ცენტრალური საარჩევნო კომისიის ვებგვერდის თანახმად, 26 ოქტომბრის არჩევნებს 101 ადგილობრივი ორგანიზაცია აკვირდებოდა. მათ შორის ყველაზე მეტი დამკვირვებელი ჰყავდა ორს: ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიას (2 491 დამკვირვებელი) და პოლიტიკის და სამართლის ობსერვერს (2 654 დამკვირვებელი). შედარებისთვის, საქართველოში არსებულ ავტორიტეტულ არასამთავრობო ორგანიზაციებს, რომლებიც წლებია აკვირდებიან არჩევნებს, დაახლოებით 1 000 ან უფრო ნაკლები დამკვირვებელი ჰყავდათ. მაგალითად:
- სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებას (ISFED) ჰყავდა 1 664 დამკვირვებელი;
- საერთაშორისო გამჭვირვალობა — საქართველოს (TI) — 975,
- ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციას (საია) — 650.
მედია აპრილმა მოიძია ინფორმაცია იმ ორი ორგანიზაციის შესახებ, რომლებსაც არჩევნების დღეს ყველაზე მეტი დამკვირვებელი ჰყავდათ. ისინი ერთმანეთთან არიან დაკავშირებულნი და მეტიც — ავტორიტეტული ორგანიზაციები წინა არჩევნებზეც ამბობდნენ რომ საარჩევნო უბნებზე ქართული ოცნების ამომრჩევლის მობილიზებას ახდენდნენ.
გთავაზობთ დამკვირვებლების მიერ სხვადასხვა უბანზე გადაღებულ ვიდეოებს, სადაც ჩანს, რას აკეთებდნენ ისინი საარჩევნო უბნებზე. გარდა ამისა, სტატიაში იხილავთ, ვინ არიან გრიგოლ გაგნიძე და ეკა აგლაძე, ასევე, რას საქმიანობდნენ ისინი სხვადასხვა არჩევნებზე.
რა ვიცით გრიგოლ გაგნიძეზე და ეკა აგლაძეზე
ამ ორგანიზაციებს, სავარაუდოდ, ერთი ოჯახის წევრები ხელმძღვანელობენ: გრიგოლ გაგნიძე და ეკა აგლაძე. გარდა იმისა, რომ ორივე ორგანიზაციის იურიდიული მისამართი ერთი და იგივეა, გაგნიძე და აგლაძე რეგისტრირებულნი არიან ერთსა და იმავე მისამართზე, სავარაუდოდ, შვილთან ერთად.
ეკა აგლაძის Facebook გვერდზე ხშირად გვხვდება გაზიარებული გრიგოლ გაგნიძის განცხადებები, ასევე, ერთობლივი ფოტოები.
საჯარო წყაროებზე იძებნება ინფორმაცია, რომ გრიგოლ გაგნიძე არის ადვოკატი და ადვოკატთა ასოციაციის წევრი. მის Facebook გვერდზე ასევე მითითებულია, რომ მუშაობდა ადვოკატად ქართულ ოცნებაში.
გარდა ამისა, 2018 წელს, ასევე, 2019 და 2024 წლებში გაგნიძე მთავარი პროკურორობის კანდიდატი იყო, თუმცა ბოლო ორ შემთხვევაში ვებგვერდზე მითითებულია, რომ მან პირადი განცხადებით მოხსნა კანდიდატურა. 2024 წლის 5 ივლისის განცხადებაში ის ამბობს, რომ გაიარა კონსულტაციები საპარლამენტო უმრავლესობის რამდენიმე წევრთან და დარწმუნდა, რომ უალტერნატივოა გენერალური პროკურორის თანამდებობაზე გიორგი გაბიტაშვილის დანიშვნა. მოგვიანებით პროკურორად სწორედ გაბიტაშვილი დაინიშნა. უნდა ითქვას ისიც, რომ გენერალური პროკურორის არჩევის პროცესი დამოუკიდებელი უნდა იყოს და ის არ ითვალისწინებს არც ფორმალურ და არც არაფორმალურ კონსულტაციებს დეპუტატებთან. კერძოდ, საქართველოს გენერალური პროკურორის თანამდებობაზე განწესების კრიტერიუმებში და წესში, რომელიც პროკურატურის ვებგვერდზეა გამოქვეყნებული, ვკითხულობთ, რომ კანდიდატებს საპროკურორო საბჭოს სხდომაზე ეყრებათ კენჭი და უკვე შერჩეულ ადამიანს საბჭო შესაბამისი დასაბუთებით წარუდგენს პარლამენტს, რომელიც სრული შემადგენლობის უმრავლესობით ირჩევს გენერალურ პროკურორს.
