ემიგრაცია, ტიკტოკი და პროტესტი მეგან ბერიძის ცხოვრებაში

ვახო ქარელ / მედია აპრილი

“ჩემთვის ძალიან რთული იყო ამ ყველაფრის შორიდან ყურება, ერთადერთი, რაც მამშვიდებდა, იყო ის, რომ ბილეთი ნაყიდი მქონდა, მალე ჩამოვიდოდი საქართველოში და რუსთაველზე შევუერთდებოდი საპროტესტო გამოსვლებს”, გვეუბნება მეგან ბერიძე, რომელსაც ფართო საზოგადოება ტიკტოკიდან იცნობს.

ინტერვიუს ჩასაწერად თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან შევხვდით. სწორედ აქ იწყებოდა გერმანისტების მარში, ტრადიციულად, პარლამენტის მიმართულებით — მათთვის, ვისაც პროფესიულად თუ არაპროფესიულად გერმანულ ენასთან, კულტურასთან ან ზოგადად გერმანიასთან ჰქონია შეხება. სხვა მარშების მსგავსად, ამ შემთხვევაშიც გერმანული ენის მასწავლებლები, პროფესორები, მთარგმნელები, თარჯიმნები, სტუდენტები, კურსდამთავრებულები, საზაფხულო დასაქმების პროგრამის მონაწილეები ხელახალი, სამართლიანი არჩევნებისა და პროტესტის დროს დაკავებულების გათავისუფლების მოთხოვნების ირგვლივ გაერთიანდნენ. 

გერმანისტების საპროტესტო მარშს კონტენტ-კრეატორი მეგან ბერიძეც შეუერთდა. ის უკვე 8 წელია, რაც ემიგრანტია და გერმანიაში ცხოვრობს. ამბობს, რომ ფიზიკურად სხვა ქვეყანაში ყოფნის მიუხედავად, მუდმივად გრძნობს პასუხისმგებლობას საქართველოსა და იმ მოქალაქეების მიმართ, რომლებიც იბრძვიან.

“ეს ხალხი იმ მომავლისთვის იბრძვის, რომელ მომავალშიც მე უკვე ვცხოვრობ [გერმანიაში]. მინდა ასეთი ცხოვრება ჩვენს სამშობლოშივე შეგვეძლოს და არა მის ფარგლებს გარეთ”, გვითხრა მეგანმა მარშის დაწყებამდე.

მედია აპრილი მას ემიგრაციაზე, რუსულ კანონებსა და საპროტესტო გამოსვლებზე გაესაუბრა. 

ემიგრაცია და ევროპაში ცხოვრების გამოცდილება

“ემიგრაცია ძალიან დიდ გამოწვევებთან ასოცირდება. ეს არ არის ქვეყნიდან მხოლოდ ფიზიკურად წასვლა” — ამბობს მეგანი და იხსენებს, რომ 22 წლის იყო, როცა გერმანიაში გადაწყვიტა წასვლა. ოპერ პროგრამით ისარგებლა — კულტურულ-გაცვლითი პროგრამა, რომელიც ამერიკულ და ევროპულ ქვეყნებში, მასპინძელ ოჯახებში ბავშვებთან დასაქმებას გულისხმობს. მაშინ გერმანული კარგად არ იცოდა და იქ ჩასულს, ადაპტაციის პერიოდი ძალიან გაუჭირდა. 

ვახო ქარელი / მედია აპრილი

“აქ ვიყავი ოჯახში მიჩვეული მზრუნველობას, გერმანიაში წასვლის შემდეგ კი, აღმოვჩნდი სრულიად მარტო… წარმოიდგინეთ, მიდიხარ ქვეყნიდან, სადაც სკოლაში ძალიან აქტიური ხარ, მერე უნივერსიტეტშიც. თითქოს რაღაცას წარმოადგენ აქ, ჩადიხარ სადღაც და ხარ არავინ”.

