ბოლო 100 წლის განმავლობაში, ადამიანის უფლებების მიმართულებით მსოფლიო მნიშვნელოვანი ცვლილებების მოწმე გახდა და ერთი შეხედვით, შესაძლოა, ჩანდეს, რომ ქალებმა, კაცებთან მიმართებით, თანასწორობას მიაღწიეს, თუმცა გამოწვევები, რომლებსაც ქალები დღემდე აწყდებიან, სხვა შინაარსზე მიგვითითებს — ქალებზე ძალადობენ ფიზიკურად, ეკონომიკურად, ფსიქოლოგიურად, სექსუალურად; ცდილობენ ქალების დამცირებასა და დაკნინებას, შეურაცხყოფას, დისკრიმინაციას და ქალებს კლავენ მათი ქალობის გამო. და ეს მხოლოდ არასრული ჩამონათვალია. ხშირად ქალების უფლებები მხოლოდ კანონებში რჩება და პრაქტიკა სხვაგვარია, ხანდახან კი კანონებშიც არ არის სათანადო ჩანაწერები.
8 მარტი ქალების საერთაშორისო დღეა. ზოგისთვის ის ყვავილებთან ასოცირდება, ზოგისთვის — უფლებებთან, ზოგისთვის კი — ორივესთან ერთად. ამ დღეს ადამიანები ქალად ყოფნას ზეიმობენ და ამ ზეიმს ერთმანეთს უზიარებენ. ასევე, მადლობას უხდიან იმ ქალებს, რომლებმაც არაერთი ბრძოლა თუ პროტესტი გამოიარეს მხოლოდ იმ მიზნით, რომ ქალებს თანაბარი უფლებები და შესაძლებლობები ჰქონოდათ.
ამ სტატიაში 8 მარტის დაარსების ისტორიას მოგიყვებით და ვიმსჯელებთ, რატომ გვჭირდება კვლავ ამ დღის აღნიშვნა და რა არის მიმდინარე, 2024 წლის ქალთა საერთაშორისო დღის ფოკუსი.
8 მარტის ისტორია
ქალთა საერთაშორისო დღე, იგივე IWD (Internation Women’s Day), შრომითი მოძრაობიდან წარმოიშვა და გაერთიანებული ერების (გაერო) მიერ აღიარებული ყოველწლიური ღონისძიება გახდა.
ისტორიულად, ქალთა სოლიდარობის საერთაშორისო დღის აღნიშვნის იდეა მუშების აუტანელი სამუშაო პირობების გამო მასობრივ პროტესტებს უკავშირდება. კერძოდ, მათგან ერთ-ერთი პირველი ნიუ-იორკის სამკერვალო ქარხნების მუშა ქალთა გაფიცვა იყო, რადგან იქ მომუშავეებს დაბალი ხელფასი და გაუსაძლისი სამუშაო პირობები ჰქონდათ. პროტესტის მონაწილე გაფიცული ქალები, რომლებიც ქუჩაში გამოვიდნენ, პოლიციამ დაარბია. მოგვიანებით კი, 1859 წლის მარტში, იმავე ქალებმა პირველი პროფკავშირი დააარსეს.
ამის შემდეგ ყოველწლიურად პროტესტს მეტი და მეტი ქალი უერთდებოდა. 1908 წელს ნიუ-იორკის ქუჩებში დაახლოებით 15 ათასი ქალი იყო გამოსული. ისინი არჩევნებში ხმის მიცემის უფლებას, უკეთეს სამუშაო პირობებსა და უფრო მოკლე სამუშაო საათებს მოითხოვდნენ.
უშუალოდ ქალთა საერთაშორისო დღის დაფუძნების იდეა გერმანელ სოციალისტ აქტივისტსა და ქალთა უფლებების დამცველს, კლარა ცეტკინს ეკუთვნის. მის ქალთა საერთაშორისო დღისთვის ფიქსირებული თარიღი არ ჰქონდა მონიშნული, თუმცა კლარამ ეს იდეა 1910 წელს, კოპენჰაგენში მშრომელი ქალების საერთაშორისო კონფერენციაზე შესთავაზა დამსწრეებს. კონფერენციას 100 ქალი ესწრებოდა 17 ქვეყნიდან. ისინი ერთხმად დათანხმდნენ კლარა ცეტკინის წინადადებას.
