მედია აპრილის ბლოგის რუბრიკა ეთმობა სხვადასხვა ადამიანს და განსხვავებულ შეხედულებებს. ბლოგები არ არის სარედაქციო კატეგორია და მოიცავს ავტორების პერსონალურ მოსაზრებებს. მათ მიერ გამოთქმული პოზიცია შესაძლოა არ გამოხატავდეს მედია აპრილის პოზიციას
ავტორი: აინურა ალიევა
ღმერთო, ეს რა ხმაურია დილა უთენია, ძილის ყველაზე ტკბილ დროს! საბნის ქვეშ ვიმალებოდით ძილის გასაგრძელებლად, მაგრამ უშედეგოდ.
არ მახსოვს ოდესმე მაღვიძარა მქონოდა ჩართული. სულ დილის 06:00 ან 07:00 საათზე ცოცხის ან და ჭურჭლის ხმაურზე ვიღვიძებდით. დედა ან ეზოს ასუფთავებდა, ან გუშინ საღამოს გარეცხილ ჭურჭელს ალაგებდა თავის ადგილას. ჩვენ, გოგოებს, ოჯახში სულ ადრე გვაღვიძებდნენ. მამა სულ ბრაზდებოდა, რატომ არ აცდით ამ ბავშვებს ძილსო. გოგოა, რად უნდა ამდენი ძილი, ხვალ სხვის ოჯახში შევა და უნდა ისწავლოსო, ამბობდა ბებია. თურმე ეს სამზადისი იყო.
დედა თავის ახალგაზრდობაზე მიყვებოდა ხოლმე. როგორ ატარებდა მამამისი, ანუ ჩემი ბაბუა ქალაქებში სამოგზაუროდ, როგორ დაჰყავდა სკოლაში. დედას კულინარიის, სილამაზის, ქსოვის, კერვის მიმართულებით სკოლა აქვს დამთავრებული. კულტურის სახლში ცეკვის ანსამბლშიც ცეკვავდა, თუმცა ამაზე არასდროს არ ლაპარაკობდა — მის ალბომში მქონდა ნანახი სურათები. როცა ბავშვი ვიყავი, ფარულად გავიპარებოდი მეორე სართულზე და ინტერესით ვათვალიერებდი მის სურათებს. დედას ალბომი გარდერობის უჯრაში იდო, წიგნის თაროზე კი ქსოვის, კერვის, კულინარიის შესახებ წიგნები.
ისეთ ლამაზ ტორტებს აცხობდა… ერთხელ მრგვალი, სამსართულიანი ტორტი გამოაცხო, ზედ ვარდები ჰქონდა კრემისგან გამზადებული. მაცივარში ვიჭრებოდი, თითით ნელ-ნელა ვარდებს ვჭამდი და მერე გავრბოდი.
როგორც ამბობდა, ოჯახის შექმნის მერე ყველა ეს უნარი წარსულში დარჩა. ერთხელ ვკითხე: დედა, რატომ არ გააგრძელე ან მუშაობა, ან სწავლა, ნიჭი ხომ გქონდა? არ ვიცი, ხელშეწყობა არ მქონდაო. შენი და რომ დაიბადა, მაგის მოვლაში ვერც მუშაობა გავაგრძელეო.
სახლში შენახული თმის მოვლის საშუალებების, ტორტის გამოსაცხობი ფორმების ყუთები რაღაც დროის შემდეგ ვეღარ უპოვია. გადაყარესო, რძალს ეს უაზრო ნივთები რაში სჭირდებაო. ბებიას გადაუყრია…
ბებიამ მხოლოდ საკუთარი სახელის წერა იცოდა. სკოლაში არ უსწავლია. მისი ისტორია და გავლილი გზა კიდევ ცალკე ამბავია.
ბებიისთვის განათლებული რძალი რაღაც “უცხო” იყო. არც ანსამბლში ქალის ცეკვა ყოფილა მისთვის ნორმალური მოვლენა. როცა გავიზარდე, მერე გავაცნობიერე, რატომ არ გვიყვებოდა დედა, რომ ცეკვის ანსამბლის სოლისტი იყო ახალგაზრდობაში.
სულ დაძაბული იყო, დღესაც ასეა. ჩემი ბავშვური ჭკუით სულ ვფიქრობდი — რატომ? რა ხდებოდა ჩემ გარშემო? სულ გარეთ იყო, არასდროს შედიოდა შიგნით, არ დაჯდებოდა, არ საუბრობდა ბევრს, არ იცინოდა. როცა სტუმრები გვყავდა, არ უყვარდა სუფრასთან ჯდომა.
წლების შემდეგ გავარჩიე ამბები ერთმანეთისაგან — ის ოჯახის რძალი იყო! მისთვის იმდენი კედელი ჰქონდათ აშენებული, რომ თავისუფლად ვერ მოძრაობდა. სულ დაძაბული იყო, რაღაც შეცდომას დავუშვებ ან რამეს დამაბრალებენო, თითქოს ამ სიტყვებს იმეორებდა თავისთავს.
ყველაფერი მისი პასუხისმგებლობა იყო. დილით ყველაზე ადრე უნდა ამდგარიყო და ღამით ყველაზე გვიან დაეძინა.
არ მახსენდება, დაბადების დღეზე, 8 მარტს ან დედის დღეზე მისთვის რამე საჩუქარი გვეყიდა. თითქოს აკრძალული იყო. ამის სურვილსაც არ გამოხატავდა.
ერთხელ, ჩეხეთში რომ ვიყავი, ფეხსაცმელი ვუყიდე. ყავისფერი. როცა დავინახე, ზუსტად მისი გემოვნებაა-მეთქი ვიფიქრე. არ ჩაიცვა! პატარა მაქვსო. არადა, მისი ფეხის ზომა ზუსტად ვიცოდი. იცოდა, რომ ატყდებოდა ამბავი. ეს ფეხსაცმელი სახლში იდო დიდხანს, მერე ვიღაცას აჩუქეს.
ჩვენთვის ბებო, დედისთვის დედამთილი, 83 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მის მიერ დატოვებულ კვალს დღესაც ვგრძნობთ. აკრძალვები, დაძაბულობა, წესები თითქოს ჩვენი სახლის კედლებმაც და დედას მეხსიერებამაც შეიწოვეს.
არ იყო ცუდი ადამიანი ბებია, უბრალოდ მას ასე ესმოდა, ასე ჰქონდა ნანახი რძლის და დედამთილის ურთიერთობები. ძალადობა ჯაჭვურია — ხშირად, ჩაგრული ადამიანები უფრო “სუსტის” დაჩაგვრას ცდილობენ. ერთი ქალი მეორეზე ძალადობდა ფსიქოლოგიურად, მეორე მესამეზე და ა.შ. წარსულზე საუბრისას ყველა ამბობდა, როგორ ექცეოდნენ მას, მაგრამ შემდეგ წლებში თავადაც იმავეს იმეორებდნენ.
ბებია რომ ცოცხალი იყოს, ვეტყოდი, აცალე ამ ქალს თავისუფლად სუნთქვა — იმოძრაოს; გააკეთოს ის, რაც სურს; იყოს თავისი სახლის, ოჯახის პატრონი; გაშალოს სუფრა, როგორც მას სურს; ისაუბროს იმ თემებზე რაც მას ახარებს.
არ ვიცი, შეცვლის თუ არა რამეს დედისთვის დაბადების დღის მილოცვა წლების შემდეგ. გილოცავ, დე, შენს დღეს! იმედია, ოდესმე მაპატიებ, რომ ვერ დაგიცავი ბევრი უსამართლობისაგან. დღეს საკუთარი თავი მშიშარა მგონია — ამ ყველაფერზე მაშინ უნდა მესაუბრა, როცა ბებია ცოცხალი იყო. მაგრამ ბავშვი ვიყავი და არ ვიცოდი, რა ხდებოდა. გვიან გავიაზრე…