ემიგრაციაში ყოფნის პირველი 5 წელი მისთვის განსაკუთრებით რთული იყო, თან გეგმებიც შეეცვალა — თავდაპირველი გერმანიაში მაგისტრატურაზე სწავლის გაგრძელება უნდოდა, თუმცა ქართულმა დიპლომმა შესაბამისი აღიარება ვერ მოიპოვა, ამიტომ პროფესიულ სასწავლებელში ჩააბარა.

ვახო ქარელი / მედია აპრილი

სამი წლის განმავლობაში აღმზრდელობით პედაგოგიკას სწავლობდა. იხსენებს, რომ პროფესიულ სასწავლებელში კურსელები სხვადასხვა ასაკის იყვნენ, მათ შორის, 50 წელზე უფროსიც. როგორც ამბობს, გერმანიამ და ამ შემთხვევამ ასწავლა, რომ არასდროს არის გვიან, დაეუფლო სასურველ პროფესიას. არ გამორიცხავს, რომ სამომავლოდ კიდევ სხვა მიმართულებაზეც ჩააბაროს და გამოსცადოს საკუთარი თავი და შესაძლებლობები.

“ევროპა ამის შესაძლებლობას ნამდვილად იძლევა. საქართველოში მგონია ხოლმე, რომ 30 წლამდე ან 26 წლამდე თუ არ გაქვს პროფესია არჩეული, უკვე დაკარგული ხარ. გერმანიაში არ არის ასე, იქ მართლა არასდროს არის გვიანი”.

თავიდან ფიქრობდა, რომ განათლების მიღების შემდეგ საქართველოში დაბრუნდებოდა, თუმცა გერმანიაში სწავლის, იქაური ცხოვრების სტილის შემდეგ, მისთვის უფრო ხელშესახები გახდა ევროპული სიკეთეები. განათლება, ჯანდაცვის სფერო, უსაფრთხოების შეგრძნება, ადამიანების კეთილდღეობაზე ზრუნვა — ფინანსური ფაქტორების გარდა, მეგანი სხვა გარემოებებსაც იხმობს, თუ რატომ ვერ ტოვებს გერმანიას ჯერ-ჯერობით.

“გერმანიას ერთ-ერთი საუკეთესო ჯანდაცვის სისტემა აქვს, ყველანაირი გამოკვლევა ჩემთვის არის უფასო, უბრალოდ გჭირდება ბარათი ამისთვის და მიდიხარ ექიმთან. მედიკამენტებიც კოლოსალური თანხა არ ღირს, ხოლო თუ ექიმი გამოგიწერს რეცეპტს, დამატებითი ფასდაკლებით გეკუთვნის ეს მედიკამენტები. ქვეყანაში უსაფრთხოებაა, იქ თავს დაცულად გრძნობ და იცი, რომ კანონი არის უზენაესი და მე რომ დღეს დახმარება დამჭირდეს, თუნდაც პოლიციის გამოძახება დამჭირდეს, ვიცი, რომ მომხედავენ, მომისმენენ და ეს ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია”.

მეგანი აქ მიმდინარე უწყვეტ პროტესტსაც ამიტომ უერთდება, რომ საქართველოც ისეთი ევროპული ქვეყანა გახდეს, სადაც ადამიანების კეთილდღეობაზე ზრუნვა იქნება პრიორიტეტული. მაგალითისთვის საქართველოში ხანდაზმული ადამიანების ყოფა მოჰყავს — თუკი ევროპულ ქვეყნებში უმეტესობა უდარდელად ცხოვრობს, საქართველოში ხშირად ასაკში მყოფ ადამიანებს წამლის ფული არ აქვთ და მოწყალებას ითხოვენ.

მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობა და კონტენტი ტიკტოკზე

სახალისო ისტორიები და იუმორისტული ვიდეოები, სილამაზე, თავის მოვლა, ჩაცმის სტილი, ყოველდღიური ვლოგები, ზოგჯერ გემრიელი რეცეპტები და უბრალოდ ესთეტიკური კადრები — მეგანმა ტიკტოკზე კონტენტის შექმნა წელიწად ნახევრის წინ დაიწყო და დღეს უკვე 35 ათასზე მეტი გამომწერი ჰყავს. კონტენტის კატეგორია მრავალფეროვანია, თუმცა საქართველოში მიმდინარე მოვლენების მიხედვით იცვლება. მეგანი ამ სივრცეს ინფორმაციის გასავრცელებლად, ასევე, თავისი განცდებისა და ემოციების გასაზიარებლად იყენებს. ასე იყო, მაგალითად გაზაფხულზეც, როცა რუსული კანონის მიღების პარალელურად თბილისში საპროტესტო აქციები დაიწყო. 

“ვცდილობდი ჩემს პლატფორმებზე ადამიანებისთვის ინფორმაცია გამეზიარებინა, მაგალითად, რატომ არის კარგი ევროპა, როგორი ღირებულებების მატარებელია, არაერთი ვიდეო ჩამიწერია ასევე გერმანიის მაგალითზე. არჩევნებამდე ვწერდი ვიდეოებს, რატომ უნდა მივიდეთ არჩევნებზე, რატომ არის მნიშვნელოვანი ჩვენი ხმა… ალბათ ამაზე გერმანულმა კულტურამაც ძალიან დიდი გავლენა მოახდინა. იქ ასე ამბობენ, რომ არჩევნებზე თუ არ წახვალ, არ გაქვს უფლება საერთოდ რაიმე პრეტენზია გამოთქვა. ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, ეს ინფორმაცია მიმეწოდებინა ქართველი ხალხისთვის”.

მოქალაქეობრივ პასუხისმგებლობაზე საუბრის დროს მეგანი 26 ოქტომბერს, საპარლამენტო არჩევნების დღეს იხსენებს. მისთვის მნიშვნელოვანი იყო არჩევნებში მონაწილეობა და ხმის მიცემა. ქალაქ შტუტგარდში, სახლიდან დაახლოებით 2 საათის გზაზე წავიდა ხმის მისაცემად და დაახლოებით 8 საათის განმავლობაში რიგში იდგა. დღემდე ახსოვს, როგორი ემოციური დღე იყო — ბევრი ქართველის ერთად ნახვა, მუხტი და მიზანი, რაც მათ აერთიანებდათ. 

ვახო ქარელი / მედია აპრილი

როდესაც საქართველოში საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ სიტუაცია დაიძაბა და საპროტესტო გამოსვლები დაიწყო, მეგანი მუდმივად ადევნებდა თვალყურს პირდაპირ ეთერებს და ვიდეოებს.

“სხვა ქვეყნიდან ამის ყურება ძალიან მძიმე იყო და დაუჯერებელიც. ყველა ნორმალურ სახელმწიფოში ადამიანებს შეუძლიათ კანონიერად გამოვიდნენ ქუჩაში და გააპროტესტონ ნებისმიერი რამ. თან ეს “ნებისმიერი რამ” არ იყო, ეს არის ძალიან დიდი რაღაც, გადამწყვეტია ქართველი ხალხისთვის და ამის გამო რომ გცემენ, რა თქმა უნდა, არ არის სწორი. არანაირ ძალადობას გამართლება არ აქვს, მით უმეტეს, ხელისუფლებისგან საკუთარი მოქალაქეების ცემას და უკანონოდ დაპატიმრებას”.

როდესაც მეგანმა თავის პლატფორმაზე პროტესტზე დაიწყო საუბარი, ტროლ-ბოტების სამიზნე გახდა, თუმცა ამას საქმისთვის ხელი არ შეუშლია. არც ჰქონდა სურვილი სხვა რამე ეკეთებინა. გვეუბნება, რომ მისთვის ბევრს უკითხავს, რატომ არ დაიწყო ვიდეოების გერმანულად ჩაწერა, რადგან ფინანსური თვალსაზრისით ეს უფრო მომგებიანი იქნებოდა. თუმცა მეგანი გვეუბნება, რომ ამ საქმიდან მას ფინანსური სარგებელი არ სჭირდებოდა და მისთვის პრიორიტეტული ქართველ ხალხთან კომუნიკაციაა. ქვეყნისა და ქართველი ხალხის მონატრებას ასე უმკლავდება. დღის ბოლოს, სამსახურიდან დაბრუნებულს, ეიმედება და ერთგვარი სტიმული აქვს, რომ ვიდეო აქვს გადასაღები, რომელსაც აუცილებლად მოჰყვება გამოხმაურება ქართველი გამომწერებისგან. 