ქალთა საერთაშორისო დღის აღსანიშნავად და ქალების სოლიდარობის სახელით, მომდევნო, 1911 წლის ავსტრიაში, დანიაში, გერმანიასა და შვეიცარიაში მილიონზე მეტი ადამიანი გამოვიდა, ხოლო ევროპის მასშტაბით, პირველი მსოფლიო ომის დაწყებამდე, ქალებმა სამშვიდობო მსვლელობა 1913 წლის 8 მარტს მოაწყვეს.
ქალთა საერთაშორისო დღის აღნიშვნამ ოფიციალური სახე მაშინ მიიღო, როდესაც გაერომ 1975 წელს 8 მარტი ქალების საერთაშორისო დღედ, ხოლო წელი — ქალთა საერთაშორისო წლად აღიარა. გაეროს მიერ ამ დღის აღნიშვნის პირველი თემა 1996 წელს “წარსულის ზეიმი, მომავლის დაგეგმვა” (Celebrating the Past, Planning for the Future) იყო.
ახალი ათასწლეულისთვის, 2000-იანებში ქალთა საერთაშორისო დღისთვის ქვეყნების უმეტესობაში აქტივობა არც ისე მაღალი იყო. ქალთა საერთაშორისო დღის ხელახლა გასააქტიურებლად და მის შესახებ ცნობიერების ასამაღლებლად სიახლეები გახდა საჭირო, რადგან, მიუხედავად არსებული პროგრესისა, გენდერული უთანასწორობა კვლავაც ერთ-ერთ მწვავე პრობლემად რჩებოდა.
მომდევნო წლიდან ქალთა სხვადასხვა ჯგუფთან, საქველმოქმედო თუ სხვა ტიპის ორგანიზაციებთან ერთწლიანი დაგეგმვისა და თანამშრომლობის შედეგად, პლატფორმა womensday.com ამოქმედდა, რომლის მიზანი საზოგადოებაში ქალების საერთაშორისო დღისთვის პირვანდელი ჩართულობის, მასობრივი მონაწილეობისა და ზეიმის აღდგენა იყო. ვინაიდან ეს პროცესები სოციალურ მედიამდელ ეპოქაში ხდებოდა, რთული იყო ინფორმაციის გავრცელება და იმ ადრესატებამდე მიტანა, რომლებსაც ეს ინფორმაცია სჭირდებოდათ.
ქალთა საერთაშორისო დღის ვებგვერდზე გამოქვეყნებული ინფორმაციის თანახმად, ამ დღის ფერებად იასამნისფერი, მწვანე და თეთრი მოიაზრება.
“იისფერი სამართლიანობასა და ღირსებას ნიშნავს, მწვანე იმედის სიმბოლოა, ხოლო თეთრი სიწმინდეს წარმოადგენს, თუმცა ეს საკამათო კონცეფცია. ფერების გამოყენება ქალთა სოციალური და პოლიტიკური კავშირიდან (WSPU) დიდ ბრიტანეთში 1908 წელს წარმოიშვა”, — აღნიშნულია ფერებთან დაკავშირებით.
2011 წელს ქალთა საერთაშორისო დღეს 100 წელი შეუსრულდა. აშშ-ის მაშინდელმა პრეზიდენტმა, ბარაკ ობამამ 2011 წლის მარტი “ქალთა ისტორიის თვედ” გამოაცხადა. მან მოსახლეობას ამ დღის აღნიშვნისკენ ქვეყნის ისტორიის ჩამოყალიბებაში “ქალების ექსტრაორდინარულ მიღწევებზე” რეფლექსიით მოუწოდა. გაერთიანებულ სამეფოში კი, ცნობილმა აქტივისტმა, ენი ლენოქსმა ლონდონის ერთ-ერთ საკულტო ხიდზე მსვლელობას გაუწია ხელმძღვანელობა. მონაწილეთა მიზანი გლობალური საქველმოქმედო ორგანიზაცია Women for Women International-ის შესახებ ცნობიერების ამაღლება იყო.