აღსანიშნავია, რომ 2024 წელს ის კანდიდატად შვიდმა ორგანიზაციამ წარადგინა, მათ შორის იყო თავისივე ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორია, ასევე, პოლიტიკის და სამართლის ობსერვერი. საპროკურორო საბჭოს ვებგვერდზე განთავსებულ წარსადგენ ტექსტში მითითებულია, რომ გაგნიძე აქტიურად არის ჩართული ქვეყანაში მიმდინარე “მართლმსაჯულების სისტემის განვითარების დემოკრატიულ პროცესებში” და რომ 2013-2019 წლებში აქტიურად მონაწილეობდა იუსტიციის სამინისტროს სისხლის სამართლის რეფორმების საკონსულტაციო საბჭოში. ამასთან, ამავე დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ 2015 წელს მონაწილეობდა მთავარი პროკურორის შესარჩევ კონკურსში და “პატივი ჰქონდა” წარედგინა აწ უკვე ყოფილი მთავარი პროკურორი, ირაკლი შოთაძე.
ამავე დოკუმენტში მიმოხილულია მისი და მისი ორგანიზაციის აქტივობები. მაგალითად, აქ ვკითხულობთ, რომ 2020-2024 წლებში გაგნიძე არის იუსტიციის სამინისტროს პენიტენციური სამსახურის ადგილობრივი საბჭოს მოქმედი წევრი. ამასთან, დოკუმენტში მითითებულია, რომ გაგნიძე იყო პარლამენტის ადამიანის უფლებათა კომიტეტში ამნისტიის კანონპროექტის საჯარო განხილვის მონაწილე, რის საფუძველზეც 1 200-მა პატიმარმა დატოვა საპატიმრო, ხოლო 1 500-ს შეუმცირდა სასჯელი.
აქვე ვკითხულობთ იმასაც, რომ გრიგოლ გაგნიძე 2009-2013 წლებში ადვოკატთა უკანონო დევნის შესახებ დასკვნის ერთ-ერთი ავტორი იყო და კომიტეტის დასკვნის საფუძველზე უკანონო პატიმრად იქნა აღიარებული ორი ადვოკატი, რომლებიც 2012 წლის ამნისტიის შედეგად გაათავისუფლეს.
ამავე დოკუმენტში წერია, რომ 2018-2020 წლებში გრიგოლ გაგნიძე იყო ცენტრალური საარჩევნო კომისიის წარმომადგენლების შესარჩევი კომისიის წევრი პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში, 2017 წელს კი იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრობის მონაწილე კანდიდატი. მედიაში ასევე იძებნება ინფორმაცია, რომ ის არამოსამართლე წევრების ასარჩევ კონკურსში 2022 წელსაც მონაწილეობდა.
დოკუმენტში ვრცელი ჩამონათვალია გაგნიძის თანამშრომლობაზე იუსტიციისა და სასჯელაღსრულების უწყებებთან.
გრიგოლ გაგნიძე აქტიურად აკეთებს ქართული ოცნების მხარდამჭერ განცხადებებს, მათ შორის, სატელევიზიო ინტერვიუებში, რომლებიც შემდეგ იტვირთება Youtube არხზე სახელწოდებით: Grigol Gagnidze * Human Rights Defender* Lawyer*.
გაგნიძის Facebook გვერდის შესწავლითაც ნათელია, რომ ის ქართული ოცნების მხარდამჭერია, აქტიურად აზიარებს პარტიისა თუ მისი ლიდერების განცხადებებს, ასევე, პროპაგანდისტულ მასალებს, გარდა ამისა, გაგნიძე დაკავებულია ოპოზიციის კრიტიკით. მაგალითად, აზიარებს თავისსავე ინტერვიუს ფეისბუქ გვერდიდან სახელწოდებით “საერთო გაზეთი”. ინტერვიუში გაგნიძე ამბობს, რომ “ოპოზიციის მთავარი მიზანი ხელისუფლებაში მოსვლა და იმ შავბნელი საქმეების დასრულებაა, რაც სააკაშვილის ნაცრეჟიმის პერიოდში ვერ მოასწრეს. განსაკუთრებით ნაცები აქტიურობენ, ოპოზიციის უმრავლესობა ხომ დამნაშავე პარტიის წევრები არიან”.