“დავრჩები ამ არხზე, ქართულად გავაგრძელებ კონტენტის კეთებას. ძალიან დიდ სიყვარულს ვგრძნობ, ძალიან მნიშვნელოვანია ჩემთვის ადამიანური სითბო და ეს უხილავი ძაფები”.

პროტესტი რუსთაველზე და რუსული კანონები

“უნდათ დიქტატურა და ავტორიტარული რეჟიმი. მათ არ უნდათ აქ თავისუფალი მედია, თავისუფალი საზოგადოება და ეს ყველაფერი, ვფიქრობ, რომ მიზანმიმართულად იყო დაგეგმილი” ასე ხსნის მეგანი ქართული ოცნების ნარატივს ევროპის ბოროტ ძალად გამოყვანის შესახებ.

ვახო ქარელი / მედია აპრილი

მეგანისთვის ევროპა თავისუფლებისა და თანასწორობის სინონიმებია. ძალიან სევდიანი და სამწუხაროა, რომ იმ ყველაფრისთვის გვიწევს ბრძოლა, რისი ნაწილიც უკვე ვართო, გვეუბნება მეგანი. ის ფიქრობს, რომ რუსული კანონების შემოტანით ქართული ოცნება ცდილობს ქვეყნისა და საზოგადოების ინფორმაციულ ვაკუუმში მოქცევასა და, ამგვარად, კრიტიკული და მრავალფეროვანი ხმის ჩახშობას. რუსული კანონების მიღებასთან ერთად, ის იხსენებს საგამოცდო პროგრამებიდან ამოღებულ ავტორებსა და ნაწარმოებებსაც, ასევე, წიგნებს, რომელთა დაცენზურებასაც გულისხმობს ჰომოფობიური კანონი.

“ხელოვნება არის თავისუფალი. შეზღუდვები ხელოვნებაში, მხატვრობაში, მწერლობაში არ არსებობს. ზუსტად ამას ცდილობს ჩვენი ხელისუფლება ამ კანონებით, რომ რაღაც ჩარჩოში მოგვაქციოს, გვმართოს, აგვიკრძალოს და შიში გვქონდეს ამ ყველაფრის… თავისუფალი აზრიც აღარ იქნება, თუკი ამ ყველაფერს შევეგუებით — არა მხოლოდ წიგნები და ნაწარმოებები, საკუთარ აზრსაც ვეღარ გამოვთქვამთ მომავალში”.

ამბობს, რომ საქართველოში ყოფნა ყოველთვის უნდა და რამდენად ხშირადაც არ უნდა ჩამოვიდეს, საკმარისი არასდროსაა. მაგრამ არის დღეები და მომენტები, როცა ეს შეგრძნება უფრო მძლავრად აქვს. დასძენს, ჩემი გული, გონება და სული ყოველთვის აქ არისო. განსაკუთრებით ახლა, ქართველ ხალხთან, რუსთაველის გამზირზე, რომლებიც ევროპული, ნათელი, სიახლეებით სავსე და მრავალფეროვანი მომავლისთვის იბრძვიან.

“ბოროტება გრძელვადიანად ვერ იარსებებს და ჩვენ აქ ყველას გვამოძრავებს ძალიან დიდი სიყვარული. სიყვარული სამშობლოს მიმართ. ჩვენს არალეგიტიმურ ხელისუფლებას ეს არ აქვს, ამიტომაც ვფიქრობ, რომ ბრძოლას აქვს აზრი — როდესაც ეს ხდება გულით, დიდი სიყვარულით და ამ თავგანწირვით, რასაც აქ ყოველდღე მოსული ადამიანები საზოგადოებას აჩვენებენ”.