ქალების საერთაშორისო დღის დაარსებიდან ერთი საუკუნის განმავლობაში 8 მარტს ხან პროტესტით, ხან ზეიმითა და ხანაც ორივეს კომბინაციით აღნიშნავდნენ, თუმცა ამ დღის მთავარი მიზანი, მისი მემკვიდრეობის მსგავსად, კვლავაც ქალთა უფლებებისთვის ბრძოლაა. 2000-იანების დასაწყისის მსგავსად, 8 მარტის აღნიშვნამ აქტუალობა არაერთხელ დაიბრუნა, რისი ნაპერწკალიც იმგვარი მოვლენები აღმოჩნდა, როგორიცაა, მაგალითად, სექსუალურ ძალადობასა და შევიწროებაზე ცნობიერების ასამაღლებელი სოციალური მოძრაობა #MeToo, რომელმაც გლობალური სახე მიიღო.
რატომ გვჭირდება ქალების საერთაშორისო დღის აღნიშვნა?
მიუხედავად იმისა, რომ ქალების საერთაშორისო დღეს თავდაპირველად პოლიტიკური დატვირთვა ჰქონდა და ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე სვამდა აქცენტებს, როგორებიცაა ღირსეული შრომითი უფლებები და ქალების ემანსიპაცია, გვიანდელ ისტორიაში, ბოლო დეკადებში, რიგ ადამიანთა აზრით, 8 მარტის მნიშვნელობა ერთგვარად დეპოლიტიზირდა, რამაც ეს დღე თავდაპირველ მნიშვნელობას ჩამოაცილა. ამასთან, 8 მარტი კომერციალიზებული გახდა და მისი მნიშვნელობა სიმბოლურ საჩუქრებსა თუ ყვავილებს დაუკავშირდა.
ამ დღეს ქუჩები სავსეა ყვავილების თაიგულებით — ზოგი ყიდის, ზოგიც ყიდულობს, ზოგი საჩუქრად გასცემს და ზოგიც იღებს, იმიტომ, რომ 8 მარტს ყვავილები ყველა ქალისთვისაა — დედებისთვის, დებისთვის, ცოლებისთვის, შვილებისთვის და ყველა სხვა ადამიანისთვის, რომელიც თავს ქალად აიდენტიფიცირებს.
ცხადია, ყვავილებისა ჩუქება და ქალად ყოფნის გამო ზეიმი მშვენიერი და საჭიროა, თუმცა მნიშვნელოვანია ქალების საერთაშორისო დღის პირვანდელი საზრისის გამყარება და დღის მის გარშემო დაგეგმვა, ვინაიდან, ამ დღის დაარსებიდან საუკუნესა და დეკადაზე მეტის გასვლის შემდეგაც კი, ქალები კვლავ პატრიარქალური წესრიგისგან გათავისუფლებას ცდილობენ. გარდა იმისა, რომ მიზოგინიური და ჰეტეროპატრიარქალური წესრიგი სტრუქტურულად ჩაგრავს და აზიანებს ქალებს, ძალადობს მათზე, უზღუდავს ავტონომიას, ართმევს პოლიტიკური მონაწილეობის შესაძლებლობას, დამაზიანებელია დანარჩენი სამყაროსთვისაც. ორმაგად ჩაგრულთა შორის არიან არაბინარული და ტრანს* ადამიანები, რომლებიც, ინტერსექციური პერსპექტივით გააზრებისას, არაერთი ნიშნით იჩაგრებიან.
რწმენა, რომელიც კაცების პრივილეგირებასა და ქალებისთვის შესაძლებლობებზე წვდომის შეზღუდვასა და აკრძალვაში გამოიხატება, წმინდად სექსისტურია. საბოლოოდ, ამის მიზანი კაცების მიერ ქალებისა და სხვა მარგინალიზებული გენდერული იდენტობის მქონე ადამიანების ჩაგვრა და მათზე დომინირების შენარჩუნებაა.
