ორგანიზაცია პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის (PHR) ხელმძღვანელი, თამარ გაბოძე მიიჩნევს, რომ ქართული ოცნება აგრძელებს რეპრესიებს და არ ითვალისწინებს არც ქალების, არც ბავშვების უფლებებს. მას მედია აპრილი დღეს დილით ჩატარებული ჩხრეკების შესახებ ესაუბრა. გაბოძეს ვკითხეთ, როგორი უნდა იყოს საგამოძიებო უწყების მოქმედები, როცა ადგილზე არასრულწლოვნები იმყოფებიან და რამდენად იყო ეს ნორმები დაცული დღეს.
“ნებისმიერ შემთხვევაში, როცა საგამოძიებო მოქმედებები ხორციელდება იმ ადგილას, სადაც არიან ბავშვები, სახელმწიფოს წარმომადგენლებს და სახელმწიფოს სახელით მოქმედ პირებს ევალებათ, რომ გაითვალისწინონ ბავშვების ფსიქო-ემოციური უსაფრთხოება და ყველა ქმედებაში, რომელიც ეხება ბავშვებს პირდაპირ თუ ირიბად, გაითვალისწინოს ბავშვების საუკეთესო ინტერესი. ჩვენ ვიხილეთ, რომ შევიდნენ მოტყუებით ორსულ ქალთან, სადაც იყო მცირეწლოვანი შვილი და სადაც უთხრეს, რომ მეზობლები იყვნენ, არ მისცეს შესაძლებლობა, რომ თუნდაც მისი შვილი მოემზადებინა, ან მიეცა შესაძლებლობა, რომ სხვა ოთახში შესულიყო ან უსაფრთხო სივრცეში, ან მეზობელთან გაეყვანა ბავშვი.
მოტყუებით შეიჭრნენ სახლში და არ გაითვალისწინეს, რომ სახლში იყო ორსული ქალი და არასრულწლოვანი ბავშვი, ეს ცალსახად ნიშნავს, რომ “ოცნების” ხელისუფლება აგრძელებს რეპრესიებს აქტივისტებისა და უფლებადამცველების წინააღმდეგ და ამას არანაირი კავშირი არ აქვს საგამოძიებო მოქმედებებთან, როგორც უწოდებენ ისინი. საგამოძიებო მოქმედებები არის ადამიანის უფლებებში და თავისუფლებებში ჩარევა, რომელსაც უნდა ჰქონდეს ყველა კანონიერი მიზანი და გამართლება. არ შეიძლება, ეს ჩარევა იყოს თვითნებური და იყოს წინააღმდეგობაში ადამიანის უფლებებთან, მით უმეტეს, როცა ვსაუბრობთ არასრულწლოვანების უფლებებზე, მათ უსაფრთხოებაზე”.
კითხვას, როგორი უნდა იყოს რეაგირების მექანიზმი, როცა საგამოძიებო უწყება მსგავსი დარღვევებით ახორციელებს ჩხრეკას, თამარ გაბოძე პასუხობს, რომ ნებისმიერი გადაცდომა ზემდგომმა უნდა შეისწავლოს, თუმცა მას ამ პირობებში ამის მოლოდინი არ აქვს, რადგან ამბობს, რომ ამ “ეს იყო წინასწარ დაგეგმილი, ორკესტრირებული შეტევა უფლებადამცველების წინააღმდეგ”.
“ნებისმიერი გადაცდომა უნდა შეისწავლოს მისმა ზემდგომმა — განხორციელებული ქმედებები რამდენად ამართლებდა ლეგიტიმურ მიზანს, რამდენად იყო კანონიერების, ზომიერების ფარგლებში. წესიერ შემთხვევაში, უნდა შეისწავლოს ეს ქმედებები აუცილებელი იყო თუ არა, გადაუდებელი იყო თუ არა, სხვა დრო ხომ არ იქნებოდა უკეთესი, რა დროსაც, მაგალითად, შემცირდებოდა ზიანი. უნდა შეისწავლონ, რამდენად სწორად, სამართლებრივად, არასრულწლოვანების უფლებებთან, ქალების, მათ შორის, ორსული ქალების უფლებებთან შესაბამისობაში იყო ეს საგამოძიებო მოქმედებები”.
დღეს, 29 აპრილს, დაახლოებით დილის 09:00 საათზე ერთდროულად რამდენიმე მოქალაქის სახლში ჩხრეკა მიმდინარეობდა. როგორც პროკურატურის მიერ რამდენიმე საათში გავრცელებული განცხადებიდან ჩანს, მათი ინტერესი იმ ფონდებს უკავშირდება, რომლებიც სინდისის პატიმრებს, მათ ოჯახის წევრებს, ასევე, რეპრესიული კანონებით დაჯარიმებულ ადამიანებს ეხმარება. ზოგიერთ შემთხვევაში, ჩხრეკისას სახლში იმყოფებოდა არასრულწლოვანიც. მაგალითად, მარიამ ბაჯელიძის სახლში პროკურატურის წარმომადგენლების ყოფნისას ადგილზეიყო მისი 7 წლის შვილი, თავად მარიამი კი ორსულია. მიუხედავად არსებული გარემოებისა, ჩხრეკა ადვოკატის მისვლამდე დაიწყო.არასრულწლოვანი შვილი იყო ნანუკა ჟორჟოლიანის სახლშიც, როცა პროკურატურის წარმომადგენლებმა ჩხრეკა დაიწყეს.
გარდა ამისა, მარიამ გეგუჩაძემ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ შევიდნენ მის სახლშიც. ჟორჟოლიანის თქმით, მარიამის ბინაში მისი ძმა, მცირეწლოვანი ძმის შვილი და ძმის ცოლი ცხოვრობენ.
პროკურატურის განცხადებით, ჩატარდა ნანუკა ჟორჟოლიანის, ალექსანდრე ცქიტიშვილის, ლაშა არველაძის, გუგა ხელაიას და მარიამ ბაჯელიძის ფაქტობრივ და რეგისტრაციის მისამართებზე არსებული საცხოვრებელი სახლებისა და პირადი ჩხრეკები. მათივე ცნობით, საქმე ეხება საბოტაჟის, დამამძიმებელ გარემოებაში საბოტაჟის მცდელობის, უცხოეთის ორგანიზაციისათვის და უცხოეთის კონტროლს დაქვემდებარებული ორგანიზაციისათვის მტრულ საქმიანობაში დახმარების, საქართველოს კონსტიტუციური წყობილების და ეროვნული უშიშროების საფუძვლების წინააღმდეგ მიმართული საქმიანობისთვის ფინანსების მობილიზების ფაქტებზე მიმდინარე გამოძიებას. გამოძიება პროკურატურამ ქართულ ოცნებასთან დაკავშირებული პირის, მოძრაობა ერთიანი ნეიტრალური საქართველოს “მიმართვის საფუძველზე” დაიწყო, რის შემდეგაც 17 მარტს დააყადაღეს ორგანიზაცია “სირცხვილიას” და სხვა ფონდების ანგარიშები, რომლებიც საპროტესტო აქციებში ჩართულ მოქალაქეებს ადმინისტრაციული ჯარიმების გადახდაში ეხმარებოდნენ.