სტერეოტიპებით და ჰომოფობიით გაჯერებულ გარემოში ქვიარ ადამიანებს ხშირად უწევთ ისეთ დამოკიდებულებებთან შეჯახება და იმ ფრაზების მოსმენა, რომლებიც არ მოსწონთ. სამწუხაროდ, ბევრი მათგანი დისკრიმინაციულია და აუცილებელია, ყველამ გავითვალისწინოთ, რომ თანასწორი და ინკლუზიური გარემოს უზრუნველსაყოფად, მათი გამოყენება არ შეიძლება.
არის ისეთი კითხვებიც, რომლებიც ქვიარებს უკვე წლებია ესმით და იმდენად აბსურდული შინაარსისაა, რომ გაბრაზებაც რთულია, თუმცა მოსმენა ნამდვილად არასასიამოვნოა. შეიძლება შენც არაერთხელ გაგიგია ან გამოგიყენებია რამდენიმე. დღეს სწორედ ამაზე ვისაუბრებთ.
1) “იმნაირი ხარ?”
ეს უცნაური კითხვა იმ ჰომოფობიური გარემოს გამოძახილია, რომელიც ადამიანებს კატეგორიებად ყოფს და ცდილობს, ქვიარ თემი განსხვავებულად, არაბუნებრივად წარმოაჩინოს. ნეტავ რას ელოდებიან ამ კითხვის ავტორები? რანაირი შეიძლება იყოს ის, ვისაც ეკითხებიან? საზოგადოება უნდა შეეგუოს, რომ ზოგი “იმნაირია”, ზოგი “ამნაირი” და რაც მთავარია, ადამიანები არ ვართ ერთნაირები და არც უნდა ვიყოთ.
ხშირად მსგავსი დამოკიდებულება ინფორმაციის ნაკლებობის გამოძახილია. ეს მარტივი გამოსასწორებელია და რამდენიმე სტატიას გირჩევთ, რომლითაც ცოდნას გაიღრმავებთ:
2) “მხოლოდ ეტაპია, გაგივლის”
ხო, აბა რა. მეზობლებმა ან ნებისმიერმა “კეთილისმსურველმა”, უკეთ იცის ყველაფერი სხვის იდენტობასა და სექსუალობაზე და ზუსტად შეუძლიათ განსაზღვრონ, როდის “გადაივლის”.
დაუფიქრებელი რჩევების ნაცვლად, სჯობს მეტი ინფორმაცია მიიღოთ იმაზე, რა განსხვავებაა სქესსა და გენდერს შორის და ადამიანებს არ მიმართოთ ისე, რომ თავი უხერხულად იგრძნონ. დაიმახსოვროთ, რომ ეს არც ეტაპია, არც ამოჩემება და არც მოდას აყოლა. ისიც გაითვალისწინეთ, რომ თქვენს მსგავს დამოკიდებულებას ჰომოფობიური ჯგუფები დეზინფორმაციული კამპანიებით აღწევენ.
3) “იქნებ კარგ გოგოსთან (ბიჭთან) არ გქონია”
მრავალმნიშვნელოვანი ღიმილით მივესალმოთ ყველაზე ქედმაღლური ფრაზის ავტორებსაც. როცა სექსუალურ ორიენტაციას “წარუმატებელ” სექსუალურ გამოცდილებებს უკავშირებენ, ეს არამხოლოდ არაინფორმირებულობის შედეგია.
ასეთ ადამიანებს ვურჩევთ, გვერდით გადადონ ჰომოფობია და გაითვალისწინონ, რომ სექსუალობა და გენდერული იდენტობა სექსუალური გამოცდილებებით არ განისაზღვრება. რამდენიმე გამოსადეგ მასალას გირჩევთ:
- სექსუალობა — მისი მნიშვნელობა და გავლენა ადამიანის იდენტობის ჩამოყალიბებაში
- გენდერული გამოხატვა — მნიშვნელობა, ტიპები და რჩევები
- რომანტიკული ორიენტაცია — მისი მნიშვნელობა, ტიპები და ტერმინები
4) “დიდი ხანია ქვიარი ხარ?”
რა პასუხს ელოდებიან ამ დროს ქვიარებისგან? კონკრეტულ თარიღს, წელს, თვეს, დღეს და საათს?
ამ შემთხვევისთვისაც გვაქვს რამდენიმე მასალა, რომელიც გაგარკვევთ, რას ნიშნავს ქამინგაუთი, რა გზას გადიან ადამიანები დაქამინგაუთებამდე და რატომ არის მნიშვნელოვანი ამ პროცესში მათი მხარდაჭერა.
- საკუთარ იდენტობაზე ღიად საუბარი — ვისთან და როგორ „დავქამინგაუთდე“?
- საკუთარ იდენტობაზე ღიად საუბარი — ვარ თუ არა მზად „ქამინგაუთისთვის“?
5) “არ გეტყობა, რომ გეი ხარ”
ამ ფრაზის ავტორებს ალბათ ჰგონიათ, რომ “ქართველი გეი არ არსებობს” და ყველა გეი ფემინურია, ან ყველა ლესბოსელი ქალი — მასკულინური. პირველ რიგში, აუცილებელია განვმარტოთ, რომ სექსუალობას ექსპრესიით ვერ დაადგენ და თითოეული ადამიანის ჩაცმის სტილი, გამოხატვა ინდივიდუალურია და ისევე არ მიმართება ყველა ქვიარს, როგორც ყველა ჰეტეროსექსუალს.
6) “იქნებ ჩემი ბრალია?!”
ამ მოსაზრების უკან ხშირად ოჯახის წევრები, ახლობლები დგანან. მნიშვნელოვანია მათ გაითვალისწინონ, რომ არ შეიძლება სექსუალური ორიენტაცია და გენდერული იდენტობა რამეს დააბრალონ და ასე ადამიანს თავი დამნაშავედ აგრძნობინონ. ამ დროს იმ ადამიანზე უნდა იფიქრონ, ვინც მათთან დაქამინგაუთდა, საჭირო ინფორმაცია მიიღონ და გვერდში დაუდგნენ.
7) “არეული ხარ, როდის ჩამოიყალიბებ გემოვნებას?”
სამწუხაროდ, ეს ფრაზა ხშირად მოუსმენიათ გეი, ლესბოსელ, ბისექსუალ, ბიგენდერ, აგენდერ, არაბინარულ, ტრანსგენდერ ადამიანებს. მისი ავტორები სექსუალურ ორიენტაციასა და გენდერულ იდენტობას ისე უყურებენ, როგორც გემოვნებას, თითქოს დღეს ან ხვალ დადგება ის დღე, როცა ყველაფერი შეიცვლება და შინაგან სამყაროს მხოლოდ იმიტომ ამოიტრიალებენ, რომ მოლოდინია ასეთი.
ჩვენი სტატიები დაგეხმარებათ, მეტი გაიგოთ გენდერის სპექტრზე და კომუნიკაციის სწორი ფორმები შეარჩიოთ.
- არაბინარულობა — მნიშვნელობა და კვეთა გენდერთან და სექსუალობასთან
- ინტერსექსი — მნიშვნელობა, სიხშირე და სტიგმა
8) “კაცი რომელია ურთიერთობაში?”
ეს კითხვა ლესბოსელ ქალებს ყელში აქვთ ამოსული. თუმცა ავტორის ინტერესის დაკმაყოფილება მარტივი პასუხითაა შესაძლებელი: არცერთი! მაგაშია მთელი აზრი!!!
9) “ქორწილში კაბას რომელი იცვამთ?”
კიდევ ერთი ფრაზა, რომელიც ჰეტერონორმატიული სამყაროს გამოძახილია. ამას ძირითადად ამბობენ ადამიანები, ვისაც ქორწინება აუცილებლად ქალსა და კაცს შორის, თეთრი კაბით და შავ-თეთრი ფრაკით წარმოუდგენიათ.
ნებისმიერ წყვილს შეუძლია სრული მრავალფეროვნებით დაგეგმოს ქორწილი. სამოსის ფერი როლებს არანაირად არ განსაზღვრავს. შესაბამისად, ლგბტქი+ პარტნიორებს ასევე შეუძლიათ, გასცდნენ ჰეტერო ნორმებს და თავიანთ სურვილებზე დაყრდნობით უნიკალური დღე მოიწყონ.
10) “ანუ შვილები არ გინდა?”
ამის ავტორებისთვის მხოლოდ იმის თქმა შეგვიძლია, რომ შვილები თანაბრად შეიძლება უნდოდეთ ან არ უნდოდეთ როგორც ჰეტერო, ისე ქვიარ ადამიანებს და ეს სურვილი არანაირად არ არის განპირობებული სექსუალური ორიენტაციით.
ბოლოს კიდევ ერთხელ გავუსვამთ ხაზს, რომ ასეთი წინადადებებით თქვენ გარშემო ადამიანებს დისკომფორტს უქმნის. ამიტომ უმჯობესია, ის ანდაზა მოვიშველიოთ და ასჯერ დავფიქრდეთ, მაგრამ მსგავსი ფრაზები ერთხელაც კი არ ვთქვათ.