► წაიკითხეთ მეტი: რა არის სექსიზმი — როგორ ამოვიცნოთ და როგორ გავუმკლავდეთ მას
ქალების უფლებებს ხშირად უგულებელყოფენ ან არღვევენ, ექსპლუატაციას უწევენ მათ, სხეულებს ობიექტებად განიხილავენ, ხოლო გონებას კრიტიკული აზრისგან დაცლილად. ამასთან, მუდმივად ახდენენ ქალების სექსუალიზებას. ამის მიზეზებს შორისაა არსებული პოლიტიკურ-ეკონომიკური სისტემა, არადომინანტური ჯგუფების გარიყვა, სიღარიბე და სხვა. მათი უმეტესობა გამოწვევათა სისტემურ ბუნებაზე მიგვანიშნებს. ამის გათვალისწინებით, უნდა გვახსოვდეს, რომ ქალების ჩაგვრასა და დისკრიმინაციას ბევრი ფენა აქვს და მისი აღმოფხვრა პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიკური, კულტურული და სხვა სფეროების ტრანსფორმაციასთანაა კავშირში, რაც, თავის მხრივ, საერთო ბრძოლის, სოციალური სამართლიანობისა და თანასწორი და სოლიდარული საზოგადოების მიღწევაში დაგვეხმარება.
დღეს ქალები აწყდებიან არაერთ პრობლემასა და გამოწვევას, მათ შორის:
- გენდერული ნიშნით ძალადობა: ქალთა მიმართ ძალადობა (ფემიციდი, ოჯახში ძალადობა, პარტნიორის ან სხვების მიერ სექსუალური თუ ფიზიკური ძალადობა და ა.შ.) ერთ-ერთი ყველაზე მწვავე საკითხია, რომლის დაძლევაც ჩვენ, როგორც საზოგადოებას გვმართებს.
- გენდერული ნიშნით დისკრიმინაცია: ქალები გენდერული ნიშნით დისკრიმინაციას აწყდებიან სხვადასხვა სივრცეში, იქნება ეს სამუშაო ადგილი თუ სხვა.
- ჯანდაცვის სერვისებზე მიუწვდომლობა: ქალებს საყოველთაო ჯანდაცვაზე, მათ შორის, რეპროდუქციულ სერვისებზე ხშირად ხელი არ მიუწვდებათ, რაც, გარდა იმისა, რომ ქალებს თავიანთ სხეულებზე პასუხისმგებლობის აღების შესაძლებლობასა და იმგვარ სერვისებზე წვდომას ურთულებს, როგორიც აბორტია, ასევე, კვებას საზოგადოებაში არსებულ გაუპატიურების კულტურასთან დაკავშირებულ მითებს და ქალების სექსუალობას მათსავე წინააღმდეგ იარაღად იყენებს.
- არასაკმარისი წარმომადგენლობა ლიდერობაში: ქალები კვლავ ნაკლებად არიან წარმოდგენილნი ლიდერის როლებში პოლიტიკაში, ბიზნესში, აკადემიურ წრეებსა თუ სხვა სექტორებში. წარმომადგენლობის ეს ნაკლებობა ზღუდავს მათ გავლენასა და ხმას გადაწყვეტილების მიღების პროცესში.
- პროფესიული და შინ შრომის დაბალანსების სირთულეები: ეს ბრძოლა მრავალი ქალისთვის გამოწვევად რჩება. კონსერვატიულ საზოგადოებებში, რომლებშიც ტრადიციული გენდერული როლებია გავრცელებული, ხოლო ბავშვებსა და მოხუცებზე ზრუნვის სისტემები არ არსებობს, ქალებს იმთავითვე ეკისრებათ შინ შრომის უხილავი ტვირთი. მეორე მხრივ, იმ ქალებს, რომლებიც დასაქმებულები არიან რომელიმე კომპანიასა თუ ორგანიზაციაში, სახლის აუნაზღაურებელი შრომის საკუთარ თავზე აღებაც უწევთ, რაც მათ შრომას აორმაგებს;
- ჩაგვრის ინტერსექციური ბუნების უგულებელყოფა: ქვიარ ფემინიზმი ჩაგვრის ურთიერთდაკავშირებულ ბუნებას უსვამს ხაზს და აღიარებს, რომ ინდივიდები დისკრიმინაციასა და მარგინალიზაციას მათი იდენტობის მრავალ ასპექტზე დაყრდნობით განიცდიან. ეს პერსპექტივა მიუთითებს გენდერული უთანასწორობის საკითხების გადაჭრის მნიშვნელობაზე ჩაგვრის სხვა ფორმებთან ერთად, როგორიცაა რასიზმი, ჰომოფობია, ტრანსფობია, ეიჯიზმი, კლასიზმი და სხვა;
- რეპრეზენტაციისა და ინკლუზიის ნაკლებობა: მნიშვნელოვანია, რომ ფემინისტურ მოძრაობებში ხმების მრავალფეროვნება გვესმოდეს, მათ შორის, ქვიარ და ტრანს* ქალების, ასევე, არაბინარული და გენდერული არაკონფორმული ადამიანების, შშმ ქალების და ა.შ. ადამიანთა ყველა ჯგუფის მეტი მონაწილეობა და ჩართულობა ლიბერალურ ფემინიზმს ერთგვარი გამოწვევის წინაშე აყენებს და მოუწოდებს, რომ უფრო ინკლუზიური იყოს.
