მასშტაბური პროტესტიდან 1 წლისა და დაახლოებით 1 თვის შემდეგ, ქართულმა ოცნებამ დაპირება არ შეასრულა და განაცხადა, რომ რუსულ კანონს აბრუნებს. ეს მამუკა მდინარაძემ 3 აპრილს დააანონსა და რამდენიმე საათში შარშან დაწუნებული კანონპროექტი პარლამენტის ვებგვერდზე აიტვირთა.
ამ ინციატივას საზოგადოება კრიტიკულად შეხვდა, რაზეც უკვე გიამბეთ. სტატიის მეორე ნაწილში ისევ განვიხილავთ, როგორ ეხმაურებიან კულტურის, სპორტის, ლიტერატურისა და შოუბიზნესის წარმომადგენლები რუსული კანონის ხელახალ ინიციირებას.
რუსულ კანონის ხელახალ ინიციირებას ბიზნესკონსულტანტი და მარკეტერი, დავით გოგიჩაიშვილიც ეწინააღმდეგება. მისი განცხადებით, საქართველოს ევროპისკენ მიმავალი გზის ერთადერთობა ყველანაირი პოლიტიკის მიღმაა.
“ყველა წარმომადგენელი ამას გვეუბნება. კანონის მუხლებში არაკომპეტენტური ვიქნები, მაგის ექსპერტი არ ვარ, მაგრამ იმის ექსპერტად კი გამოვდგები, მესმოდეს საერთო კონტექსტი. ევროკავშირის წარმომადგენლები გვეუბნებიან, ამერიკა გვეუბნება, ჩვენი დასავლელი მეგობრები გვეუბნებიან, რომ ამ კანონის ასეთი ფორმით მიღება აფერხებს ევროკავშირისკენ მისწრაფებებს,” — განაცხადა დავით გოგიჩაიშვილმა ნეტგაზეთთან საუბრისას.
პედაგოგი ლადო აფხაზავა რუსული კანონის პარლამენტში დაბრუნების გადაწყვეტილებას სამარცხვინოს უწოდებს და აცხადებს, რომ ეს მმართველ პარტიას არჩევნებში მეოთხე ვადით მოსასვლელად სჭირდება. მანვე აღნიშნა, რომ სწორედ ასე მოიქცა პუტინი, რომელიც უკვე 30 წელია ხელისუფლებაშია.
“ხელისუფლებას ხელში ვუგდებთ იმ იარაღს, რომელიც მარტო მედიას და სამოქალაქო საზოგადოებას კი არა, ნებისმიერს შეიძლება შეეხოს. ადამიანებს ცხოვრებაში ხანდახან რაღაც არ მოგვწონს და აი ამის გაპროტესტების უფლებასაც აღარ გვაძლევს ეს კანონი. შემდეგ ეს უცებ შეიძლება თქვან, რომ შენ ხარ უცხო ქვეყნის გავლენის ადამიანი, აქედან გამომდინარე, კარგი არაფერი ხდება […] ეს გვიკეტავს ევროკავშირთან დაახლოების პროცესს, თვითონ კი [„ოცნება“] იხანგრძლივებს ხელისუფლებაში ყოფნის ვადას. ხალხს ჰგონია, რომ ვიღაც სამოქალაქო საზოგადოება ბევრ ფულს იღებს… ყველაფერი გამჭვირვალეა მედიაში და სამოქალაქო საზოგადოებაშიც. დაწყებითი კლასელებიც არ თამაშობენ ასე. ერთი მხარე ამბობს, რომ ამას სჭირდება გამჭვირვალობა, მეორე მხარე კიდევ… ერთმანეთის პოსტერებით გამოძახილ-გადაძახილია”, — აცხადებს აფხაზავა.
რუსულ კანონს ეწინააღმდეგება ჯაზის ლეგენდა, გიული ჩოხელი. მისი განცხადებით, მიუხედავად “ცვლილებებისა“, საზოგადოებამ იცის, რაც არის რუსული კანონი და ყველაფერზე უარს აცხადებს, რაც რუსულია.