გაგნიძე გამოირჩევა ჰომოფობიური მოსაზრებებითაც. მაგალითად, იძებნება მისი ორგანიზაციის განცხადება 2013 წლის 17 მაისს სასულიერო პირებისა და მრევლის მიერ მშვიდობიანი აქციის ძალადობრივი დარბევის შესახებაც, რომელსაც ღიად პრორუსული, პროპაგანდისტული საქინფორმი აქვეყნებს. გაგნიძის პოზიციაა, რომ უნდა ჩატარდეს გამოკითხვები, რათა საზოგადოებამ დააფიქსიროს პოზიცია, უნდა აიკრძალოს თუ არა “(ლგბტ) მიმდინარეობები”.
“როგორც ვხედავთ, 17 მაისის (ლგბტ) პროვოკაციული აქციის ჩატარების მცდელობამ ჩვენს საზოგადოებაში უარყოფითი რეაქცია გამოიწვია, რაც საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღების ცენტრშიც მოექცა. სასულიერო პირებმა და საზოგადოების დიდმა ნაწილმა დაგმო უზნეობის პროპაგანდა”, — აღნიშნულია განცხადებაში.
გარდა ამისა, ინტერნეტში იძებნება 2015 წლის ვიდეო, სადაც გაგნიძე, რამდენიმე ადამიანთან ერთად, აპროტესტებს ამერიკის შეერთებულ შტატებში ქვიარ ადამიანების ქორწინებას. 2014 წელს კი, ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიის დირექტორი, პრორუს ნიკოლოზ მჟავანაძესთან ერთად, ეწინააღმდეგება ანტიდისკრიმინაციულ კანონს. გარდა ამისა, არსებობს მასალები, სადაც გაგნიძე ითხოვს და აქტიურად ემხრობა საქართველოს კონსტიტუციაში ოჯახის, როგორც ქალისა და კაცის ერთობის, განსაზღვრას.
გრიგოლ გაგნიძე აკეთებს სექსისტურ განცხადებებსაც. სექსუალური შევიწროების კანონის შესახებ დისკუსიებს ის ასე ეხმაურება: “გენდერული უთანასწორობის, სექსუალური შევიწროებისა თუ ქალებზე ძალადობის თემა შემოგდებულია”.
“საერთოდაც, ქალი ყოველთვის ცდილობს, ლამაზად, სექსუალურად გამოიყურებოდეს, მოაწონოს კაცს თავი. ეს ხომ ბუნებრივია. სექსუალური შევიწროების თავიდან ასაცილებლად დავუწესოთ მათ, თუ როგორ ჩაიცვან, რათა არ გააღიზიანონ მამაკაცი. ხუმრობა იქით იყოს, მაგრამ კანონის გაუაზრებლად მიღებით, ადვილი შესაძლებელია, ლამაზ, კეკლუც ქალებს მოესპოთ კარიერული განვითარების შესაძლებლობა, რადგან ძალადობის ბრალდების შიშით ხელმძღვანელი მამაკაცები მათ სამსახურში მიღებაზე, უბრალოდ, უარს იტყვიან”, — აცხადებდა ის.
ამასთან, ის აკრიტიკებს პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილსაც და მას ოპოზიციის პრეზიდენტს უწოდებს.
“ქალბატონი პრეზიდენტი ილუზიებშია. მას მართლა ჰგონია, რომ მოსახლეობის 65% უჭერს მხარს. იმ ხალხს, ვინც რეალურად მოაგებინა არჩევნები და პრეზიდენტად გაიყვანა, ლანძღავს. ნამუსი რომ ჰქონდეს, თავად უნდა გადამდგარიყო. […] ქალბატონი სალომე ოპოზიციის პრეზიდენტად გადაიქცა, მათ უჭერს მხარს, ვისაც ზიანის მოტანის გარდა ქვეყნისთვის არაფერი კარგი არ გაუკეთებია. უცხოეთში მისი ვოიაჟები ქართული ანდაზით შეიძლება შეფასდეს: გიჟი ქალაქს მიდიოდა, რა მიჰქონდა, რა მოჰქონდა”.
აღსანიშნავია, რომ 2018 წელს, როცა სალომე ზურაბიშვილი ქართული ოცნების მიერ მხარდაჭერილი კანდიდატი იყო, გაგნიძე მასთან ფოტოებსაც იღებდა და სოციალურ ქსელში ათავსებდა. მის გვერდზევე ვხვდებით 2019 წელს ატვირთულ ფოტოებს ირაკლი კობახიძესთან და კახა კალაძესთან.
რა ვიცით გაგნიძესთან დაკავშირებულ 2 ორგანიზაციაზე, რომელსაც არჩევნებზე ჯამში 5 000-ზე მეტი დამკვირვებელი ჰყავდა?
საჯარო რეესტრის მონაცემებით, ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორია 2012 წელს, გრიგოლ გაგნიძემ დაარეგისტრირა, საკონტაქტო ელექტრონულ ფოსტად კი [email protected] მიუთითა. 2024 წლის ამონაწერის თანახმად, ორგანიზაციას ჰყავს გამგეობა, რომლის წევრებშიც მხოლოდ თავად გაგნიძე ფიქსირდება. ის არის დირექტორიც. ახალი ელექტრონული ფოსტა ასეთია: [email protected]
რაც შეეხება პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერს, საჯარო რეესტრის ამონაწერის თანახმად, ეს ორგანიზაციაც გრიგოლ გაგნიძემ დაარეგისტრირა (2016 წელს) და აქაც გამგეობის ერთადერთი წევრიც და თავმჯდომარეც თავად იყო. 2020 წელს გაგნიძემ რეესტრს ხელმძღვანელობითი/წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების მქონე პირისა და პარტნიორის ცვლილებისთვის მიმართა. აღსანიშნავია, რომ პირველი ორი მიმართვის შემთხვევაში რეესტრმა მას განცხადება ხარვეზი დაუდგინა, ერთ-ერთ მიზეზად კი მითითებულია შემდეგი:
“სარეგისტრაციო განცხადებით მოთხოვნილია პარტნიორის ცვლილება, თუმცა არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირს არ ჰყავს პარტნიორები და შესაბამისად აღნიშნული მოთხოვნა რეგისტრაციას არ ექვემდებარება. ამასთან, წარმოდგენილი დოკუმენტის შინაარსის თანახმად ინიშნება გამგეობის ახალი შემადგენლობა (ერთი წევრი ეკა აგლაძე პ/ნ 010********), შესაბამისად, ხდება მმართველობითი ორგანოს წევრის ცვლილება”.
საბოლოოდ, დამატებითი დოკუმენტების წარდგენის შემდეგ, ეკა აგლაძე, რომელიც სავარაუდოდ გაგნიძის ოჯახის წევრია, გახდა როგორც ორგანიზაციის თავმჯდომარე, ისე გამგეობის ერთადერთი წევრი. საჯარო რეესტრის ვებგვერდზე ბოლო ამონაწერი 2024 წლის 4 სექტემბერს ფიქსირდება და შინაარსი უცვლელია.
რას აკეთებდა ეს ორი ორგანიზაცია წინა წლებში?
ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიის ფეისბუქგვერდზე შეხვდებით არაერთ პოსტს იმის შესახებ, რომ ორგანიზაციამ, “ცესკოს საგრანტო პროექტის ფარგლებში”, ამომრჩეველთა ინფორმირებისთვის მოქალაქეებთან შეხვედრა გამართა. მაგალითად, ასეთი პოსტი განთავსებულია 2019 წლის 9 მაისს.
ორგანიზაციის ფეისბუქ გვერდის თანახმად, “საპრეზიდენტო არჩევნების წინასაარჩევნო აგიტაციისათვის, ცესკოს საგრანტო პროექტის — ადგილობრივი მაუწყებელი ამომრჩეველთა ინფორმირებისა და საარჩევნო ცნობიერების ამაღლებისათვის”, შეხვედრები გაიმართა 2018 წლის 18 სექტემბრიდან 2018 წლის 21 ოქტომბრამდე პერიოდშიც, ამჯერად, მარნეული ტვ-სთან ერთად.
რაც შეეხება ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიისა და პოლიტიკის და სამართლის ობსერვერის ჩართულობას გასული წლების არჩევნებში, ცესკოს ვებგვერდის მიხედვით, ისინი დამკვირვებლებად უკვე არაერთ არჩევნებზე იყვნენ.
- 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დროს ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიას 3 497 დამკვირვებელი ჰყავდა;
- 2014 თვითმმართველობის არჩევნების დროს ორგანიზაციას რეგისტრირებული ჰყავს 291 დამკვირვებელი;
- 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებს ორგანიზაციის 560 დამკვირვებელი აკვირდებოდა;
- 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებს — 753;
- 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებს — 2 926;
- 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების დროს კი დამკვირვებლებს შორის ვხედავთ გაგნიძის დაარსებულ მეორე ორგანიზაციასაც. ამ არჩევნების პირველ ტურში ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიას 4 662, ხოლო მეორე ტურში 4 551 დამკვირვებელი ჰყავდა. რაც შეეხება პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერს, ორგანიზაციას რეგისტრირებული ჰყავდა 2 643 დამკვირვებელი პირველ ტურში და 2 667 — მეორე ტურში;
- ორივე ორგანიზაცია აკვირდებოდა 2021 წლის თვითმმართველობის არჩევნებსაც — ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიას პირველ ტურში 159, ხოლო მეორე ტურში 1 668 დამკვირვებელი ჰყავდა, პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერს კი 5 161 პირველ ტურში და 7 110 — მეორე ტურში.
გარდა ამისა, ისინი აკვირდებოდნენ შუალედურ და რიგგარეშე არჩევნებსაც.
წლევანდელი არჩევნები არ არის პირველი შემთხვევა, როცა ავტორიტეტული სადამკვირვებლო ორგანიზაციები გრიგოლ გაგნიძის მიერ რეგისტრირებულ არასამთავრობოებს ქართული ოცნების მხარდამჭერების მობილიზებასა და ნების კონტროლში ადანაშაულებენ. მაგალითად, ადამიანის უფლებათა ცენტრი 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე დაკვირვების პროცესში აცხადებდა, რომ მარნეულის 22-ე საარჩევნო ოლქის, საბირკენდის მე-12 უბანზე ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიის წარმომადგენლებს მიკროავტობუსით მიჰყავდათ ამომრჩევლები, სავარაუდოდ, ქართული ოცნების მხარდაჭერილი კანდიდატის სასარგებლოდ ხმის მისაცემად. ორგანიზაციის დამკვირვებლის ინფორმაციით, მათ 5-ჯერ მაინც მოიყვანეს დღის განმავლობაში სხვადასხვა ამომრჩეველი.
“ადამიანის უფლებათა ცენტრის დამკვირვებელთა ცნობით, ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორია ქართული ოცნების სასარგებლოდ მუშაობდა გორის მუნიციპალიტეტის საარჩევნო უბნებზეც”.
გარდა ამისა, 2022 წლის 2 აპრილს, საქართველოს პარლამენტისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შუალედური არჩევნების დღეს, სამართლიანი არჩევნები (ISFED) აცხადებდა, რომ ბათუმის #79 საარჩევნო უბნის მიმდებარედ გამოვლინდა ამომრჩეველთა სავარაუდო მოსყიდვის შემთხვევა პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერის სახელით აკრედიტებული დამკვირვებლის მიერ.
ორგანიზაციის ინფორმაციით, ბათუმის ამავე უბნის მიმდებარედ შედგა სავარაუდო მოსყიდვასთან დაკავშირებული ვერბალური კომუნიკაცია.
“საუბარი უკავშირდებოდა ამომრჩევლებისთვის საწვავის ტალონის გადაცემის შესახებ დაპირებას. სამართლიანი არჩევნების დამკვირვებლის მიერ დაფიქსირებული კომუნიკაციის თანახმად, ტალონებს მათ მოგვიანებით გადასცემდა პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერის სახელით აკრედიტებული დამკვირვებელი”.
იმავე განცხადებაში სამართლიანი არჩევნების წარმომადგენელი აღნიშნავდა, რომ ბათუმის რამდენიმე საარჩევნო უბანთან მიმდინარეობდა ამომრჩეველთა სახელობითი აღრიცხვა ქართული ოცნების კოორდინატორებისა და, სავარაუდოდ, პოლიტიკური მიზნით მოქმედი სხვადასხვა ორგანიზაციის აკრედიტებული დამკვირვებლების მიერ. ISFED-ი ამ ორგანიზაციებს შორის ასახელებდა პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერსა და ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიასაც.
ორგანიზაციის განცხადებაში ვკითხულობთ: “ბათუმის #79 და #89 საარჩევნო უბნებთან შეინიშნებოდა ამომრჩეველთა ორგანიზებული (არაერთჯერადი) მობილიზება/ტრანსპორტირება ხმის მისაცემად. პროცესში ჩართულნი იყვნენ ქართული ოცნების კოორდინატორები და მათთან დაკავშირებული დამკვირვებლები სხვადასხვა ორგანიზაციიდან, რომელთა შორისაა: პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერი, საქართველოს ერთიან ახალგაზრდათა კავშირი, ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორია, ნიუ აჭარა, ალტერნატივა ნჯო და სხვა. მას შემდეგ, რაც საარჩევნო უბნებთან ამომრჩეველთა რიგები აღარ შეინიშნებოდა, კოორდინატორები ურეკავდნენ იმ ამომრჩევლებს, რომლებსაც ჯერ არ ჰქონდათ ხმა მიცემული და საარჩევნო უბანზე მისვლას სთხოვდნენ”.
ამავე განცხადებაში საუბარია პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერის აკრედიტებული დამკვირვებლის მხრიდან აგიტაციის არაერთ შემთხვევაზე, ასევე, ამომრჩეველთა მობილიზებაზე სატელეფონო კომუნიკაციის მეშვეობით.
რას აკეთებდა ეს ორი ორგანიზაცია 26 ოქტომბრის არჩევნებზე?
არაერთი დამკვირვებელი აცხადებს, რომ ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიისა და პოლიტიკის და სამართლის ობსერვერის წარმომადგენლები ჩართულები იყვნენ ქართული ოცნების ამომრჩევლის მობილიზებაში, ასევე, საარჩევნო უბანზე ქმნიდნენ ქაოსს.
მაგალითად, ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის (საია) მობილური ჯგუფის დამკვირვებელი ჩუღურეთში, ნანა ზაქარიაშვილი მედია აპრილთან აცხადებს, რომ ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიის დამკვირვებლები არ იყვნენ მიუკერძოებლები და ობიექტურები. მისივე თქმით, ისინი, ზოგიერთ შემთხვევაში, საარჩევნო უბანზევე ხმამაღლა აცხადებდნენ, რომ იყვნენ ქართული ოცნებიდან. ნანას შეფასებით, ამ დამკვირვებლების სტატუსით მმართველ გუნდს საარჩევნო კომისიაში პლუს ერთი ადამიანი ჰყავდა.
მისი თქმით, ორგანიზაციის ერთ-ერთი დამკვირვებელი იცნობდა საარჩევნო კომისიის ყველა წევრს და მისდამი დამოკიდებულება ტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ ზემდგომი პირი იყო. ნანა ამბობს იმასაც, რომ დღის განმავლობაში ის უბანზე მუშაობდა, როგორც არასამთავრობო ორგანიზაციის დამკვირვებელი, მაგრამ კვებისთვის გამოყოფილ ოთახში ამბობდა, რომ ქართული ოცნების მხარდამჭერი იყო. მისივე თქმით, საღამოს უკვე ნასვამ მდგომარეობაში მყოფი ეს “დამკვირვებელი” ხელს უშლიდა ხმის დათვლის პროცესს.
“დაახლოებით ხუთჯერ, ექვსჯერ სცადა შემოვარდნა. აბრახუნებდა ბიულეტენების თვლის პროცესში, შემოგვივარდა. მერე გვიყვიროდა, თვლის დროს ბიულეტენებთან მივარდა მაგიდასთან, როდესაც ჩვენც კი, ვინც დამკვირვებლები ვიყავით, ერთი მეტრის რადიუსში უნდა ვმდგარიყავით”.
საიას კიდევ ერთი დამკვირვებელი თბილისიდან, მიხეილ ციხელაშვილიც ამბობს, რომ უბნებზე ქართული ოცნების აგიტაციას ეწეოდა სხვადასხვა ფსევდო არასამთავრობო ორგანიზაცია.
გარდა ამისა, თეა გოდოლაძემ Facebook-ზე დაწერა, რომ ახალქალაქის ერთ-ერთ უბანს გარე და შიდა პერიმეტრზე “განაგებდა” საეჭვო, მრავალრიცხოვან ახალგაზრდათა ჯგუფი, რომლებსაც აშკარად მომსვლელთა მონიტორინგი ჰქონდა დავალებული.
“კართან იდგა 2 ქალბატონი, რომლებსაც ასევე ჯიქურ ვკითხე და ასევე გულუბრყვილოდ მიპასუხეს, რომ აგიტატორები არიან. ამ აგიტატორებს იცავდა ახალგაზრდათა ეს ჯგუფი საინტერესო ორგანიზაციიდან: ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორია”.
