სტატიის ავტორი: ირაკლი ღამბაშიძე
არჩევნების მოახლოებისას, პრორუსული პროპაგანდის მანქანები, არამარტო ქართული პროდასავლური მოძრაობების დისკრედიტაციას, არამედ საზოგადოებაში ანტი-ევროპული განწყობების დათესვას ცდილობენ. დასავლურ სტრუქტურებში ინტეგრაცია საქართველოს გააძლიერებს, მათ შორის, ეკონომიკურადაც. ეს ყველაფერი კი, ალბათ ლოგიკურიცაა, მტერი სახელმწიფოსთვის სულაც არ არის სასურველი, რადგან სუსტი ქვეყნის დამორჩილება უფრო მარტივია, ვიდრე ძლიერის. ამიტომაც, წლების განმავლობაში რუსეთი ცდილობს საქართველოში ანტიდასავლური განწყობები გააძლიეროს და ამისთვის სხვადასხვა ხერხს იყენებს. მათ შორის არის მითები, რომლებიც სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა შეიძლება იყოს. რუსული პროპაგანდის მანქანას კარგად აქვს შესწავლილი იმ მოსახლეობის შეხედულებები, ღირებულებები, სადაც ასპარეზობას აპირებს. ამიტომაც არის, რომ ანტიდასავლური მითები, უმეტეს შემთხვევაში, იმ ღირებულებებზე თავდასხმას უკავშირდება, რაც მოსახლეობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
ევროკავშირი საქართველოს მრავალწლიანი პარტნიორი და მხარდამჭერია, შესაბამისად, სულაც არ არის გასაკვირი, რომ კრემლის ერთ-ერთი სამიზნე სწორედ ესაა. ამ სტატიაში განვიხილავთ 10 ტყუილს ევროკავშირის შესახებ, რომელსაც პროპაგანდა ქმნის.
“ქართველობას გვართმევენ”
ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული და დამკვიდრებული ტყუილი ევროკავშირის შესახებ ისაა, თითქოს მას სურს ქართული ტრადიციების გაქრობა და ევროპული ტრადიციებით ჩანაცვლება; თითქოს ის პატივს არ სცემს ქრისტიანულ რელიგიას და ცდილობს მისი პოპულარობის ხელყოფას. სინამდვილე კი ის არის, რომ ევროკავშირში ყველაზე გავრცელებული რელიგია ქრისტიანობაა, რამდენიმე წევრი ქვეყნის მოსახლეობა კი (საბერძნეთი, რუმინეთი, ბულგარეთი), ძირითადად, მართლმადიდებელია. ამის მიუხედავად, რუსულ პროპაგანდას ერთმორწმუნე ერის დანახვა მხოლოდ ჩრდილოეთით სურს.
ევროკავშირის მიერ საქართველოს კულტურის მიმართ დადებითი დამოკიდებულება ჩანს იმ მრავალ კულტურულ ღონისძიებაში, რომელიც დასავლეთის ფულით დაფინანსდა. ამათგან ყველაზე ახალი არის EU4Culture, რომელიც 2021-2024 წლებში განხორციელდა და შედეგად საქართველოს რამდენიმე ქალაქმა ევროკავშირისგან გრანტი მიიღო.
მაშინ, როდესაც ევროკავშირისგან ფინანსდება მრავალი კულტურული პროექტი, რომელიც ჩვენი ისტორიული მხარეების შესწავლაში გვეხმარება, რუსეთი აქტიურად ანადგურებს და ანადგურებდა ქართული იდენტობისთვის უმნიშვნელოვანეს კულტურულ ძეგლებს.
“LGBTQ+ პროპაგანდა”
კიდევ ერთი ტყუილი ევროკავშირის შესახებ არის ის, რომ “LGBTQ+ პროპაგანდას ავრცელებს”, რაც ქართველი ერის განადგურებას ემსახურება. რუსული პროპაგანდის მანქანა აქაც საკმაოდ დიდ როლს თამაშობს. საქართველოში, სამწუხაროდ, კვლავ პოპულარულია ჰომოფობიური მოსაზრებები და პოპულისტური პარტიებისთვის ამ საკითხით აპელირება საზოგადოების ნაწილში პოპულარობის გაზრდას იწვევს. მაგრამ როგორც ამ სტატიაში განხილული ყველა სხვა ტყუილი, ესეც ყოველგვარ ლოგიკას არის მოკლებული — გარდა იმისა, რომ “ლგბტ პროპაგანდა” არ არსებობს, თავად ეს ტერმინი დისკრიმინაციული და ჰომოფობიურია.
