თბილისში ტრანსგენდერი ქალი კესარია აბრამიძე მოკლეს.
შინაგან საქმეთა სამინისტროში მედია აპრილს განუცხადეს, რომ გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 108-ე მუხლით მიმდინარეობს, რაც განზრახ მკვლელობას გულისხმობს.
სხვა დეტალები ამ ეტაპზე უცნობია. შინაგან საქმეთა სამინისტროს არ გაუვრცელებია ინფორმაცია იმის შესახებ, დაკავებულია თუ არა მკვლელობაში ბრალდებული.
[განახლება: კესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული დაკავებულია. შსს-ს განახლებული ინფორმაციით, გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 109-ე მუხლის "თ" და "მ" პუნქტებით მიმდინარეობს, რაც გენდერის ნიშნით განსაკუთრებული სისასტიკით დამამძიმებელ გარემოებაში ჩადენილი განზრახ მკვლელობას გულისხმობს. დანაშაული 16-დან 20 წლამდე ან უვადო თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს].
სახალხო დამცველის ანგარიშის მიხედვით, მხოლოდ 2023 წელს საქართველოში 24 ქალი მოკლეს და 27 ქალის მკვლელობა სცადეს. 2024 წელს ფემიციდისა და ქალების მკვლელობის მცდელობის უკვე არაერთი ამბავი გავრცელდა მედიით.
საქართველოს პარლამენტმა გუშინ, 17 სექტემბერს ჰომოფობიურ და ტრანსფობიურ კანონს დაუჭირა მხარი. კანონი ახალისებს და აძლიერებს სიძულვილს და მისი მთავარი სამიზნე ქვიარ თემია, მათ შორის, ტრანსგენდერი ადამიანები. დოკუმენტი ზღუდავს ტრანზიციის შესაძლებლობას და ოჯახების დაცვის არგუმენტით საუბრობს არარსებულ “ლგბტ პროპაგანდაზე”.
უკვე წლებია, საქართველოს ხელისუფლება ახალისებს ქვიარ თემის მიმართ სიძულვილის ენასა და ჰომო/ტრანსფობიას. ბოლო წლებში გააქტიურდა პოლიტიკური ჰომოფობია და ქვეყნის მაღალჩინოსნები აქტიურად აკეთებენ დისკრიმინაციულ განცხადებებს, სამართალდამცავ უწყებებს კი ამ დრომდე არ დაუსჯიათ 2021 წლის 5 ივლისის ორგანიზატორები.
- 2013 წლის 17 მაისს, ჰომოფობიასთან, ტრანსფობიასთან და ბიფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღეს, მრევლმა და სასულიერო პირებმა ქვიარ აქტივისტების მშვიდობიანი მსვლელობა დაარბიეს. სახელმწიფომ მოქალაქეების გამოხატვის თავისუფლება ვერ თუ არ დაიცვა. მომდევნო წელს მართლმადიდებელი ეკლესიის საპატრიარქომ 17 მაისს “ოჯახის სიწმინდის დღე” დააწესა და ყოველ წელს ცენტრალურ ქუჩებში მსვლელობას აწყობენ, ლგბტქია+ თემისთვის კი შეკრების თავისუფლება შეზღუდულია გაზრდილი საფრთხეების გამო;
- 2018 წლის 17 მაისს, 2013 წლის შემდეგ პირველად, ლგბტქია+ ორგანიზაციები მშვიდობიან შეკრებას აპირებდნენ, თუმცა უსაფრთხოების არასაკმარისი გარანტიების გამო, იძულებულნი გახდნენ, გაეუქმებინათ ღონისძიება. თემისა და მხარდამჭერების ნაწილი მთავრობის კანცელარიასთან მაინც მივიდა, სადაც სიტყვით გამოსვლის დროს დაარტყეს აქტივისტ ნიქო გორგილაძეს. მალევე მას ქვეყნიდან წასვლა მოუწია;
- 2019 წელს შსს-მ განაცხადა, რომ დაგეგმილ ფორმატსა და ადგილებში, ანუ ღია სივრცეში თბილისი პრაიდის ჩატარება შეუძლებელი იყო და აქტივისტებს დაცვის გარანტიები არ მისცა, რის გასაპროტესტებლადაც ისინი კანცელარიასთან შეიკრიბნენ. მიუხედავად იმისა, რომ კანცელარიასთან აქციის შესახებ შსს-ს წინასწარ შეატყობინეს, იქ შეკრება ვერ შეძლეს, რადგან წინასწარ მობილიზებული ჰომოფობიური ჯგუფები დახვდათ, რის გამოც მიმდებარედ, კიბეებზე გადაინაცვლეს და რამდენიმე საათის განმავლობაში პოლიციის კორდონში იყვნენ მოქცეულნი. ჰომოფობები მათზე თავდასხმას ცდილობდნენ და სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ;
- 2019 წელს ფილმის “და ჩვენ ვიცეკვეთ” პრემიერამდე ჰომოფობიურმა ჯგუფებმა არაერთხელ დააანონსეს ძალადობა, თუმცა შსს-ს არავინ დაუკავებია. პრემიერის დღეს მოძალადეების მობილიზების გამო, მოქალაქეებს კინოთეატრში სპეცრაზმის კორდონით მოუწიათ შესვლა, რა დროსაც რამდენიმე ადამიანს დაესხნენ თავს;
- 2021 წლის ივლისის დასაწყისში პრაიდ კვირეულის ორი ღონისძიება (ფილმის ჩვენება და პრაიდ ფესტივალი) ძალადობრივი ჯგუფების მობილიზების ფონზე ჩატარდა, თუმცა პოლიციამ უსაფრთხოება დაიცვა. მესამე ღონისძიების, მსვლელობის დღეს, პრემიერმინისტრმა ღარიბაშვილმა განაცხადა, რომ მარშის ჩატარება მიზანშეუწონლად მიაჩნია, რასაც მასშტაბური ძალადობა მოჰყვა. სახელმწიფომ მშვიდობიანი მოქალაქეები ისევ არ დაიცვა — ძალადობრივი ჯგუფები ფიზიკურად გაუსწორდნენ 50-ზე მეტ ჟურნალისტს, შევარდნენ თბილის პრაიდის ოფისში, დაარბიეს არასამთავრობო ორგანიზაციების ოფისები. რამდენიმე დღეში ნაცემი ჟურნალისტებიდან ერთ-ერთი, ლექსო ლაშქარავა გარდაიცვალა;
- წინა წლის მოვლენების გათვალისწინებით, 2022 წელს ღირსების მარში არ დაანონსებულა. პრაიდ კვირეულის ფარგლებში დაგეგმილი სხვა ღონისძიებები ძალადობრივი ჯგუფების მობილიზების ფონზე წარიმართა, თუმცა პოლიციამ მათ ტერიტორიაზე შესვლის საშუალება არ მისცა;
- ღირსების მარში არ დაგეგმილა არც 2023 წლის პრაიდ კვირეულის ფარგლებში. 8 ივლისს დაანონსებული პრაიდ ფესტივალი, რომელიც ლისის ტბის მიმდებარე ტერიტორიაზე უნდა ჩატარებულიყო, ძალადობრივმა ჯგუფებმა დაწყებამდე დაარბიეს. მიუხედავად იმისა, რომ სახელმწიფო ორგანიზატორებს უსაფრთხოების გარანტიებს აძლევდა, ადგილზე გადაღებულ ვიდეოებში ჩანს, როგორ მიუძღვება შსს-ს მაღალჩინოსანი ძალადობრივი ალტინფოს ერთ-ერთ ლიდერს დარბეული ფესტივალის ტერიტორიაზე და, ფაქტობრივად, ანგარიშს აბარებს, რომ თბილისი პრაიდის წარმომადგენლები იქ აღარ არიან.
- 2024 წელს პრაიდ ფესტივალი არ ჩატარებულა.
ჩამოთვლილთაგან უმრავლეს შემთხვევაში სახელმწიფომ უსაფრთხოება არ უზრუნველყო და მოძალადეების სასარგებლო გადაწყვეტილებები მიიღო. აღსანიშნავია, რომ ზოგიერთ საქმეზე არსებობს ევროსასამართლოს გადაწყვეტილებაც, რომელიც ამბობს, რომ სახელმწიფომ სათანადო ზომები არ მიიღო. გარდა ამისა, სისტემურ ჩაგვრას ცხადად აჩვენებს “ქართული” ოცნების შემდეგი გადაწყვეტილებები:
- ქვიარ თემის საზიანოდ კონსტიტუციაში შეტანილი ცვლილებები და ოჯახის განსაზღვრა, როგორც ქალისა და კაცის ერთობის;
- ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგიიდან ლგბტქი ჯგუფის გაქრობა;
- სამოქმედო გეგმაში სპეციფიკური ჩაგვრებისა და გამოწვევების არ ასახვა;
- მმართველი გუნდისგან “ხალხის ძალის” გამოყოფა და საჯარო ჰომოფობიური და ანტიდასავლური განცხადებები;
- ყოფილი პრემიერმინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის არაერთი ჰომოფობიური დისკრიმინაციული განცხადება, მათ შორის, უნგრეთში საერთაშორისო კონფერენციაზე;
- ლაზარე გრიგორიადისის წინააღმდეგ დაწყებული ჰომოფობიური კამპანია და ა.შ.