“ვერ ვიტან რუსეთს, მაგათ გამო საერთოდ შემჯავრდა ასო „რ“, არათუ ქვეყანა. რის კანონი, რა კანონი?! ესე იგი დასაჭერები არიან სულყველა, ვინც ამაზე საუბრობს და ვისაც ეს უნდა. ეს არის საშინელება. ყველაფერი რუსულის უარზე ვარ! ვიცი ყველაფერი, [ხალხმა გააპროტესტა] და [ეს კანონი] გამოიტანეს, ახლა ისევ შეცვალეს რაღაცები ალბათ და დააბრუნეს. ესენი არიან „ცირკაჩები“, ცირკის წარმომადგენლები, ვინც აკეთებს ამას – ვითომ შეცვალა რაღაც, [მაგრამ] რუსული კანონი ვიცით ჩვენ, რა არის, ამიტომ მე ვარ სრულიად წინააღმდეგი”, — განაცხადა ჩოხელმა ნეტგაზეთთან საუბრისას.
რუსული კანონის მიმართ კრიტიკულადაა განწყობილი მუსიკოსი, მებო ნუცუბიძეც. ის წერს, რომ ხალს არ უნდა ეს კანონი და მთავარი სწორედ ხალხია. ნუცუბიძე მმართველ პარტიას მიმართავს, რომ ხალხს ერთიანობა აცადოს.
მწერალი არჩილ ქიქოძე რუსული კანონის წინააღმდეგ შეკრებილ 8 აპრილის პროტესტის მონაწილეებს შეუერთდა. მან, წინა, 2023 წლის მსგავსად, ღიად გამოხატა, რომ გმობს რუსულ კანონს. ქიქოძე უმსგავსობად მოიხსენიებს მიმდინარე მოვლენებს და აცხადებს, რომ რუსული კანონის მიღმა არანაირი იდეა არ დგას, გარდა იმ ადამიანების კომფორტისა, რომლებიც პარლამენტში სხედან.
“მათ შერჩათ მხოლოდ უტიფრობა. თუ ოდესმე რაღაც იდეების მატარებლები იყვნენ, გზაში დაკარგეს. მე არ მინდა, რომ ულიცკაიასავით [რუსი მწერალი] ჩემს წიგნებს ეწეროს, რომ აგენტის დაწერილია… ამას გარდა ძალიან ბევრი მიზეზით არ მინდა, ჩემი შვილებისთვის არ მინდა ასეთი ამბები… ამიტომ არის გასაპროტესტებელი. ვიცი, ძნელია, რთულია, ყველა დაღლილია, მაგრამ მართლა დაუშვებელია.
რაც იმ რუსებს დაემართათ, აქ რომ არიან და უსამშობლო ხალხი რომ არიან, განა ყველა ცუდები არიან, ისე ჩვენც – ვივლით მერე ქვეყანაზე და ვიტყვით, რომ “ორი საქართველოა, ჩვენ კარგი საქართველო ვართ, იქ ცუდი დარჩა”, მაგრამ ისე ცოტანი ვართ, რომ ჩვენს ხმასაც კი ვერავინ გაიგებს, ჩვენი არსებობაც არავის ეცოდინება, ამიტომ აქ არის ჩვენი ადგილი. იმისთვის, რომ დავრჩეთ და საკუთარ ქვეყანაში არ ვიქცეთ ლტოლვილებად, რაღაც უნდა გავაკეთოთ”, — აცხადებს ქიქოძე.
ჟურნალისტი დათო ლიკლიკაძე აცხადებს, რომ ის არ უჭერს მხარს ამ კანონის მიღებას. მისი მოსაზრებით, ნებისმიერი კონტროლი ხელისუფლების მხრიდან, მათ შორის, საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ გადმორიცხული თანხებისა, არ არის სწორი.
