რუსული კანონის შესახებ პრეზიდენტ ზურაბიშვილის მოტივირებული შენიშვნების თანახმად, ის კონსტიტუციის ოთხ სხვადასხვა მუხლს ეწინააღმდეგება, არ ექვემდებარება გაუმჯობესებას, მისი არსი ზედმიწევნით იმეორებს რუსული კანონის სულისკვეთებას და გასაუქმებელია. ზურაბიშვილმა კანონს ვეტო 18 მაისს დაადო და მასში ცვლილებაც გაწერა — მისი მოქმედების ვადად მხოლოდ ერთი დღე განსაზღვრა.
მოტივირებული შენიშვნების გამოქვეყნების შესახებ პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანმა ბრიფინგზე გააკეთა განცხადება და აღნიშნა, რომ “საპარლამენტო უმრავლესობის მხრიდან არის მცდელობა, რომ საზოგადოება შეიყვანონ შეცდომაში, თითქოსდა საქართველოს პრეზიდენტმა ვეტო, რომელიც რუსულ კანონს 18 მაისს დაადო, მოტივირებული შენიშვნების გარეშე დაუბრუნა პარლამენტს — ეს არის ტყუილი და საზოგადოების შეცდომაში შეყვანა”. მდივანმა კანონში ერთი დღის მოქმედების ვადის შესახებ ჩანაწერის დამატებასთან დაკავშირებით თქვა, რომ “ეს არის ჩვეულებრივი იურიდიული ტექნიკა, რომელიც საჭიროა იმისთვის, რომ კანონი გაუქმდეს. კანონი თუ არ ამოქმედდა, შესაბამისად, მისი გაუქმება შეუძლებელია”.
პრეზიდენტის შენიშვნების მიხედვით, რუსული კანონი კონსტიტუციის 22-ე მუხლს ეწინააღმდეგება, რომელიც გაერთიანების თავისუფლებას გულისხმობს. დასაბუთების თანახმად, კანონი ორგანიზაციებს უცხო ძალის ინტერესების გამტარად ანუ აგენტად რეგისტრაციას ავალდებულებს, რაც სტიგმატიზაციას იწვევს და ქმნის ყველა პირობას, რომ ორგანიზაციის საქმიანობა შეიზღუდოს და საბოლოოდ გაუქმდეს.
ასევე, პრეზიდენტის აზრით, კანონი კონსტიტუციის მეთხუთმეტე მუხლთანაც წინააღმდეგობაშია, რომელიც პირადი და ოჯახური ცხოვრების, პირადი სივრცისა და კომუნიკაციის ხელშეუხებლობას გულისხმობს.
“კანონი აწესებს, მათ შორის, განსაკუთრებული კატეგორიის პერსონალური მონაცემების მიწოდების ვალდებულებას, რაც არღვევს ადამიანის კონსტიტუციურ უფლებებს, რომ მისი პირადი და ოჯახური სივრცე იყოს დაცული ყოველგვარი გაუმართლებელი ჩარევისაგან. ამ კუთხით კანონი შიშის დანერგვას ემსახურება”, — აღნიშნულია შენიშვნებში.
პრეზიდენტის მტკიცებით კანონი თანასწორობის უფლებასაც (კონსტიტუციის მეთერთმეტე მუხლი) არღვევს, რადგან გაერთიანების მხოლოდ კონკრეტულ სეგმენტს მოიცავს.
“დაუსაბუთებელია, რატომ განასხვავებს არა კომერციულ ორგანიზაციებს უცხოური დაფინანსების მიღების ნიშნით. უნგრეთში მოქმედი კანონის შეფასებისას მართლმსაჯულების ევროპულმა სასამართლომ დაასკვნა, რომ უნგრეთში იურიდიული პირების განსხვავება დაფინანსების წყაროს მიხედვით არაპირდაპირი დისკრიმინაციაა”.
პრეზიდენტის შენიშვნებში აღნიშნულია ისიც, რომ კანონი კონსტიტუციით გარანტირებულ ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციასთანაც შეუსაბამოა და ამ გზაზე რეალურ დაბრკოლებებს ქმნის.
“ევროკავშირის ოფიციალური სტრუქტურების პოზიცია ნათელია: კანონი ეწინააღმდეგება ევროპულ ღირებულებებს და ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მქონე ქვეყნის მიმართ არსებულ მოთხოვნებს. კანონი პირდაპირ ეწინააღმდეგება კონსტიტუციური ორგანოებისთვის კონსტიტუციით დაწესებულ ვალდებულებას, მიიღონ ყველა ზომა ქვეყნის ევროკავშირში ინტეგრაციისათვის”, — ნათქვამია შენიშვნებში და ზემოთ ჩამოთვლილი დასაბუთებებიდან გამომდინარე აღნიშნულია, რომ “კანონის გაუქმება არის უალტერნატივო და წარმოადგენს ქართველი ხალხის ნებას”.
მოტივირებულ შენიშვნებში მოშველიებულია ეუთო/ოდირის 2023 წლის სამართლებრივი დასკვნა — “კანონი არადემოკრატიულია, ეწინააღმდეგება ადამიანის ძირითად უფლებებსა და თავისუფლებებს და ევროპულ სტანდარტებს”.
მოქალაქეების მრავალათასიანი პროტესტის, ორგანიზაციების ერთობლივი მოწოდებების, დასავლელი მეგობრების კრიტიკისა და დაძაბული საპარლამენტო განხილვების მიუხედავად, პარლამენტმა რუსული კანონი მიიღო და პრეზიდენტს გადაუგზავნა. ზურაბიშვილმა კანონს ვეტო 18 მაისს დაადო. ახლა რიგი პარლამენტზეა — მათ ვეტოს დასაძლევად 76 ხმა სჭირდებათ, “ქართულ ოცნებას” კი მეტი — 83 ხმა აქვს.