ჰიპ-ჰოპი წლების განმავლობაში კაცების ჟანრი იყო. ამ მუსიკალურ მიმდინარეობაში ქალებისთვის და ქვიარ ადამიანებისთვის სივრცე ფაქტობრივად არ არსებობდა, თუმცა ჯერ კიდევ გასულ საუკუნეში იყვნენ ერთეულები, რომლებმაც თავის დამკვიდრება შეძლეს. წლებთან ერთად კი სულ უფრო მეტმა ქვიარ არტისტმა შეძლო საკუთარი პერსპექტივის შემოტანა და მუსიკალურ ჩარტებში მოწინავე ადგილების დაკავება.

ადრე ქვიარფობიური და მიზოგინიური ტექსტები რეპში ჩვეულებრივ ამბად ითვლებოდა — გავიდა წლები და ბევრმა რეპერმა მოიხადა ბოდიში. დღეს ჰიპ-ჰოპში სათქმელის გასამძაფრებლად ისეთი იაფფასიანი მავნებლური მეთოდის გამოყენება, როგორიც სიძულვილის ენაა, მიღებული უკვე აღარ არის, რაც საზოგადოებრივი განწყობის ცვლილებით, თანასწორობისკენ გადადგმული ნაბიჯებით და რეპრეზენტაციით არის განპირობებული.

სტატიაში 5 რეპერის შესახებ წაიკითხავთ, რომლებიც ადრე თუ ახლა ჰიპ-ჰოპში დამკვიდრებულ წესებს საკუთარი ხმით და საფიქრალის გაჟღერებით ცვლიდნენ და ცვლიან.

Queen Latifah

Queen Latifah-ს მუსიკალური კარიერა ხშირად მისი პერსონით ან სამსახიობო კარიერით არის გადაფარული. ოსკარის ნომინანტი მსახიობის გავლენა ჰოლივუდზე მართლაც შთამბეჭდავია და არც ის არის გასაკვირი, რომ მისი მიღწევების ნაწილი, სხვა არანაკლებ მნიშვნელოვანი ამბებით არის დაჩრდილული.

მიუხედავად მისი მრავალმხრივი ნიჭიერებისა, რეპის დედოფლის რამდენიმე შესანიშნავი ალბომის დავიწყება არ შეიძლება. პირველი ქალი რეპერი არ ყოფილა, მაგრამ სწორედ Queen Latifah-მ შეძლო ყამირის გაჭრა და მეინსტრიმ კულტურაში თავის დამკვიდრება. თანაც, მისი შემოქმედება მუსიკალური კარიერის დასაწყისიდანვე ფემინისტური იყო, ჰყვებოდა “ბოროტებაზე, რომელსაც კაცები სჩადიან” და შავკანიანი ქალის პერსპექტივიდან აჟღერებდა სათქმელს რასიზმის შესახებ.

ჟანრობრივი მრავალფეროვნებით, პოლიტიკური გზავნილებითა და დასამახსოვრებელი ბიტებით გამოირჩეოდა მისი პირველივე ალბომი All Hail the Queen (ყველამ ადიდეთ დედოფალი).

Queen Latifah-მ ჰეტერო კაცებით დომინირებულ მუსიკალურ მიმდინარეობაში ახალი პერსპექტივა შემოიტანა, ლატიფას წესები დაამკვიდრა და სხვა ქალი არტისტების წარმატებისთვისაც გაკვალა გზა. ასე რომ, ყველამ ადიდეთ დედოფალი!

Da Brat

რეპერი Da Brat საკამათო პერსონაა, რომელიც ფიზიკური თავდასხმის რამდენიმე შემთხვევაზეა პასუხისმგებელი. ამან მისი მუსიკალური კარიერა მნიშვნელოვნად დააზიანა, თუმცა ეს სტატია მისი ქცევის გამართლებას არ ისახავს მიზნად, მეტწილად მის პირველ ალბომზე — Funkdafied ვისაუბრებ.

Funkdafied ამბიციური სადებიუტო ალბომია, რომელიც ახალგაზრდა რეპერის შესაძლებლობებს სრულად გვაცნობს. ალბომის მოსმენისას მარტივად ამოიცნობთ არტისტს, რომელიც საკუთარი მუსიკალური იდენტობის ძიების გზაზეა — ბიტები, ტექსტები თუ წაკითხვის მანერა შთაგონებულია გამორჩეული არტისტებით, განსაკუთრებით კი Snoop Dog-ით.

Da Brat-ის სადებიუტო ალბომი მოწმობს, რომ ეს ჰიპ-ჰოპის ისტორიაში კარგად განსწავლული რეპერის ნამუშევარია, რომელიც, შესაძლოა, გამიზნულად იყენებს რეფრენებს, გვიჩვენებს, რომ ამ სცენაზე არსაიდან მოსული არაა — წარსულსაც იაზრებს, კაცობით დომინირებულ მიმართულებაში სათქმელის ღიად, პირდაპირ დაფიქსირებაც შეუძლია და კაცების “მათივე თამაშში დამარცხებაც”.

Funkdafied ჟანრული მრავალფეროვნებით, მუდმივად ცვალებადი ჟღერადობებით, თითოეულ ტრეკში ჩამალული მუსიკალური სიურპრიზებითა და დასამახსოვრებელი ტექსტებით გამოირჩევა — მოკლედ, წინ დიდი სიამოვნება გელით.

Mykki Blanco

Mykki Blanco-ს ალბომებზე თვალის (თუ ყურის?!) გადავლებით მისი მუსიკალური განვითარების გზა აშკარად შესამჩნევია — თავიდან ბიტები აწეწილია, ჟანრობრივი მრავალფეროვნება თითქოს ვერ ერთიანდება. ალბომიდან ალბომამდე იხვეწება, მრავალფეროვანი მუსიკალური გავლენების თუ შთაგონების გამაერთიანებელ ძაფს პოულობს, ჟღერადობა ბევრად დაწმენდილია, სათქმელში უფრო ზუსტია.

ეს ყველაზე უკეთ მის 2021 წლის ალბომში — Broken Hearts & Beauty Sleep ჩანს. ალბომის პირველივე ტრეკში კითხულობს, “ვის ხედავ, როცა მიყურებ?” და ყველა ტრეკში დაღვინებულ არტისტს ვხედავთ, რომელსაც არც პერსონალური ამბების გაზიარების ეშინია და R&B, ჰაუს თუ ფანკ მგრძნობელობის ჰიპ-ჰოპთან დაწყვილებასაც შესანიშნავად ახერხებს.

2022 წელს გამოსულმა ალბომმა — Stay Close to Music კი დაადასტურა, რომ ძირითადად სიყვარულისა და ემოციური კავშირების ძიებაზე მიმართული, ყველაზე პერსონალური Broken Hearts & Beauty Sleep ერთჯერადი “გამონათება” არ ყოფილა და მიკიმ საკუთარი მუსიკალური იდენტობა იპოვა.

Tyler, The Creator

ძნელია გაიხსენო რეპერი, რომელსაც ამბების მოყოლა ისეთივე ოსტატობით შეუძლია, როგორც Tyler, The Creator-ს (თუ არ ჩავთვლით Kendrick Lamar-ს).

არტისტის მუსიკალური კარიერა 2009 წელს იწყება, როცა დამოუკიდებლად გამოსცა პირველი ალბომი (ტრილოგიის პირველი ნამუშევარი). ამ ტრილოგიის გამო მუსიკოსი კრიტიკის ქარ-ცეცხლში გაეხვა — ეძახდნენ ჰომოფობს, მიზოგინს, ბრალს სდებდნენ სუიციდის პოპულარიზებაში. მაგრამ, ახალგაზრდა არტისტის მიზანი სწორედ ის იყო, შეექმნა სამყაროზე გაბრაზებული, ოჯახთან აჯანყებული, დაკარგული თინეიჯერი პერსონაჟი, რომელიც საკუთარ ბნელ ფიქრებს, ბრაზს, თვითსიძულვილს ფსიქო-თერაპიაზე განიხილავს და არც მისი აზრებია დავარცხნილი, პოლიტკორექტული.

Tyler, The Creator-ს მიზანი, რომ მოჰყვეს მასში არსებული კონფლიქტური ამბების, სხვადასხვა ასაკის თანმდევი გაურკვევლობა, გაქცევა, ჯანყი და გვიჩვენოს ადამიანის განვითარების გზა, მომდევნო ალბომებში კიდევ უფრო ცხადი გახდა.

ალბომიდან ალბომამდე ვხედავთ ზრდას, თვითგამორკვევას, საკუთარ თავთან მიახლების გზას. Tyler, The Creator ახერხებს, რომ ყველაზე პერსონალური, ინტიმური ამბები უნივერსალურ გამოცდილებად აქციოს — მოჰყვეს სიყვარულის, ლტოლვის, საკუთარი თავის მიღების ამბები, არ გამორჩეს არც პოლიტიკური და სოციალური გზავნილები და ამასთან, შესანიშნავი მუსიკალური გამოცდილებაც შექმნას.

მალე არტისტის ახალი ალბომი იხილავს დღის სინათლეს, რომლის ერთ-ერთი სინგლი უკვე გავრცელდა — ნამუშევარში ტაილერი ბოდიშს უხდის “ყველა ბიჭს, რომელსაც მალავდა, ყველა გოგოს, რომელსაც ატყუებდა”. ფანები ვარაუდობენ, რომ წლების განმავლობაში სხვადასხვა სიმღერაში გაჟღერებული მინიშნებების შემდეგ, შესაძლოა, მუსიკოსი ახალი ალბომით “ქამინგაუთს” გეგმავს.

Young MA

Young MA 2016 წელს სიმღერით “Ooouuu” გამოჩნდა, რომელიც ლესბოსურ სექსზეა. სიმღერამ, რეპში არსებული ჰეტერონორმატული დათქმების მიუხედავად, საერთაშორისო პოპულარობა მოიპოვა.

Young MA-მ გადაწყვიტა, რომ შემოქმედებითი თავისუფლება აერჩია და დიდ მუსიკალურ სტუდიასთან თანამშრომლობაზე უარი თქვა, მიუხედავად ამისა, მაინც შეძლო წარმატების მიღწევა.

2017 წელს მისი პირველი ალბომი Herstory გამოვიდა, რომელიც ნიჭიერ არტისტს გვაცნობს, რომელიც პერსონალურსა და უნივერსალურს შორის ბალანსის დაცვას შესანიშნავად ახერხებს.

კიდევ უფრო უკეთესი იყო 2019 წლის ალბომი Herstory in the Making. ამ ჩანაწერში არტისტი ავტოპორტრეტს გვთავაზობს, უფრო სწორად საკუთარი და ოჯახის წევრების პორტრეტს, სინამდვილის ფრაგმენტებს ამყოლ ბიტებსა და ტექსტთან აწყვილებს და ჰყვება ამბებს ადამიანებზე, ვინც ცხოვრებაში ადგილის პოვნა ვერ შეძლეს, რეპავს მენტალური ჯანმრთელობის გამოწვევებსა და პირად შემოქმედებით გზაზე.