“ინფორმაცია არასამთავრობოების გამჭვირვალობაზე, ჩვენ ისედაც ვიცით. ეს არ არის დამალული – არცერთი საერთაშორისო ორგანიზაცია, არცერთი გრანტი, არცერთი აქტივობა, არცერთი ტრენინგი… რაში რა იხარჯება ძალიან კარგად იცის ყველა დონის მთავრობებმა, როცა ეს ფული შემოდის. ამას არც საერთაშორისო დონორი ორგანიზაციები მალავენ, ვის აფინანსებენ, რამდენით აფინანსებენ და ამაზე მეტი მკაფიოდ რა უნდა გაიწეროს? […]
მივესალმები, აქ რუსეთის საფრთხეები რომ გაკონტროლდეს, მაგრამ უნდა გაკონტროლდეს არასამთავრობოებში, მედიაში შემოსული თანხა. მე არანაირად არ დავუჭერ მხარს ამ კანონს. ვფიქრობ, არც არის ამ კანონის მიღების აუცილებლობა. ამ კანონის მიღება თუ შეგვაფერხებს ევროკავშირთან და ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსთან, ზოგადად ევროსტრუქტურებთან ინტეგრაციაში, თორემ ხელს არანაირად არ შეგვიწყობს. გამჭვირვალობის გამო თუ იღებენ, ძალიან კარგად ვართ გამჭვირვალებული“, — განაცხადა ლიკლიკაძემ ნეტგაზეთთან საუბრისას.
“არა რუსულ კანონს!” — ამგვარად დაასრულა მსახიობმა დავით ბეშიტაიშვილმა სპექტაკლი მეფე ლირი აბაშიძის სახელობის ახალი თეატრში:
ამგვარად ეხმიანება ფსიქოლოგი ნათია ფანჯიკიძე რუსულ კანონს:
საქართველოს ძიძების ასოციაციის განცხადებით, რუსული კანონი, იგივე აგენტების კანონპროექტი, შეცვლილი სახელით, მათთვის და მათი მსგავსი ორგანიზაციებისთვის დაცინვა და თვალში ნაცრის შეყრაა, როცა ვხედავთ უცხო ქვეყნის ინტერესების გამტარი შეიძლება გეწოდოს იმის გამო, რომ შენი ქვეყნის არასახალხო პოლიტიკის და ეკონომიკის პირობებში პოულობ რესურსს და შესაძლებლობას ფუნქციონირებისთვის, შრომის პირობის გაუმჯობესებისთვის, ღირსებისთვის.
რუსული კანონის საწინააღმდეგო მარშიდან ფეხბურთელმა გიორგი ქოჩორაშვილმა თავის Instagram გვერდზე ფოტო გააზიარა, თუმცა ამჟამად მისი ანგარიში აღარ იძებნება. მომხდარს გიორგის მამა, როინ ქოჩორაშვილი გამოეხმაურა და აღნიშნა, რომ მათი პოზიცია შეუცვლელია.
მსახიობი გივიკო ბარათაშვილი ეწინააღმდეგება რუსულ კანონს და აცხადებს, რომ ამ კანონის მობრუნებით ხელისუფლებამ კიდევ ერთხელ მოატყუა საქართველოს მოქალაქეები. მისი თქმით, საზოგადოება ამ ბრძოლას კიდევ ერთხელ მოიგებს და ამით სწორ არჩევანს გააკეთებს რუსეთსა და დასავლეთს შორის.
“რა თქმა უნდა, ძალიან თვალსაჩინოა ყველაფერი და მარტივი მისახვედრია: ერთი წლის წინ მოვიგეთ ეს ბრძოლა, მთავრობამ დაიხია უკან და აღმოჩნდა, რომ გადაგვაგდო, უკვე მერამდენედ. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ამით უნდა მივხვდეთ, რომ რაღაცას გვატყუებენ. მეორეც, დასავლეთი გვეუბნება, რომ ამ კანონს თუ მიიღებთ, სამომავლო ურთიერთობა კითხვის ნიშნის ქვეშაა. ახლა აქეთ გვიმტკიცებენ, რომ ეს კანონი თურმე რუსული კი არა, ევროპულიაო. ძალიან მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება გვაქვს მისაღები და თან ძალიან მარტივი: რუსეთი თუ დასავლეთი? მე მგონი, ყველა ვთანხმდებით, რომ ევროპა გვინდა. ღრმად მწამს, რომ კიდევ ერთხელ მოვიგებთ ამ ბრძოლას და კიდევ არაერთხელ. მარტივია, ყველაფერს უნდა შევეწინააღმდეგოთ, რაც ეწინააღმდეგება ჩვენს ევროპულ მომავალს”, — განაცხადა ბარათაშვილმა.
