები გათეთრებული მაქვს. ვაკაკუნებ და შევდივარ.

***

ის დღეები კარგად აღარ მახსოვს. მალევე ჩემი აივ-სტატუსი დაზუსტებით გავიგე.

— დიდი აბია, გადაყლაპვა გაგიჭირდება. ბევრი წყალი მიაყოლე, – გამაფრთხილა ექიმმა.

ერთი თვის სამყოფი ვეებერთელა თეთრი აბები მომცეს და გამომიშვეს. ის აბები გულის ჯიბეში ჩხრიალებდა და იქნებ, გამვლელთან თვალის გაყრისას ისიც კი მეგონა, ხმაურმა გამთქვა-მეთქი.

პირველი აბის მიღება რიტუალს ჰგავდა. უკვე ვიცოდი შესაძლო ეფექტი, შფოთიანი სიზმრები, თავბრუსხვევა, სისუსტე, ხასიათის ცვლილებები, სხვა მცირე თუ დიდი ჩვენებები. თეთრი აბი ხელზე გადმოვიპირქვავე, შევათვალიერე, წარწერას დავაკვირდი, ენაზე დავიდე, გემო გავუსინჯე და იმედიც კი გამიცრუვდა, რომ მწარე არ იყო. აბმა გადაყლაპვისას გვერდი იცვალა, საყლაპავი ჩაკაწრა, კედლებზე საკუთარი სილუეტი მოხაზა და ტრაქტში ჩაიკარგა. ის მომენტი დღემდე ცხადად შემომრჩა.

ღამე სინამდვილის დამახინჯებული, შემზარავი ვერსიები დამესიზმრა, გაღვიძება ოფლით იყო სველი, საწოლიდან წამოდგომისას ოთახი თვალწინ დამიტრიალდა და ერთ წამს ისიც მეგონა, ისევ სიზმარში ვარ-მეთქი. მომდევნო დღეები სავარძელში მიგდებულმა გავატარე, არც რამის ხალისი მქონდა და მცირე ხმაურიც ისე მაღიზიანებდა, ვფიქრობდი, ამ ჩემს მეგობრებთან, ცდას რომ არ აკლებდნენ, შემომშველებოდნენ, ქცევას და სიტყვას ვერ მოვზომავდი და ყველაფერს გავაფუჭებდი. ბევრი მწარე სიტყვაც ვისროლე. ალბათ, უხეშობაც ახსოვთ, მაინც არაფერი შეცვლილა. წამლის მიღების თანმდევი ყველა შესაძლო ჩვენება გამიმართლდა. უიღბლობაც ამას ჰქვია.

მოძლიერებაში არც ის დამხმარებია, რომ თავი კლიშედ ჩავთვალე — “ქვიარი, რომელსაც ვირუსი გადაედო”. [ვირუსსა და სექსუალურ ორიენტაციას შორის კავშირზე მცდარი წარმოდგენები, ტყუილი დღემდე მძლავრია].

***

გაიარა ასე ორმა კვირამ და ჯერ აივ-სა და შიდსზე უკვე ნანახი ფილმები ჩავრთე ხელახლა. Longtime Companion-ით დავიწყე — ფილმით, რომელმაც პირველადი ცოდნა მომცა. მეგობრობის და სიყვარულის ამბავმა ისევ ამაღელვა, ურთიერთზრუნვამ და დანაკარგებმა კიდევ ერთხელ შემძრა. გამახსენდა სხვა ფილმებიც, რაც მინახავს — Philadelphia, Dallas Buyers Club, Angels in America, 120 Beats per Minute და კიდევ ბევრი ცუდი თუ კარგი ნამუშევარი. Longtime Companion კი ვნახე, მაგრამ მაგის იქით ვერაფერს ვუყურე ბოლომდე — ყველა ფილმი რაღაცით მაწუხებდა, თავს მოტყუებულად ვგრძნობდი.

ურთიერთზრუნვა ყველა ამ ფილმს კი აერთიანებდა, მაგრამ წლების განმავლობაში, ჯერ კიდევ მცირე ასაკიდან, ჩემმა გონებამ დაიჭირა და დაიმახსოვრა სხეულის უძლურება, მილევა, სასოწარკვეთა, პოლიტიკური სისტემისთვის უხილავი, უმნიშვნელო ადამიანების უიმედობა, სიკვდილის მოლოდინი და თითქმის  ყველა ნამუშევრის გამაერთიანებელი — გარდაუვალი სიკვდილი.

ჩემი, ჩვენი აღქმა ჯერ კიდევ 80-იანების სახეებით, ამბებით, გამოცდილებებით იკვებება. იქნებ, ცხადად ვიცით კიდეც, რომ შტორმი ჩავლილია, მითების დიდი ნაწილიც გაქარწყლდა და გვჯერა, რომ მცდარია საერთო ჭურჭლით, კოცნით, თანაცხოვრებით, რა სულელურად ჟღერს, მაგრამ კოღოს ნაკბენით გავრცელებული ვირუსის შიში. თუმცა, გონებაში დაილექა “შავი ჭირი”, ჩვენი შფოთვა კი ათწლეულების წინანდელია.

მივატოვე ფილმები და სხვადასხვა გამოცემის, კვლევითი ორგანიზაციის გვერდებს ჩავუჯექი, აქა-იქ რამდენიმე ბლოგიც გადავიკითხე — ციფრები, ციფრები, ისევ ციფრები და ინფორმაცია გვერდით მოვლენებზე, კამპანიები, რომლებიც გამოშიგნულია, დადებითი სტატუსის მქონე ადამიანების გამოცდილებები კი ფონზე თუ ჩანს, ეგეც იშვიათად.

როგორია აივ-დადებითი ადამიანის ყოველდღიურობა? რა გამოწვევები გვაქვს? როგორ გვიცვლის და გვიყალიბებს თვითაღქმას წარმოდგენები, რომლებიც დღეს რელევანტური აღარ უნდა იყოს? როგორია დღევანდელი შიში და რას უნდა ელოდე, თუ ღიად საუბარს ან გარშემომყოფებისთვის გაზიარებას გადაწყვეტ? — ყველაფერი “ბევრად საინტერესო” ზოგადმა ინფორმაციამ გადაფარა.

***

“საშიში ხარ”, “სირცხვილია”, “ჩვენს სახლში შენი ფეხი აღარ ვნახო”, “ხალხი შეგვიძულებს”, — და კიდევ რამდენი რამის თქმა მოასწრო დეიდაჩემმა 10-წუთიანი ვიდეო ზარისას. სიტყვიდან სიტყვამდე შემეცვალა გულისწყვეტა სიმშვიდით, ბოლოს აუღელვებლად გავუთიშე და დაბლოკილი ადამიანების სიაში გავაგზავნე. ეს იყო იმ დღეს, როცა 1-თვიანი ფიქრის შემდეგ გადავწყვიტე, რომ დასამალი არაფერი მქონდა.

როცა გაცნობის აპლიკაციები ისევ გადმოვწერე, პირად გვერდზე ისიც მოვნიშნე, რომ აივ-დადებითი ვარ და ჩემს სისხლში ვირუსის დონე არაგანსაზღვრადია.


არაგანსაზღვრადი=არაგადამდებს


მესიჯების ნახევარი სტატუსზე კითხვები იყო — “დიდი ხანია?” [არც კი ვიცი, რა მნიშვნელობა აქვს], “თავს როგორ გრძნობ?”, “რა სიმპტომები აქვს?”, “ეგ დაცული სექსის დროსაც შეიძლება გადაგედოს, ხო?”. ყველა კითხვას გულდასმით ვპასუხობდი, ვუხსნიდი ტყუილ-მართალს და საუბრის ბოლოს მოვუწოდებდი, სექსის დროს თავი მაინც დაეცვათ ან/და PrEP პროგრამაში ჩართულიყვნენ. ერთი მიმოწერა კი დღემდე მახსოვს — 21 წლის იყო, სექსი მინდა, მაგრამ დღემდე არ მქონიაო, ეშინოდა. ნეტავ, რამით თუ დაეხმარა ჩემი მრავალმესიჯიანი საუბარი წარსულის წარმოდგენებით და სოციალური სტიგმით ნაწარმოებ შფოთვაზე.

კიდევ ორი ბიჭი მახსოვს. ერთს იმ დროს ვწერდი, როცა სტატუსი გავიგე, ერთხელ კინოშიც ვიყავით. სიახლეს არაფერი შეუცვლია, მაგრამ ის კი ვეღარ გაიგო, რატომ არ შემეძლო გაუხსნელ მესიჯებზე პასუხის დაბრუნება დღეების განმავლობაში, როგორ მიმძიმდა ადამიანებთან უსაგნო საუბარიც კი. ურთიერთობა თითო ვრცელი მესიჯით დავასრულეთ. მეორე ბიჭი თვეების შემდეგ გამოჩნდა, პაემანზე სტატუსზეც მოვყევი და როცა პირველი მოზომილი რეაქციის შემდეგ საუბარში სიტყვა “ავადმყოფობა” დასცდა, მივხვდი, არ მქონდა ენერგია მისთვის მეტი მეთქვა, მიმეთითებინა.

აბები ჯერ თეთრი იყო, მერე ვარდისფერი, ახლა ცისფერია — ერთხელ ვირუსმა მედიკამენტზე რეზისტენტობა გამოიმუშავა, მაშინვე სხვა აბი მივაშველე და ისევ დავთრგუნე, მეორედ უბრალოდ შეფუთვა შეცვალეს, მაგრამ ვის ადარდებს აბის დიზაინი?! ამ პროცესში ჩემს ჯანმრთელობაზე მეტად დავფიქრდი, სხეულზე დაკვირვება დავიწყე — რეაქციებზე, ჯანყზე, ორგანიზმში მიმდინარე პროცესებზე გაკეთებული მინიშნებების ამოცნობა შევძელი (ან იქნებ, უბრალოდ ასე მგონია).

***

რამდენ იდიოტობაზე მაფიქრა წარმოდგენებმა, რომლებიც მქონდა. მათი ნაწილი დღემდე შემახსენებს ხოლმე თავს — ზოგი სიცილად, ზოგიც იმედგაცრუებად, საღამოობით აბის მიღება კი უბრალოდ რუტინაა. საწოლის გვერდით ტუმბო (რეალურად სკამია) დგას, ზედ ფლაკონი და დიდი ჭიქით წყალი დევს. ძილის წინ ერთ აბს ხელზე ვიპირქვავებ, ენაზე ვიდებ, ბლომად წყალს ვაყოლებ და ვფიქრობ, რა კარგია, ჩემი ცისფერი მეგობრის წყალობით, თუ დაძინება მალევე ვერ შევძელი, სასუსნავის საძებნად სამზარეულოში დამნაშავესავით ვერ შევიპარები — წამლის მიღებამდე და მიღების შემდეგ ჭამა არ შეიძლება.