ქალების საერთაშორისო დღის 2024 წლის ფოკუსი
ქალთა საერთაშორისო დღე ბევრ ქვეყანაში, მათ შორის, საქართველოში ეროვნული დღესასწაულია და უქმედ რჩება. ქალთა უფლებებზე მომუშავე ორგანიზაციები, გლობალურად ან ადგილობრივად, ყოველ წელს ერთ კონკრეტულ თემას არჩევენ, რომლის ირგვლივაც გეგმავენ სხვადასხვა სახის ღონისძიებას.
მაგალითად, გაეროს გადაწყვეტილებით, წლევანდელი თემა “ინვესტირება ქალებში: დააჩქარე პროგრესი” იქნება. მიმდინარე წლის ფოკუსი, გენდერული თანასწორობის მიღწევის კონტექსტში, ეკონომიკური გაუარესების წინააღმდეგ ბრძოლას ისახავს მიზნად.
გაეროს განცხადებაში ასევე მოტანილია ხუთი ძირითადი სფერო, რომელიც ერთობლივ მოქმედებას საჭიროებს:
- ქალებში ინვესტირება, ადამიანის უფლებების საკითხი: დრო იწურება. გენდერული თანასწორობა ადამიანის უფლებების დაცვის ყველაზე დიდი გამოწვევაა, რომელიც სარგებელს ყველას მოუტანს;
- სიღარიბის დასრულება: COVID-ის პანდემიისა და კონფლიქტების გამო, 2020 წლიდან მოყოლებული 75 მილიონი ადამიანი მძიმე სიღარიბეში აღმოჩნდა. მყისიერი ზომების მიღება გადამწყვეტია იმისთვის, რომ 2030 წლისთვის 342 მილიონზე მეტი ქალისა და გოგოს სიღარიბეში ცხოვრება თავიდან ავიცილოთ;
- გენდერულად პასუხისმგებელი დაფინანსების დანერგვა: კონფლიქტებმა და მზარდმა ფასებმა შესაძლოა, 2025 წლისთვის ქვეყნების 75%-ის მიერ სახელმწიფო ხარჯები შემცირება გამოიწვიოს, რაც ქალებსა და მათთვის აუცილებელ სერვისებზე უარყოფითად აისახება;
- მწვანე ეკონომიკასა და ზრუნვის საზოგადოებაზე გადასვლა: არსებული ეკონომიკური სისტემა არაპროპორციულად მოქმედებს ქალებზე. ადვოკატები მწვანე ეკონომიკასა და მზრუნველ საზოგადოებაზე გადასვლას გვთავაზობენ, რათა გააძლიერონ ქალების ხმა;
- ფემინისტური ცვლილებების მომტანთა მხარდაჭერა: მნიშვნელოვანი ძალისხმევის მიუხედავად, ფემინისტური ორგანიზაციები სახელმწიფო დახმარების (ODA), რომელიც განვითარებადი ქვეყნების ეკონომიკური ზრდისა და კეთილდღეობის ხელშეწყობისთვისაა შექმნილი და რომელთა კონტრიბუტორთა შორის აშშ, დიდი ბრიტანეთი, გერმანია, საფრანგეთი იაპონია, კანადა და სხვა ქვეყნები არიან, მხოლოდ 0,13%-ს იღებენ.