რუსულ კანონს მომღერალი ლელა წურწუმიაც გამოეხმაურა:
“არჩევანი დიდი ხნის წინ გავაკეთეთ ქართველებმა და ეს არჩევანი ურყევი და იმაზე მეტად გამჭვირვალეა, ვიდრე ვინმეს წარმოუდგენია. კი — ევროპას, არა რუსულ კანონს!” — დაწერა მან.
რუსული კანონის წინააღმდეგია მუსიკოსი ნინო ქათამაძეც. მან ნეტგაზეთთან საუბრისას განაცხადა, რომ პრაქტიკამ აჩვენა, რომ ყველა კანონი, რომელიც ზღუდავს რაიმე ფორმით თავისუფლებას, პირდაპირ მოიაზრებს თავში, რომ დიდ ბოროტებას მოიტანს. ქათამაძის თმით, ეს კანონი არის ინსტუმენტი, რომლითაც გააქრობენ ყველას, აუკრძალავენ ყველას მოღვაწეობას, რომ არ იყოს თავისუფალი სიტყვა და თავისუფალი ქმედება.
რაგბის კლუბი სოხუმი რუსულ კანონს ეწინააღმდეგება და აცხადებს, რომ ჩვენი მომავალი ევროპაშია.
რუსულ კანონს საფეხბურთო კლუბი ლოკომოტივიც აპროტესტებს:
დინამო თბილისი აცხადებს, რომ ჩვენი ევროპული მომავალი ჩვენი ეროვნული არჩევანია, ხოლო ევროპული ღირებულებები, რომელზეც ვდგავართ, მტკიცებას არ საჭიროებს.
მსახიობი ეკა დემეტრაძე აღშფოთებას გამოთქვამს იმის თაობაზე, რომ რუსული კანონის შესახებ საზოგადოებას კიდევ უწევს მსჯელობა, რადგან ამაზე 2023 წელს უკვე ვიმსჯელეთ. დემეტრაძის თქმით, მთელი ჩვენი ისტორიის განმავლობაში ვიბრძოდით, რომ დაგვეცვა ჩვენი იდენტობა, დავრჩენილიყავით ქართველებად, გვქონოდა დასავლური კურსი და ამას დღესაც აუცილებლად გავაგრძელებთ.
მსახიობი აჩიკო გულედანი 9 აპრილს რუსული კანონის წინააღმდეგ გამართულ მარშს შეუერთდა და განაცხადა, რომ ეს კანონი ანტიდასავლურია და საქართველოს კონსტიტუციას ეწინააღმდეგება.
რუსულ კანონს კინორეჟისორი ლანა ღოღობერიძეც ეწინააღმდეგება და აღნიშნავს, რომ ეჭვქვეშ აყენებს ჩვენს მეგობრებს —ევროპასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს, რომლებიც მთელი ჩვენი დამოუკიდებლობის მანძილზე, აფინანსებენ, თან სრულიად გამჭვირვალედ, უამრავ, ხალხისთვის სასარგებლო პროგრამას.
რუსულ კანონს სერიალ ჩემი ცოლის დაქალების გუნდიც ეხმიანება:
ჩაგდებიდან 1 წლისა და დაახლოებით 1 თვის შემდეგ, ქართულმა ოცნებამ თავისივე სიტყვა გატეხა და რუსულ კანონს აბრუნებს. ყოველგვარი წინასწარი ინფორმირების გარეშე, ეს მამუკა მდინარაძემ 3 აპრილს დააანონსა და რამდენიმე საათში შარშან დაწუნებული კანონპროექტი პარლამენტის ვებგვერდზე აიტვირთა.
მდინარაძეს არ დაუმალავს, რომ პროექტის შინაარსი იგივე იქნება, ოღონდ სიტყვა “აგენტს” არ გამოიყენებენ. აქვე ქართულმა ოცნებამ მიგვითითა იმაზეც, რომ რასაც შარშან რუსული კანონად მოვიხსენიებდით, წელსაც იგივე არ ვუწოდოთ.
ქართულმა ოცნებამ 3 აპრილსვე დააინიციირა ჰომოფობიური, ადამიანის უფლებების საწინააღმდეგო ცვლილებების პროექტი, რომელიც, მათ შორის, შეკრებისა და გამოხატვის შემზღუდავ დათქმებსა და ცენზურას ითვალისწინებს.
ამავე თემაზე მეტი ინფორმაციისთვის: