ქალთა უფლებადამცველ ორგანიზაცია “საფარის” მიერ გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, კახეთსა და აჭარაში ყოველი მეოთხე ქალი ერთხელ მაინც ყოფილა ინტიმური პარტნიორის ან ქმრის მხრიდან ეკონომიკური ძალადობის მსხვერპლი. დოკუმენტის მიხედვით, გარდა პარტნიორებისა, ქალებზე ამ პარტნიორების ოჯახის წევრებიც ხშირად ძალადობენ.
კვლევაში ეკონომიკური ძალადობა განსაზღვრულია, როგორც ქცევა, რომლითაც მოძალადე ზღუდავს, აკონტროლებს და იყენებს ქალის ეკონომიკურ რესურსებსა და პოტენციალს. ნაშრომის მთავარი მიზანი ინტიმურ ურთიერთობებში ქალთა მიმართ ეკონომიკური ძალადობის სხვადასხვა ფორმის ამოცნობისა და გავრცელების შესწავლაა.
“საფარის” მიერ ჩატარებული კვლევის მთავარი მიზანი რეგიონებში მცხოვრებ ქალებზე პარტნიორის/ქმრის მხრიდან ეკონომიკური ძალადობისა და ამ ძალადობასთან მიმართებით ქალების გამოცდილებისა და მდგომარეობის შესწავლა იყო.
ეკონომიკური ძალადობის ყველაზე გავრცელებული ფორმებია:
- მუშაობაში ხელის შეშლა;
- მსხვერპლისთვის ფულის არმიცემა და ფულის მოპოვებაში ხელის შეშლა;
- მსხვერპლისთვის მუშაობის ან სწავლის აკრძალვა;
- საკვების, ტანსაცმლის, თავშესაფრის, პირადი ჰიგიენის საშუალებების ან წამლის მიზანმიმართულად არმიცემა;
- მსხვერპლისთვის ფულის მოპარვა, მისი ფულის, აქტივების ან ფინანსური სახსრების თაღლითურად გამოყენება;
- მსხვერპლის პირადი საკუთრების მოპარვა ან განადგურება;
- მსხვერპლისათვის პირადი საბანკო ანგარიშის ფლობის აკრძალვა;
- სასამართლოს მიერ განსაზღვრული ალიმენტის არგადახდა;
- მსხვერპლის იძულება, აიღოს კრედიტი, შემდეგ კი მისი საკრედიტო ისტორიის გაფუჭება.
კვლევაში გამოჩნდა, რომ:
- ქალების 25% ერთხელ მაინც ყოფილა ეკონომიკური ძალადობის მსხვერპლი ინტიმური პარტნიორის/ქმრის მხრიდან;
- ყოველი მეხუთე ქალი ვერ აიდენტიფიცირებს ეკონომიკური ძალადობის სხვადასხვა ფორმებს;
- ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენლები უფრო მეტად განიცდიან ეკონომიკურ ძალადობას;
- რელიგიური უმცირესობის წარმომადგენლები უფრო მეტად განიცდიან ეკონომიკურ ძალადობას;
- ქალები, მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება ჰქონდეთ სტაბილური სამსახური და პარტნიორზე მაღალი შემოსავალი, მაინც ხდებიან ეკონომიკური ძალადობის მსხვერპლები;
- ეკონომიკურ ძალადობას უმეტეს შემთხვევებში აქვს სისტემატური ხასიათი. ქალების 40%-45%, რომლებიც დაშორების, განქორწინების შემდგომ გახდნენ ეკონომიკური ძალადობის მსხვერპლნი, ქორწინებაშიც განიცდიდნენ ეკონომიკური ძალადობის ყველაზე გავრცელებულ ფორმებს.
- ის ქალები, რომლებიც განქორწინებულები/დაშორებულები არიან, უფრო ხშირად ყოფილან ეკონომიკური ძალადობის მსხვერპლნი;
- პარტნიორის მხრიდან ეკონომიკურ ძალადობასა და ოჯახის სხვა წევრების მხრიდან ეკონომიკურ ძალადობას შორის საშუალო სიძლიერის კორელაციური კავშირია. უმეტეს შემთხვევაში ეკონომიკური ძალადობის სხვადასხვა ფორმაში ყველაზე დიდი წილი, ოჯახის სხვა წევრებთან შედარებით, ქმრის/პარტნიორის მშობლებზე მოდის;
- ქალები, რომლებიც ყოფილან ეკონომიკური ძალადობის მსხვერპლები, ინტიმური პარტნიორის მხრიდან განიცდიდნენ ასევე ფსიქოლოგიურ და ფიზიკურ ძალადობას, ბავშვობაში კი ფიზიკურ ძალადობას მშობლების მხრიდან.
კვლევა ქალთა მიმართ ეკონომიკურ ძალადობაზე კვლევა “საფარმა” დანიის მთავრობისა და დანიის გენდერული და თანასწორობის ცენტრის, KVINFO-ს მხარდაჭერით ორ რეგიონში, კახეთსა და აჭარაში ჩაატარა. რაოდენობრივი კვლევა 2023 წლის იანვარში პირისპირ ინტერვიუს მეთოდით (CAPI) იმ 16-45 წლის ქალებთან ჩატარდა, ვინც ინტიმურ ურთიერთობაში ერთხელ მაინც ყოფილა. ამასთან, შერჩევის ზომა 1 516 ინტერვიუა, შერჩევის მეთოდი — კლასტერული შერჩევა, ხოლო ინტერვიუს ხანგრძლივობა — 20-25 წუთი.
კითხვარს საფუძვლად დაედო ზაგრების უნივერსიტეტის მკვლევრის, კსენიჯა კლასნიჩის (Ksenija Klasnić) ნაშრომი “ინტიმურ ურთიერთობებში ქალთა მიმართ ეკონომიკური ძალადობის აღიარებისა და გამოცდილების საზომი ინდიკატორების შემუშავება და შეფასება”.