გაეროს ქალთა ორგანიზაციის განცხადების თანახმად კი, თუ მიმდინარე ტენდენციები გაგრძელდება, 2030 წლისთვის 342 მილიონზე მეტი ქალი და გოგო შესაძლოა, უკიდურეს სიღარიბეში ცხოვრობდეს.
“მსოფლიო მრავალი კრიზისის წინაშეა, გეოპოლიტიკური კონფლიქტებიდან დაწყებული, სიღარიბის მზარდ დონესა და კლიმატის ცვლილების მზარდი ზემოქმედებებით დასრულებული. ამ გამოწვევების მოგვარება მხოლოდ იმ გადაწყვეტილებებითაა შესაძლებელი, რომლებიც ქალებს აძლიერებს. ქალებში ინვესტიციებით შეგვიძლია გამოვიწვიოთ ცვლილებები და დავაჩქაროთ უფრო ჯანსაღი, უსაფრთხო და თანაბარი სამყაროსკენ სვლა ყველასთვის”, — ვკითხულობთ განცხადებაში.
რა ხდება საქართველოში
8 მარტის აქცია, რომელიც რამდენიმე წელია ტრადიციულად ტარდება, წელს არ დაანონსებულა. ქალთა მოძრაობამ გაავრცელა განცხადება და კანონში გაუპატიურების დეფინიციის შეცვლა მოითხოვა. განცხადებაში ვკითხულობთ, რომ საქართველოს კანონმდებლობა საერთაშორისო სტანდარტებსა და საუკეთესო პრაქტიკას აცდენილია, ხოლო ქალთა მოძრაობა ბევრი წლის განმავლობაში ითხოვს, გაუპატიურების მოძველებული დეფინიცია (სსკ-ის 137-ე მუხლი) შეიცვალოს და, სტამბოლის კონვენციის შესაბამისად, გაუპატიურებად მსხვერპლის სხეულში სექსუალური ხასიათის შეღწევა მისი თანხმობის გარეშე განისაზღვროს.
“დღემდე, საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით გაუპატიურებად ითვლება ისეთი ძალადობრივი ქმედება, რომელიც მიიღწევა ძალის გამოყენებით, იძულებით ან მუქარით. პრაქტიკა ცხადყოფს, რომ არსებული განმარტება დაუსჯელს ტოვებს სექსუალური ძალადობის ბევრ შემთხვევას. ქალთა საკითხებზე მომუშავე საერთაშორისო ორგანიზაციები მოუწოდებენ საქართველოს გაატაროს სქესობრივი დანაშაულების რეფორმა, მაგრამ პარლამენტი ჯიუტად თავს არიდებს ამ რეკომენდაციის შესრულებას.
გაუპატიურების მუხლის ცვლილება არის უფლებრივი საკითხი და ის არ უნდა ექვემდებარებოდეს პოლიტიკურ სპეკულაციებს. ჩვენთვის გაუგებარია, რატომ არ სურს საქართველოს პარლამენტს კანონით დაიცვას ადამიანები გაუპატიურებისაგან. მიუხედავად იმისა, რომ სამართალდამცავებმა გაიარეს არაერთი ტრენინგი და სპეციალიზაცია, პარლამენტი აჯანჯლებს სქესობრივი დანაშაულების რეფორმის გატარებას და ამით აბრკოლებს მართლმსაჯულების განხორციელებას. დღემდე ვერ მოვისმინეთ ვერც ერთი არგუმენტი მმართველი პარტიისაგან, თუ რატომ არ იცავს საკუთარ მოქალაქეებს ამ მძიმე დანაშაულისაგან”, — აღნიშნულია განცხადებაში.
ქალთა მოძრაობა ითხოვს:
- დასრულდეს სქესობრივი დანაშაულების დაუსჯელობა;
- შეიცვალოს გაუპატიურების დეფინიცია (სსკ-ის 137-ე მუხლი) და, სტამბოლის კონვენციის შესაბამისად, გაუპატიურებად განისაზღვროს მსხვერპლის სხეულში სექსუალური ხასიათის შეღწევა მისი თანხმობის გარეშე;
- თანხმობა უნდა განისაზღვრებოდეს, როგორც თავისუფალი, ნებაყოფლობითი და ნამდვილი და მისი არარსებობა უნდა დადასტურდეს კონტექსტისა და გარემოებების გამოძიებით.
გარდა ამისა, ცნობილია, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და სამოქალაქო აქტივისტების ჩართულობით იგეგმება საინფორმაციო კამპანია “არა ნიშნავს არას”. ორგანიზატორები არიან: საქართველოს შემეცნებითი ცენტრი, ფემინა, ახალგაზრდა ფემინისტები, ნაამბობი, კომლი, ფუსფუსი და ლესბოსური წინააღმდეგობა.
“ამჟამად საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი გაუპატიურებას განსაზღვრავს ისე, რომ მასში უგულებელყოფილია თანხმობის არარსებობის საკითხი. ქართული კანონმდებლობა გაუპატიურებას ცნობს მხოლოდ ძალადობის, ძალადობის მუქარის ან დაზარალებულის უმწეობის გამოყენების შემთხვევაში, რის შედეგადაც კანონი დაუსჯელს ტოვებს სექსუალური სახის უამრავ დანაშაულს, რომელიც საერთაშორისო სტანდარტების თანახმად, უნდა იყოს დასჯადი. სექსუალურ ძალადობაში დამნაშავეები საქართველოში ისჯებიან მხოლოდ მაშინ თუ მოძალადემ გამოიყენა ფიზიკური ძალა, რის შედეგადაც მსხვერპლმა მიიღო ფიზიკური დაზიანებები. ფიზიკური დაზიანებების არ არსებობის შემთხვევაში კანონი არ გვაძლევს საფუძველს ვიდავოთ გაუპატიურების მუხლით, რადგან მასში არ არის გათვალისწინებული თანხმობის კომპონენტი”, — აღნიშნულია ორგანიზატორების მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.
მათივე ინფორმაციით, საინფორმაციო კამპანია 8 მარტს გაიხსნება და 30 მარტს დასრულდება.
ქალთა ინიციატივების მხარდამჭერი ჯგუფი (WISG) კი ფემინისტური ფილმების ფესტივალს როზადან სიმონამდე 2024-ს ხსნის. ღონისძიების აღწერის თანახმად, მიმდინარე წლის ფესტივალი სხვად ყოფნის სევდას, ბრაზს, კითხვებს, აღმოჩენებსა და სიხარულს დაეთმობა. საზოგადოებაში გაბატონებული სისტემები, ნორმები, ღირებულებები და აქტორები, ხშირად რიყავენ განსხვავებულს და ძალადობენ უცხო სხეულზე წესრიგის, ნორმალურობის, საკუთარი ინტერესების, კანონზომიერების და “ადამიანობის” დაცვის სახელით.
“ფესტივალში კრისტალიზებული ფემინისტი და ქვიარ რეჟისორების მზერა ამხელს სისტემის ბრუტალურობას, სწორხაზოვნებასა, საშიშროებას და პირისპირ გვტოვებს ჩვენში ჩაბეტონებულ შიშთან და ზიზღთან. დაგვაფიქრებს — რატომ და ვისი გვეშინია? ვინ გვძულს და ვინ გვძაგს? ვისზე და რატომ ვძალადობთ?
ამ კითხვების გაშუალედებისას იბადებიან უტრირებული ფიქციები და თავს იყრიან ანიმაციაში, ბოდი ჰორორში, გლითერქორში, ციფრულ ინსტალაციაში, ფოტოგრაფიასა და მიუზიკლში. წლევანდელი ფესტივალის ეკრანი ასე ააშკარავებს საზოგადოებაში დამალულ შიშებს, რეპრესირებულ სურვილებსა და ბრაზს. გადაადნობს მათ, რომ ერთმანეთთან და საკუთარ თავთან კავშირის მრავალგვარობა და სხვა მომავალი წარმოვიდგინოთ”, — აღნიშნულია ღონისძიების აღწერაში.