კიდევ ერთმა დამკვირვებელმა ასევე Facebook-ზე დაწერა, რომ საბურთალოს 33-ე უბანზე უბნის დახურვის და ხმის დათვლის პროცედურას ხელმძღვანელობდა არა კომისიის თავმჯდომარე ან რომელიმე წევრი, არამედ “ოცნების არასამთავრობო ორგანიზაციის (ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორია) მიერ ჩანერგილი” დამკვირვებელი, რომელმაც “გადასატან ყუთს ლუქი მოხსნა”.
მისივე ინფორმაციით, როცა შეამჩნია, რომ ის ადამიანი არ იყო კომისიის წევრი, თავმჯდომარეს დაუძახა და სთხოვა კანონით დაკისრებული მოვალეობები თავად შეესრულებინა და არა დამკვირვებელს.
“ხმის დათვლის პროცესშიც “დამკვირვებელი” მუდმივად აძლევდა კომისიის წევრებს სამოქმედო ინსტრუქციებს. ამავე დროს, ხმის დათვლის პროცესში, ცდილობდნენ ჩემთვის არ მოეცათ საშუალება ჯეროვნად დავკვირვებოდი (მთხოვდნენ შორს გავწეულიყავი, ასევე კომისიის ერთ-ერთმა წევრმა რამდენჯერმე ფიზიკურად გამოიწია და ამომეფარა, რომ ვერ დამენახა)”.
სადამკვირვებლო მისია, ჩემი ხმის მიერ შეგროვილ მასალებშიც არაერთხელ ჩანს ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიის “დამკვირვებლის” მხრიდან დარღვევის მცდელობა.
გარდა ამისა, რადიო მარნეულის ინფორმაციით, მარნეულის N7 უბანზე პოლიტიკის და სამართლის ობსერვერის დამკვირვებელი იყო რამაზ კარახმაზლი, რომელიც ჟურნალისტებისა და სხვა დამკვირვებლების მიმართ აგრესიულობით გამოირჩეოდა. გამოცემა ასევე წერს, რომ კარახმაზლი ქართული ოცნების მხარდამჭერია და არჩევნების დასრულების შემდეგ, როცა გაიგო, რომ N7 უბანზე ქართულმა ოცნებამ 933 ხმა მიიღო, უბნის თავმჯდომარესა და დამკვირვებლებს გაწეული შრომისთვის მადლობა გადაუხადა, რის შემდეგაც უბნის ტერიტორია იქ მყოფ ათობით შავებში გამოწყობილ კაცთან ერთად დატოვა. რადიო მარნეულის ცნობით, მოგვიანებით კარახმაზლი ქართული ოცნების დეპუტატ, ზაურ დარგალთან ერთად სუფრაზეც იყო, ფოტო კი თავად “ოცნების” წარმომადგენლებმა სოციალურ ქსელში გაავრცელეს.
მარნეულის სათემო რადიო ასევე იტყობინება, რომ სადახლოში, N31 უბანზე პოლიტიკის და სამართლის ობსერვერის კიდევ ერთმა დამკვირვებელმა, მაჰამედ ალმამედოვმა რადიო მარნეულის ჟურნალისტს უბნის ტერიტორიაზე გადაღება აუკრძალა.
“მოგვიანებით, როდესაც ჟურნალისტი უბნის ტერიტორიას ტოვებდა, ალმამედოვმა მას პირადი საუბრისას განუცხადა, რომ ქართული ოცნების მხარდამჭერი იყო”, — წერს რადიო მარნეული.
დამკვირვებლები აქტიურად საუბრობენ იმაზე, რომ ქართული ოცნების მხარდამჭერი ე.წ. გონგო (სახელისუფლებო) ორგანიზაციების წარმომადგენლები კენჭისყრის დღეს მუშაობაში ხელს უშლიდნენ, ჩართულნი იყვნენ ამომრჩეველთა მობილიზებასა და აგიტაციაში, ასევე, ქმნიდნენ კონფლიქტურ სიტუაციებს.
აღსანიშნავია ისიც, რომ არჩევნებიდან რამდენიმე დღეში ორგანიზაციის დირექტორი, გრიგოლ გაგნიძე იმყოფებოდა თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნებისთვის უწყებათაშორისი კომისიის სხდომაზე, რომლის შემდეგაც მედიასთან განაცხადა, რომ ბიულეტენზე მარკერის გაჟონვა არ შეიძლება საფუძვლად დაედოს ბიულეტენების გაბათილებას.
“აქცენტი გაკეთდა იმ დარღვევებზე, რაც სოციალურ ქსელებში თუ მედიასაშუალებებში იყო ატეხილი, რომ მაგალითად, ბიულეტენზე მარკირებამ გაჟონა და ეს ბიულეტენები უნდა გაბათილებულიყო. ამასთან დაკავშირებით ცესკომ წარმოადგინა მტკიცებულებები და, ფაქტობრივად, ახსნა, რომ ეს ხელშეკრულებები, ანუ ამ ინვენტარის მომწოდებელი ორგანიზაცია არის პასუხისმგებელი იმ ბიულეტენებზეც, იმ მარკერებზეც და იმ ტექნიკურ ინვენტარიზაციაზეც, რომელიც მაგალითად ბიულეტენზე ფლომასტერმა გაჟონა. ეს არ შეიძლება საფუძვლად დაედოს ბიულეტენების გაბათილებას და საერთოდ არჩევნების შედეგების გაბათილებას”.
ცნობისთვის, უწყებათაშორისი კომისიის მიზანი საჯარო მოსამსახურეების მიერ საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის პრევენცია და დარღვევებზე რეაგირებაა. მას იუსტიციის მინისტრი, რატი ბრეგაძე ხელმძღვანელობს. კომისიის მუშაობაში, როგორც წესი, მონაწილეობენ საჯარო უწყებების ხელმძღვანელი პირები, საერთაშორისო და ადგილობრივი სადამკვირვებლო ორგანიზაციების, ასევე, პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლები.
სტატიაში მოყვანილ ინფორმაციასთან დაკავშირებით მედია აპრილმა სხვადასხვა ფორმით და არაერთხელ სცადა კომუნიკაცია გრიგოლ გაგნიძესთან და ეკა აგლაძესთან. ჩვენ მათთან დაკავშირებას ვცდილობდით იმ ნომრებზე, რომლებიც მითითებულია საჯარო რეესტრში, ასევე, გრიგოლ გაგნიძისა და მისი ორგანიზაციის, ადვოკატთა და იურისტთა საერთაშორისო ობსერვატორიის Facebook გვერდებზე. რაც შეეხება პოლიტიკისა და სამართლის ობსერვერს, ამ ორგანიზაციის გვერდი არ იძებნება. არც გაგნიძემ და არც აგლაძემ ჩვენს სატელეფონო ზარებსა და შეტყობინებებს არ უპასუხეს.
პირველ რიგში, ჩვენ გვაინტერესებდა, საიდან ჰქონდათ ამ ორგანიზაციებს ფინანსები 5 000-ზე მეტი დამკვირვებლის შრომის ასანაზღაურებლად, ასევე, რატომ არ დაწერილა მათი ორგანიზაციების მხრიდან საჩივარი არჩევნების დღესთან დაკავშირებით.
2 ნოემბერს, გადაცემაში “ნოდარ მელაძის შაბათი” ჟურნალისტებმა გაგნიძის ორგანიზაციის შესახებაც ისაუბრეს. ჟურნალისტების ინფორმაციით, მასთან შეხვედრა მხოლოდ უწყებათაშორისი კომისიის დასრულების შემდეგ შეძლეს. აქვეა გაგნიძის კომენტარი ორგანიზაციის დამკვირვებლებთან დაკავშირებით. მისი თქმით, ვერავის პოლიტიკურ შეხედულებას წინასწარ ვერ ამოიკითხავენ.
ჟურნალისტის კითხვას, დამკვირვებლების ჰონორარი ქართულ ოცნებას ხომ არ მიუცია, გაგნიძე უარყოფითად პასუხობს. შემხვედრ კითხვაზე, საიდან დააფინანსეს დამკვირვებლები, მან ასე უპასუხა: “არ არის ეგ თქვენი საქმე რა”.
მედია აპრილმა ორივე ორგანიზაცია გადაამოწმა რუსული კანონის საფუძველზე შექმნილ რეესტრშიც. სიაში ამ დროისთვის არც ერთი არ იძებნება. ამ და სხვა საკითხებზე გრიგოლ გაგნიძისგან ან ეკა აგლაძისგან პასუხის მიღების შემთხვევაში, მათ კომენტარს სტატიაშივე ავსახავთ.