ქართულ პრო-რუს პროპაგანდას სურს საზოგადოებას დაუმტკიცოს, რომ ძირითადი, თანასწორი უფლებები ყველა ადამიანისთვის, სექსუალური ორიენტაციის და გენდერული იდენტობის მიუხედავად, “LGBT პროპაგანდაა”. აქაც არასწორი დაკავშირება ხდება იმ ცნებებისა და იდეების, რომელსაც ევროკავშირი საქართველოს სთავაზობს. თანასწორობის იდეა, რომლის გარშემოცაა ევროკავშირი აგებული, მოითხოვს სახელმწიფოებს შიგნით ყველა მოქალაქის თანაბარუფლებიანობას და ნებისმიერი ნიშნით დისკრიმინაციის აკრძალვას. ასევე, დემოკრატიულად განვითარებულ საზოგადოებაში და სახელმწიფოში, აუცილებელია დაცული იყოს სიტყვის, გამოხატვისა და შეკრება-მანიფესტაციის თავისუფლება, რათა ყველა ადამინმა შეძლოს საკუთარი თავის რეალიზება, როგორც ფართო საზოგადოებაში, ისე პოლიტიკურ ასპარეზზე.
ჰომოფობიური პროპაგანდის ყველაზე დიდი პრობლემა არის ის, რომ საზოგადოებაში ქმნის არარსებულ მტერს და ცდილობს საქართველოს მოსახლეობის ერთმანეთთან დაპირისპირებას, დაყოფას ჰომოსექსუალებად და ჰეტეროსექსუალებად. ხალხის დაპირისპირება სექსუალური ორიენტაციის გამო, პირველ რიგში, რუსეთის ინტერესებს ემსახურება, ამიტომაა, რომ ინტერპრეტირებული ქრისტიანული მორალის საზოგადოებაზე მოხვევას ცდილობენ არამარტო საქართველოში, არამედ სხვა პოსტ-საბჭოთა ქვეყნებშიც.
“ევროკავშირში საქართველოს მიღება წარმოუდგენელია”
ეს პროპაგანდისტული ნარატივი პირდაპირ ემსახურება ანტიდასავლური რიტორიკის გამართლებას. მიუხედავად იმისა, რომ ქართული ოცნების ნაბიჯების, მათ შორის, რუსული კანონის მიღებისა და ანტიდასავლური განცხადებების შემდეგ ევროკავშირთან ინტეგრაცია ნამდვილად შეფერხდა, ჰომოფობიური და რუსული კანონის გაწვევისა და სწორი საკანონმდებლო პოლიტიკის გატარების შემდეგ, მანამდე აქტიურად გახსნილი მოლაპარაკებები კვლავ აქტიურად დაბრუნდება ევროპის დღის წესრიგში.
ამას ადასტურებს ევროპული ინსტიტუტების წარმომადგენლების განცხადებები საქართველოს ხელისუფლების მიმართ. მაგალითად, ურსულა ფონ დერ ლაიენი მიმდინარე წლის მაისში გაკეთებულ განცხადებაში ამბობს, რომ საქართველო დგას გზაჯვარედინზე და ქვეყანამ ევროპის გზას გადაუხვია მმართველი პარტიის მიერ შემოტანილი რუსული კანონის გამო. ევროპარლამენტის სხვა წევრებიც ევროპული კურსისგან გადახვევას მმართველ პარტიას უკავშირებენ.
აღსანიშნავია, რომ ამ პირობებშიც კი, ევროკავშირი ცდილობს საქართველოში დემოკრატიულ ცვლილებებს დაუჭიროს მხარი, მათ შორის, რეფორმებს ევროკავშირის სტანდარტებთან დაახლოებისთვის, რათა ევროინტეგრაციის პროცესი დაჩქარდეს.
“ევროკავშირს საქართველოსთვის არაფერი გაუკეთებია”
ზემოთ აღნიშნულ უამრავ კულტურულ პროექტთან ერთად, ევროკავშირი საქართველოს დახმარების სხვა მასშტაბურ პაკეტებსაც გვთავაზობს.
მაგალითად, ევროკავშირის მიერ საქართველოს მიმართ გაწეული დახმარება განათლების სფეროში — ქართველი სტუდენტებისთვის არსებობს არაერთი საგრანტო სისტემა, რომელიც მოსწავლეებს სთავაზობს სრული დაფინანსებით მაღალი დონის განათლების მიღების შესაძლებლობას. ამათგან ერთ-ერთია Erasmus+ პროგრამა, რომლის დახმარებითაც, 2014 წლის შემდეგ, 11 000-ზე მეტმა ქართველმა სტუდენტმა მიიღო განათლება ევროპულ უნივერსიტეტებში და საქართველო ამ პროგრამის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ბენეფიციარია.
ევროკავშირის მიერ საქართველოსთვის გაწეული დახმარებების უდიდესი ისტორიიდან, საკმაოდ მნიშვნელოვანია პანდემიის პერიოდში გაწეული დახმარება. პანდემიის მართვასთან დაკავშირებული კრიზისის დროს, ევროკავშირმა, საქართველოს მილიარდ ნახევარი ლარის ოდენობის ფინანსური დახმარების პაკეტი გამოუგზავნა, რომლის ნაწილიც უფასო დახმარებას წარმოადგენდა, ნაწილი კი დაბალპროცენტიან სესხს. მნიშვნელოვანი იყო ევროკავშირის მიერ ნაჩუქარი ვაქცინებიც, რომლების გარეშე წარმოუდგენელი იქნებოდა საქართველოში პანდემიის მართვა და დასრულება. ევროკავშირის საერთო დახმარების პაკეტთან ერთად, საქართველოს პანდემიის მართვაში ცალკეული ევროპული სახელმწიფოებიც დაეხმარენ, მაგალითად ლიეტუვა, რომელმაც პანდემიის ყველაზე რთულ პერიოდში საჩუქრად გადმოგვცა 15 000 ვაქცინა.
ეს დახმარების მხოლოდ მცირე ჩამონათვალია. ევროკომისიის მონაცემების ბოლო ანალიზის თანახმად, მხოლოდ ბოლო ხუთ წელში საქართველოს სამინისტროებისა და სხვა სახელმწიფო ინსტიტუტების მიერ მიღებული დაფინანსება 517 მილიონ ევროს შეადგენდა, ხოლო სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისთვის გამოყოფილი თანხა 46.1 მილიონ ევროა.
გარდა ამისა, მნიშვნელოვანია არ დაგვავიწყდეს ევროპული სახელმწიფოებია მხარდაჭერა საქართველოს მიმართ 2008 წლის ომის დროს, როდესაც ლიეტუვას, ესტონეთის, პოლონეთის და უკრაინის პრეზიდენტები ჩამოვიდნენ თბილისში და მონაწილეობა მიიღეს რუსთაველის გამზირზე გამართულ ანტი-საოკუპაციო აქციაში, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დიპლომატიურად დასაცავად.
“ევროკავშირში გაწევრიანება რუსეთთან ომის საფრთხეს ზრდის”
პროპაგანდა ანტი-დასავლური კურსის გამართლებას რუსეთის აგრესიის საფრთხითაც ცდილობს და დემაგოგიურად ამტკიცებს, რომ ევროკავშირი სახიფათოა საქართველოსთვის. მითის ავტორები უგულებელყოფენ იმ ფაქტს, რომ ევროკავშირის წევრობა, ეკონომიკურ უსაფრთხოებასთან ერთად, არაპირდაპირ სამხედრო უსაფრთხოების გარანტიას გვაძლევს. პრო-რუსული პროპაგანდა, დასავლეთის საპირწონედ, საგარეო ნეიტრალიტეტს გვთავაზობს. იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველო არის საკმაოდ პატარა სახელმწიფო და არ არის თვითკმარი თავისი რესურსებით, ეს უკანასკნელი დოქტრინა საერთაშორისო ურთიერთობებში საქართველოს (და ზოგადად პოსტ-საბჭოთა სახელმწიფოებში) კონტექსტს მოკლებულია — რუსეთს საქართველოში ფართოდ აქვს ეკონომიკური ფესვები გადგმული, მრავალ ქართულ წარმოების საშუალებას რუსული კომპანიები და რუსი ოლიგარქები ფლობენ და ამ დროს ჩვენ მიერ ნეიტრალიტეტის გამოცხადება მხოლოდ ევროპული განვითარების საშუალების შეჩერებას და რუსული ძალების გაძლიერებას გამოიწვევს. დასავლეთის მხარდაჭერის გარეშე, საქართველო პირისპირ, მარტო რჩება რუსეთის წინააღმდეგ, რომლის იმპერიალისტური ზრახვები არა საქართველოს დასავლური მისწრაფებებიდან, არამედ რუსული საგარეო ინტერესებიდან გამომდინარეობს.
განვიხილოთ მოლდოვას შემთხვევა, რომელიც 1994 წლის შემდეგ სამხედრო ნეიტრალიტეტს აცხადებდა. ამ პერიოდში, სახელმწიფოში გაიზარდა რუსული ოლიგარქების გავლენა როგორც სახელმწიფოს ეკონომიკაზე, ასევე პოლიტიკაში. მრავალი მოლდოვური პარტია იყო ღიად პრო-რუსული, მათ შორის, მოლდოვის სოციალისტური პარტია, რომლის კანდიდატიც, იგორ დოდონი, მოლდოვის პრეზიდენტი იყო 2016-2020 წლებში. რუსეთის მიერ უკრაინაში შეჭრამ კი კიდევ უფრო ნათელი გახადა ევროკავშირისა და ნატოს მნიშვნელობა, ამიტომ მოლდოვაში ევროინტეგრაციისთვის სახელმწიფოს მომზადება დაიწყეს, დღეს კი ქვეყანა ევროკავშირის წევრობის ერთ-ერთი კანდიდატია.
“ევროკავშირს რუსეთის ეშინია, ამიტომ ერიდება მის წინააღმდეგ ძლიერი ნაბიჯების გადადგმას”
ამ მითის წყარო ევროპაში არსებული რუსული ენერგო რესურსების ჭარბი რაოდენობის მიმართ საზოგადოებაში არსებული სკეპტიციზმია, რასაც რუსული პროპაგანდა კარგად იყენებს ევროპის მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულების გასაღვივებლად. ევროპის ანტირუსული დამოკიდებულება ყველაზე კარგად გამოჩნდა უკრაინაში რუსეთის ინტერვენციის შემდეგ. ომის პერიოდში ევროკავშირმა აგრესორს მასიური სანქციები დაუწესა, რითიც შეზღუდა როგორც რუსული ენერგორესურსებით, ასევე ევროპული პროდუქციით ვაჭრობა. მხოლოდ ამ სანქციებით, რუსეთმა უდიდესი ეკონომიკური ზარალი მიიღო. გარდა ამისა, შეჩერდა ნორდსტრიმის პროექტი, რომელიც გაზპრომის ახალი მილსადენი უნდა ყოფილიყო ევროპის ქვეყნების მოსამარაგებლად. ევროკავშირის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ წარმოდგენილი სანქციების წყალობით, ევროპის სახელმწიფოებში 2023 წელს გაზპრომის მოხმარება სამჯერ შემცირდა 2021 წლის მონაცემთან შედარებით.
ომის დაწყების შემდეგ, ევროპის მიერ წარმოებული საგარეო სავაჭრო პოლიტიკის წყალობით, რუსეთის ფედერაციამ ფინანსურად საკმაოდ იზარალა, რაც კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ მცდარია მოსაზრება, თითქოს დასავლეთი რუსეთის წინააღმდეგ ნაბიჯებს არ დგამს.
ევროპის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ გადადგმულ ნაბიჯებს შორის საკმაოდ მნიშვნელოვანია უკრაინისთვის გაწეული დახმარებაც როგორც ჰუმანიტარული, ასევე სამხედრო თვალსაზრისით. ევროპის სახელმწიფოების მიერ გაწეული დახმარების ჯამური ღირებულება 80 მილიარდ ევროზე მეტია.
“ევროკავშირი დაშლის პირასაა”
ეს მითიც წინასაგან გამომდინარეობს და გვიმტკიცებს, რომ რუსეთის წინააღმდეგ ევროპის მიერ გამოყენებული სანქციები ევროკავშირისთვისაც საკმაოდ დამაზიანებელია და ევროპულ სახელმწიფოებში სოციალური სიტუაციის გაუარესებას იწვევს. მითი არ შეესაბამება რეალობას და სრულიად მოწყვეტილია ევროპის სოციო-ეკონომიკური რეალობის ჭეშმარიტ აღწერას.
იმისთვის, რომ სწორად განვიხილოთ ევროპის ახლანდელი მდგომარეობა, მნიშვნელოვანია ვთქვათ, რომ ევროკავშირს მართლაც აქვს ეკონომიკური გამოწვევები პოსტ პანდემიის პერიოდის და მეზობლად წარმოებული ომის გამო. მაგალითად, ინფლაცია, რომელიც ენერგო ფასების გაზრდამ გამოიწვია და თითოეულ მომხმარებელს მეტი გადასახადის გადახდა უწევს ისეთი ენერგო რესურსების მისაღებად, როგორიცაა ბუნებრივი გაზი. ასევე, ეკონომიკური განვითარების შენელება — ევროკავშირის GDP პროცენტული ნამატი ნაკლებია წინა წლებთან შედარებით.
ამ გამოწვევების მიუხედავად, ევროკავშირი კვლავ ახერხებს თავისი სიძლიერის შენარჩუნებას. ამის დასტური, არის უმუშევრობის დაბალი დონე. ევროკავშირი, რომელიც ყოველთვის ცნობილი იყო სამუშაო ადგილების სიმრავლით, ახლაც, ეკონომიკური ტურბულენტობის მიუხედავად, ინარჩუნებს მაღალ სტანდარტს სხვა რეგიონებთან შედარებით.
გამოწვევების მიუხედავად, ევროკავშირი თავის მოსახლეობას კვლავ ფართო სოციალურ პაკეტებს სთავაზობს. მაგალითად, უმუშევრობის პაკეტები, უფასო და გამართული ჯანდაცვის სისტემა, მაღალი პენსიები. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, ევროკავშირის ქვეყნებში მცხოვრები ადამიანებისთვის არსებულ გამოწვევები ნაკლებად მტკივნეულია.
რუსული პროპაგანდის მიზანია აღნიშნული გამოწვევების გაზვიადება და ისე წარმოჩენა, თითქოს არსებული სიტუაცია იმაზე უფრო პრობლემურია, ვიდრე ეს რეალობას შეესაბამება. პროპაგანდა ასევე ყურადღებას ამახვილებს მხოლოდ პრობლემებზე, რაც ევრო-ეკონომიკის გარშემო ხდება და არა იმ ძლიერ მხარეებზე, რაც ევროკავშირის ეკონომიკას გააჩნია. რუსულ პროპაგანდას სურს დაგვაჯეროს, რომ ევროკავშირი დაშლის პირასაა, რაც სრული სიცრუეა — ევროპა კვლავ ინარჩუნებს თავის უწინდელ სიძლიერეს.
“ევროკავშირი წევრ ქვეყნებს არ ეხმარება”
ევროკავშირის წინააღმდეგ შექმნილი რუსული პროპაგანდის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ტყუილი არის ის, რომ ევროკავშირში გაწევრიანებით აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებმა ვერ შეძლეს სათანადო ეკონომიკური თუ პოლიტიკური მხარდაჭერის მიღება და ეს სახელმწიფოები ეკონომიკურ სიდუხჭირეში დარჩნენ. საპირისპიროს ამტკიცებს ამ სახელმწიფოების შესახებ არაერთი კვლევა და სტატისტიკური მონაცემი. პოსტ-საბჭოთა სახელმწიფოებმა, რომლებიც ახლა ევროკავშირის წევრები არიან, (მაგალითად, ესტონეთი) ევროკავშირში გაწევრიანების შემდეგ (2004), შეძლეს საბჭოთა კავშირის დაშლის შედეგად გამოწვეული ეკონომიკური პრობლემების დაძლევა, გაიზარდა საშუალო შემოსავალი, გაიზარდა HDI რეიტინგი. მსგავსი წარმატება წარმოუდგენელი იქნებოდა ევროკავშირის დახმარების გარეშე — როგორც მისმა წევრმა ქვეყანამ, ესტონეთმა 2004-2020 წლებში 9,1 მილიარდი ევროს ოდენობის ინვესტიცია მიიღო. ამავდროულად, გაიზარდა პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების რაოდენობა, რადგან ევროკავშირის წევრობა სახელმწიფოში ეკონომიკური დაცულობის გარანტიას ქმნის, რაც მზარდი ბიზნესებისთვის იდეალური ნიადაგია.
