“რა ხდება, როცა სინათლე ქრება? — როცა თავისუფალი ხმა წყდება და საზოგადოება მიუკერძოებელ ინფორმაციას ვეღარ იღებს. სინათლესთან ჩაქრობასთან ერთად ქრება სიმართლეც”.
დღეს, 13 აგვისტოს, 20-ზე მეტი დამოუკიდებელი ონლაინ მედიის, მათ შორის, მედია აპრილის ვებგვერდი დროებით გაითიშა. ასე დაიწყო კამპანია სახელწოდებით “სინათლე არ უნდა ჩაქრეს”, რომლის მიზანი მხარდამჭერების გაერთიანებაა. შეიქმნა ერთიანი პლატფორმა: sinatle.media, საიდანაც შესაძლებელია 22 მედიის მხარდაჭერა ერთ ანგარიშზე თანხის ჩარიცხვით.
ქართული ოცნების მიერ მიღებული რეპრესიული კანონების შედეგად, დამოუკიდებელ ქართულ მედიას საფრთხე ემუქრება. გამოცემა პუბლიკის მთავარი რედაქტორი, ლიკა ზაკაშვილი მედია აპრილთან აღნიშნავს, რომ ამ კანონების მიზანია, ქართული მედია დარჩეს შემოსავლების გარეშე. ლიკა მიუთითებს იმაზე, რომ დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ქართული მედია ორგანიზაციებისთვის ერთ-ერთი მთავარი, ხშირად კი ერთადერთი რესურსი იყო საერთაშორისო კონკურსები, რომლებში მონაწილეობა და გამარჯვება მედიის მუშაობას შესაძლებელს ხდიდა. თუმცა, ჯერ რუსული კანონის, შემდეგ ე.წ. FARA-სა და გრანტების კანონის მიღების შედეგად, დამოუკიდებელ და მიუკერძოებელ მედიას რესურსებზე წვდომა შეეზღუდა.
“მედიის მარგინალიზაციასთან ერთად, ამ კანონების ერთ-ერთი მთავარი მიზანი სწორედ ეს იყო, რომ ეს რესურსები აღარ იყოს და მედია ორგანიზაციებმა შეაჩერონ მუშაობა. ჩვენთვის ყოველდღიურად უფრო და უფრო ხილული ხდება ეს რისკები, რომ აღარ იქნება რეალურად შესაძლებლობა, იმუშაონ ქართულმა მედია ორგანიზაციებმა და გააშუქონ საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი თემები.
ამ კამპანიის მნიშვნელობა სწორედ ეს არის — ქართულ საზოგადოებასთან ერთად, ქართული მედია აგრძელებს ბრძოლას, აგრძელებს ბრძოლას დამოუკიდებლობისთვის, დამოუკიდებელი და თავისუფალი მედია ორგანიზაციების შენარჩუნებისთვის, რათა დარჩეს ეს კრიტიკული ხმა, განსხვავებული ხმა, რაც დემოკრატიული ცვლილებების და შემდგომი გამარჯვებების საწინდარია. განსხვავებული და კრიტიკული ხმის გარეშე უბრალოდ ვერ იქნება ცვლილებები საზოგადოებაში მიღწეული და ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ეს გვესმოდეს”, — ამბობს ლიკა.
კამპანიაში მონაწილეობენ რეგიონული მედიებიც. რადიო მარნეულის დირექტორი, კამილა მამედოვა მედია აპრილთან ამბობს, რომ დღევანდელ პირობებში მუშაობის გაგრძელება, ფაქტობრივად, შეუძლებელია — გრანტების მიღება შეიზღუდა, სარეკლამო ბაზარი კი იმდენად მიუწვდომელია რეგიონული მედიებისთვის, რომ ერთი თანამშრომლის შენახვაც კი შეუძლებელია.
“შეუძლებელია ფიქრი იმაზე, რომ ამ ვითარებიდან გამომდინარე ჩვენ უნდა დავიხუროთ. რომ არ გვჯეროდეს რომ ვართ ხალხისთვის ალტერნატივა, ალბათ გადაწყვეტილების მიღება მარტივი იქნებოდა. მაგრამ ეს ასე არ არის! გვჯერა, რომ სწორ ღირებულებებზე ვსაუბრობთ: ვსაუბრობთ განათლების ხელმისაწვდომობაზე, სამართლიანობაზე, სოფლად მცხოვრები მოქალაქეების ცხოვრებაზე, რომელიც იმიტომ არის უფრო რთული, რომ ჩინოვნიკები არ ასრულებენ საკუთარ მოვალეობებს სათანადოდ.
დღეს ისე გამოდის, რომ როცა ვამბობთ, სოფელს წყალი არ მიეწოდება, დიფსტეიტი ვართ! მერი არ გამოდის ხალხთან სასაუბროდ — დიფსტეიტი ვართ! შეუძლებელია ამ პროპაგანდის გამო წაშალო ის მეხსიერება, რომელსაც ვტოვებდით ამ წლების მანძილზე და ვხედავდით შედეგებსაც”, — აღნიშნავს კამილა და დასძენს, რომ სჯერა, კიდევ არსებობენ მოქალაქეები, რომლებსაც სურთ იცხოვრონ ქვეყანაში, სადაც ყველა ადამიანის უფლება მნიშვნელოვანია.
“ამიტომ ძალიან გვინდა დაგვეხმარონ, არ ჩაქრეს ეს სინათლე. ბოლო შანსი გამოვიყენოთ, რომ ჩვენი ქვეყანა სწორ მიმართულებაზე, ევროპულ გზაზე დაბრუნდეს, სადაც სიტყვისა და გამოხატვისთვის ადამიანი არ ისჯება”.
“როცა დავიწყეთ ამ კამპანიაზე მუშაობა, დავსვით მთავარი კითხვა — რა ხდება, როცა სინათლე ქრება? სინათლის გაქრობასთან ერთად, ქრება სიმართლე, სიმართლე ჩვენთვის არის სინათლე და მისი გაქრობა ნიშნავს წყვდიადს”, — ქეთევან ქავთარაძე, კამპანიის მენეჯერი.
კამპანიის ფარგლებში მომზადდა ვიდეო, რომელზეც პროექტი 64 მუშაობდა. 64-ის მთავარი რედაქტორი, გიორგი გოგუა მედია აპრილთან ამბობს, რომ მისთვის ამ კამპანიაში ყველაზე მნიშვნელოვანი მედიების გაერთიანება იყო. გიორგიც მიუთითებს რეპრესიულ კანონებზე და აღნიშნავს, რომ დამოუკიდებელი ქართული მედია არჩევანის წინაშე დააყენეს: ან უარი თქვას დაფინანსების, ფაქტობრივად, ერთადერთ წყაროზე, ან “გამოგვაცხადონ აგენტებად სრულიად უსამართლოდ”. მისი აზრით, ეს გაერთიანება და დონაცია შეიძლება გახდეს ერთ-ერთი გამოსავალი ამ სიტუაციიდან.
“ამ ვიდეოს მთავარი მიზანი ის არის, რომ ვუთხრათ ხალხს, რატომ არის მნიშვნელოვანი მედია, თუ ეს აქამდე ვიღაცისთვის არ იყო ნათელი. ჩვენ თვითონვე თუ არ ვილაპარაკეთ ამაზე, სხვა ამას ჩვენ მაგივრად არ იტყვის, როგორც ჩანს. […] ჩვენი მთავარი მესიჯი რეალურად ის არის, რომ თუ ხალხი ფულს გწირავს, უკვე ძალიან ნათელია, ვის ინტერესებს ატარებს დამოუკიდებელი მედია — თუ ეს აქამდე ვინმესთვის არ იყო ნათელი, ახლა ხაზგასმით ვამბობთ, რომ ჩვენ ვატარებთ მხოლოდ მოქალაქეების ინტერესებს და სხვა არავისას. […] ყველაფერი, რაც ამ კამპანიის ფარგლებში კეთდება, კეთდება არსებული მწირი რესურსებით და ალბათ ეს ვიდეო იმის ილუსტრაციაც არის, ამ მწირი რესურებით მთელი ამ წლების განმავლობაში რამდენს ვაკეთებთ სინამდვილეში”, — აღნიშნავს გიორგი.
მისივე თქმით, ახლა ქართული მედიის მთავარი საჭიროებაა, იარსებოს, გააგრძელოს მუშაობა: “ერთადერთი, რაც გვჭირდება, არის მინიმალური ხარჯების დაფარვა, რომლის დაფარვაც სხვა შემთხვევაში არ იქნებოდა შესაძლებელი და გაგვიჭირდებოდა დონორების გარეშე”.
დამოუკიდებელი ონლაინ მედიების საერთო კამპანიის იდეა ჯერ კიდევ მაშინ გაჩნდა, როცა ქართულმა ოცნებამ რეპრესიული კანონების მეორე ტალღა დაიწყო. ზუსტად მაშინ გადაწყდა როგორც რესურსების, ისე მკითხველის მხარდაჭერის გაერთიანება.
როგორც კამპანიის მენეჯერი, ქეთევან ქავთარაძე აღნიშნავს, სიმბოლური გათიშვა, როცა ყველა მედია ერთდროულად ჩაბნელდა, “იყო მცდელობა იმისა, რომ ადამიანებისთვის გვეთქვა, ეს საფრთხე მართლა არსებობს. ჩვენ გვჯერა, რომ ჩვენს მკითხველებს, მსმენელებს, მაყურებლებს გააზრებული აქვთ ეს საფრთხე, მაგრამ იქედან გამომდინარე, რომ ადამიანის ბუნება რეალობას მაინც გაურბის, ვეცადეთ მძაფრად გვეჩვენებინა”.
ქეთევანი ამბობს იმასაც, რომ მიზანი იყო მხარდაჭერის ფორმის გამარტივებაც, რათა მოქალაქეებს, მთელი ქვეყნის მასშტაბით ერთი მედიის არჩევის ნაცვლად, შეძლებოდათ ყველასთვის გაეკეთებინათ დონაცია ერთ სივრცეში.
“ამ გაერთიანებას, ერთად დგომის, ბრძოლის, წინააღმდეგობის მისიის გარდა, აქვს მხარდაჭერის სურვილის მქონე ადამიანისთვის გამარტივების მიზანიც, რომ ყველას ერთად დაეხმაროს და მერე ეს რესურსები განაწილდეს ამ მედიებს შორის”, — ამბობს ქეთევანი.
ამ მიზნით შეიქმნა sinatle.media, რომელზეც თანხის ჩარიცხვა ხდება ყველა შესაძლო ფორმით — როგორც საბანკო ბარათის მონაცემების შეყვანით, ისე Apple Pay-ისა და Google Pay-ის საშუალებით.
“თავიდან ვებგვერდი არის შავი, გადარიცხვის შემდეგ კი ის თეთრდება და სიმბოლურად ეუბნება ადამიანს, რომ სინათლე არ ჩაქრება, რადგან შენ ამ ყველაფრის ნაწილი ხარ და შენს ხელშია ამ სინათლის არსებობა”, — აღნიშნავს ქეთევან ქავთარაძე.
მისივე თქმით, კამპანიისთვის დაგეგმილია სხვა აქტივობებიც, სადაც ასევე გამოყენებული იქნება სინათლისა და სიბნელის კონტრასტი.
გარდა ამისა, სამომავლოდ sinatle.media-ზე შესაძლებელი იქნება ყოველთვიური გადარიცხვებიც და მოქალაქეებს შეეძლებათ თვეში სასურველი თანხის გადარიცხვით შეინარჩუნონ სინათლე ქვეყანაში — გააძლიერონ დამოუკიდებელი მედია.
თუ გსურთ მხარი დაუჭიროთ დამოუკიდებელ ონლაინ მედიას საქართველოში, შეგიძლიათ თანხა ჩარიცხოთ ამ ანგარიშის ნომრების გამოყენებით:
# GE76TB7548536080100013
# GE06BG0000000609779465
ასევე, შეგიძლიათ გადახვიდეთ კამპანიის ოფიციალური ვებგვერდზე, sinatle.media-ზე და იქედან გადარიცხოთ სასურველი თანხა.
კამპანიაში ჩართულები არიან შემდეგი დამოუკიდებელი ონლაინ მედიები:
