მკერდის შეკვრა (ინგლ. Chest binding) არის პრაქტიკა, რომლის დროსაც მჭიდრო სამოსი ან სხვა ნივთები გამოიყენება იმისთვის, რომ მკერდის არე იყოს უფრო ბრტყელი. ტრანსმასკულინური ადამიანები — ანუ ისინი, ვისი ბიოლოგიური სქესიც მდედრობითია, მაგრამ რომელთა გენდერული იდენტობაც მასკულინურ სპექტრზეა — მკერდის შეკვრას იყენებენ იმისთვის, რომ უფრო კომფორტულად იგრძნონ თავი საკუთარ სხეულში ან გამოიყურებოდნენ უფრო მასკულინურად.
ამ სტატიაში ვისაუბრებთ, რატომ არის მკერდის შეკვრა მნიშვნელოვანი პრაქტიკა ტრანსმასკულინური ადამიანებისთვის, ასევე განვიხილავთ ამ პრაქტიკის სხვადასხვა ფორმებს, ჯანმრთელობის პოტენციურ პრობლემებსა და მათთან გამკლავების გზებს.
მკერდის შეკვრის მიზანი
მკერდის შეკვრა გენდერული გამოხატვის მნიშვნელოვანი ნაწილია ტრანსმასკულინური ადამიანებისთვის — მათთვის, ვისი დაბადებისას მინიჭებული სქესიც ქალია, თუმცა ვისაც მასკულინური გენდერული იდენტობა აქვს (მაგალითად, ტრანსგენდერი კაცები).
- იხილეთ აგრეთვე ჩვენი სტატია გენდერული გამოხატვა — მნიშვნელობა, ტიპები და რჩევები
სქესობრივი მომწიფების დროს, მკერდისა და სხვა ფემინური ფიზიკური მახასიათებლების ჩამოყალიბების გამო, ტრანსმასკულინური ადამიანების სხეული ზოგჯერ არ შეესაბამება მათ გენდერულ იდენტობას, რასთან გამკლავებაც, შესაძლოა, საკმაოდ რთული იყოს ემოციურად.
ბევრ ტრანსმასკულინურ ადამიანს აქვს მკერდის დისფორია — უკიდურესი დისკომფორტი, რომელსაც მკერდის ქონა იწვევს. მიიჩნევა, რომ მკერდის დისფორია ერთ-ერთი მიზეზია, რომელიც მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ტრანსმასკულინური მოზარდებისა და ახალგაზრდების სუიციდური ქცევების მაღალ მაჩვენებელში.
გარდა ამისა, მკერდის შეკვრას ზოგჯერ ასევე მიმართავენ არაბინარული გენდერული იდენტობის მქონე ადამიანები, რომელთა გენდერიც არც კაცია და არც ქალი, რათა მათ უფრო კომფორტულად იგრძნონ თავი საკუთარ სხეულში. ამ პრაქტიკას ასევე ზოგჯერ მიმართავენ სისგენდერი ქალები, რომელთა გენდერული იდენტობაც ქალია, რადგან მათ შეიძლება ერჩივნოთ, რომ უფრო მასკულინურად გამოიყურებოდნენ.
- იხილეთ აგრეთვე ჩვენი სტატია გენდერული დისფორია — მნიშვნელობა, სიმპტომები და გამკლავების გზები
მკერდის შეკვრის მეთოდები
არსებობს მკერდის შეკვრის რამდენიმე მეთოდი. მათ შორისაა:
- ტრადიციული სპორტული ბიუსტჰალტერი;
- კომპრესიული (მჭიდრო) მაისურები: ძალიან მჭიდრო ტოპები, რომლებიც ხშირად აცვიათ სპორტსმენებს, რათა ხელი შეუწყოს და გააძლიერო სხეულის ზედა ნაწილის კუნთების სისხლის მიმოქცევა;
- ე.წ. „ბაინდერები“ (ინგლ. Binder): ტოპები, რომლებიც სპეციფიკურად მკერდის შეკვრისთვისაა შექმნილი. ისინი არსებობს ბევრი სხვადასხვა ტიპის, დაწყებული მკერდის გარშემო მარტივი ნაჭრის შემოხვევით და დამთავრებული ისეთი მაისურებით, რომლებსაც აქვს შემჭიდროვების მექანიზმი;
- ტრანს ლენტი: განიერი ლენტი, რომელიც დამზადებულია ბამბისა და სპანდექსისსგან და წებოვანია ცალ მხარეს. კინეზიოლოგიური ლენტის მსგავსად, ტრანს ლენტიც შესაძლებელია დაიჭრას ადამიანის სხეულის შესაბამისად.
მკერდის შეკვრის გვერდითი მოვლენები და მათი პრევენცია
ზოგადად, მკერდის შეკვრა საკმაოდ უსაფრთხოა, თუმცა მას რამდენიმე გვერდითი მოვლენაც შეიძლება ახლდეს. ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, რომელშიც 1200-ზე მეტი ტრანსმასკულინური ადამიანი მონაწილეობდა, მათ 89%-ს მკერდის შეკვრისგან მინიმუმ ერთი პრობლემა შეექმნათ. ამ კვლევაში მოხსენიებულ პრობლემებს შორისაა:
- კანის დაზიანება, მაგალითად გამონაყარი ან ქსოვილის დაშლა (77.7%)
- ზურგის ტკივილი (53.8%)
- სხეულის გადახურება (53.5%)
- მკერდის ტკივილი (48.8%)
- სუნთქვის უკმარისობა (46.6%)
ზოგ ადამიანს ასევე ჰქონდა დაბუჟება ან მუცლის და საჭმლის მომნელებელი სისტემის პრობლემები. ძალიან ცოტას ჰქონდა ნაიარევები კანზე და დაზიანებული ნეკნები.
Pride in Practice-ის მიხედვით — არასამთავრობო ორგანიზაციის, რომელიც ასწავლის ექიმებსა და მედიცინის სხვა პროფესიონალებს, თუ როგორ უნდა უმკურნალონ LGBTQ+ ადამიანებს — სულაც არაა აუცილებელი, რომ მკერდის შეკვრა ჯანმრთელობისთვის საზიანო იყოს.
თუკი ფიქრობთ მკერდის შეკვრაზე ან გაქვთ მისი რომელიმე გვერდითი მოვლენა, გაითვალისწინეთ შემდეგი რჩევები:
- გამოიყენეთ მკერდის ბაინდერი, რომელიც სპეციალურად ამ მიზნისთვისაა შექმნილი: როგორც წესი, ის ყველაზე კომფორტული, ეფექტური და უსაფრთხო ვარიანტია;
- სცადეთ სპორტული ბიუსტჰალტერი: სპორტული ბიუსტჰალტერები უფრო ნაკლები ალბათობით იწვევენ პრობლემებს და ისინი ხშირად ბაინდერებზე უფრო იაფია. მიუხედავად ამისა, შესაძლოა, მისი ეფექტურობა ნაკლები იყოს;
- არ შეამციროთ ზომა: შესაძლოა, გინდოდეთ, რომ ატაროთ ისეთი ბაინდერი ან სამოსი, რომელიც ძალიან პატარაა, ან ტრანს ლენტი ზედმეტად მჭიდროდ შემოიხვიოთ მკერდის მაქსიმალურად შესამცირებლად, თუმცა ამის გაკეთება ზრდის კანის დაზიანების, ტკივილისა და სუნთქვის პრობლემების რისკს;
- გაზარდეთ ზომა ვარჯიშის დროს: ვარჯიშის დროს საჭიროა ჩვეულზე უფრო დიდი ზომის ბაინდერის ტარება, რათა თქვენს მკერდსა და ფილტვებს მიეცეს საკმარისი სივრცე გასაფართოებლად, სანამ ფიზიკურად აქტიური ხართ;
- დაასვენეთ საკუთარი სხეული: ბევრი ექიმის რჩევაა, რომ ბაინდერი არ ატაროთ დღეში 8 საათზე მეტი და კვირაში მინიმუმ ერთი დღით მოიხსნათ ის. თუკი გიწევთ ბაინდერის 8 საათზე მეტხანს ტარება, ეცადეთ, პერიოდულად მოიხსნათ ის რამდენიმე წუთით მაინც, რათა სრულად ისუნთქოთ;
- არ დაიძინოთ ბაინდერით: ეს გაზრდის თქვენს მკერდზე, ზურგსა და ფილტვებზე ზეწოლის დროს და გაზრდის გვერდითი მოვლენების რისკს;
- დაიცავით სისუფთავე: თქვენი ბაინდერი რეგულარულად უნდა გარეცხოთ და გააშროთ, რათა გათავისუფლდეთ ბაქტერიებისგან, რომლებმაც შეიძლება კანის ინფექციის რისკი გაზარდოს.
არასდროს გამოიყენოთ წებოვანი ლენტი ან შესაფუთი ცელოფანი მკერდის შესაკრავად. ეს ნივთები განსაკუთრებით იწვევს გვერდით მოვლენებს.
როდის არის საჭირო ექიმთან მისვლა?
თუკი მკერდის შეკვრისგან ისეთი ფიზიკური გვერდითი მოვლენები გაქვთ, რომლებიც არ უმჯობესდება სხვა ტიპის ბაინდერზე ან სხვანაირად შეკვრაზე გადასვლით, მიდით ექიმთან. თუკი შესაძლებელია, იპოვეთ ისეთი ექიმი, რომელიც LGBTQ+ მეგობრულია, რათა უფრო კომფორტულად იგრძნოთ მასთა ნთავი.
ექიმი მოახერხებს უმკურნალობას იმ სიმპტომებს, რომლებიც გაწუხებთ, მაგალითად, კანის დაზიანებას. მან ასევე შეიძლება ამოიცნოს, ზუსტად რა იწვევს ამ გვერდით მოვლენებს და დაგეხმაროთ ისეთი გზების პოვნაში, რომ მათი თავიდან არიდება მოახერხოთ.
წყარო: Verywell Health