“ევროკავშირს იმპერიალისტური ზრახვები აქვს”
ამ მითის გასაბათილებლად, პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, განვმარტოთ რა არის იმპერიალისტური მიდგომა და შემდეგ ამ კონტექსტში განვიხილოთ ევროკავშირისა და საქართველოს ურთიერთობები. იმისთვის, რომ დამოკიდებულება იმპერიალისტურად დახასიათდეს, საჭიროა არსებობდეს იმპერიული ბირთვი, რომელიც პერიფერიის/კოლონიის რესურსებს თავისი ეკონომიკური ინტერესების მიხედვით იყენებს: მოპოვებული რესურსი გააქვს ამ სახელმწიფოდან, ეფექტურად არ ზრდის კოლონიური სახელმწიფოს ეკონომიკურად დამოუკიდებლად განვითარების პერსპექტივას და ეფექტურად არ ანვითარებს მის წარმოების საშუალებებს (მოპოვებული ნედლეულისგან პროდუქციის წარმოება ხდება სხვა სახელმწიფოში). იმპერიალისტურ სახელმწიფოებს ხშირად ახასიათებთ ან პერიფერიებში კორუფციული ხელისუფლებების მმართველობის ხელის შეწყობა, ან სამხედრო ინტერვენცია ძალაუფლების შესანარჩუნებლად.
ევროკავშირისა და საქართველოს ეკონომიკური ურთიერთობა სრულიად დამყარებულია ურთიერთმოგებაზე, რაც ორივე მხარის დაკმაყოფილებით სრულდება. ევროკავშირი ასევე ხელს უწყობს საქართველოში დემოკრატიული რეფორმების გატარებას და ეწინააღმდეგება არადემოკრატიულ ნაბიჯებს. ევროკავშირი ასევე საქართველოს ეხმარება ადგილობრივი წარმოებისა და კერძო სექტორის განვითარებაში, რაც რადიკალურად ეწინააღმდეგება იმპერიალისტურ დამოკიდებულებებს.
“ხალხს ევროკავშირში გაწევრიანება არ სურს”
ეს მითი საზოგადოებაში პოლიტიკური უიმედობის გამო გაჩნდა — თითქოს ქართველ ხალხს არ სურს ევროკავშირში გაწევრიანება და საზოგადოების ნაწილში კვლავ არსებობს პრო-რუსული სენტიმენტები. საპირისპიროს გვიმტკიცებს აქციებზე და მიტინგებზე გამოსული ევროკავშირის მხარდამჭერი ხალხის რაოდენობა, მაგალითად, ერთ-ერთ ასეთ აქციაზე 100 ათასზე მეტი ადამიანი გამოვიდა საქართველოს ევროპული მომავლის მხარდასაჭერად.
ქართველი ხალხის პრო-დასავლურ შეხედულებებს ასევე ამტკიცებს ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური ტენდეციების აღსაწერად ჩატარებული უამრავი კვლევა და საზოგადოებრივი გამოკითხვა. მაგალითად, გასული წლის ბოლოს ჩატარებული NDI-ს კვლევა ადასტურებს, რომ მოსახლეობს 79%-ს დადებითი დამოკიდებულება აქვს საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანებასთან დაკავშირებით. მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობას მსგავსი დამოკიდებულება ჩანს სხვა წლებში ჩატარებულ სხვადასხვა კვლევაში.
ქართველი ხალხის პრო-დასავლურ შეხედულებებს ასევე ადასტურებს 2008 წელს ჩატარებული პლებისციტი, სადაც მოსახლეობის 77% ნატოში გაწევრიანებას უჭერდა მხარს. შესაბამისად, დასავლეთში ინტეგრაცია ქართველი ხალხის არჩევანი და მიზანია.
ბოლოს კიდევ ერთხელ შეგახსენებთ, რომ რუსეთის მიზანია საქართველოში ანტი-დასავლური განწყობების გაღვივება და გაძლიერება, რისთვისაც პროპაგანდის საშუალებით ცდილობს ევროკავშირის შესახებ მითების გავრცლებას. ქართველ ხალხში ამ მითების დამკვიდრება გამოიწვევს ევროინტეგრაციის პროცესიდან დაშორებას, რაც მხოლოდ რუსეთის წისქვილზე ასხამს წყალს. სწორედ ამიტომ, აუცილებელია რუსული პროპაგანდის ამოცნობა და მისი გავრცელების წინააღმდეგ მოქმედება.