საქართველოს სახალხო დამცველი მიიჩნევს, რომ 2023 წელს ლგბტ+ ადამიანებისა და მათი მხარდამჭერების მიერ შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლებით სარგებლობა არსებითად გართულდა. ომბუდსმენის წლიური ანგარიშის მიხედვით, ეს დაკავშირებულია ულტრამემარჯვენე ჯგუფების მხრიდან როგორც საჯარო სივრცეში, ასევე დახურული ღონისძიების ფარგლებში, კერძო საკუთრების ტერიტორიაზე, ამ უფლებების რეალიზებისთვის ძალადობრივი ქმედებებით ხელშეშლასთან, “რასაც ადასტურებს 2023 წლის 8 ივლისს, თბილისი პრაიდის ფესტივალის ირგვლივ განვითარებული მოვლენები”.

რას წერია ანგარიშში ქვიარ უფლებებზე

ლგბტქია+ თემის წევრების თანასწორუფლებიანობის ქვეთავში ასევე ვკითხულობთ, რომ გასული წლების მსგავსად, ლგბტ+ ადამიანების უფლებრივი მდგომარეობა ისევ გამოწვევად რჩება. ლგბტ+ თემის წევრები კვლავ ძალადობის, დისკრიმინაციისა და შევიწროების მსხვერპლები არიან და ეს საზოგადოებაში არსებული ჰომოფობიური დამოკიდებულებით, სიძულვილის მოტივით ჩადენილი ძალადობრივი ქმედებებით და სხვა სახის დისკრიმინაციული დამოკიდებულებებით არის გამოწვეული.

ანგარიშში ასევე აღნიშნულია, რომ ულტრამემარჯვენე იდეოლოგიის მატარებელი პირები, თავიანთი მოქმედებებითა და განცხადებებით, ხელს უწყობენ ჰომოფობიური განწყობების გავრცელებას, დისკრიმინაციის წახალისებას და, ამავე დროს, ჩადიან ქმედებებს, რომლებიც, ხშირად, ლგბტ+ ადამიანების უფლებების მძიმე დარღვევაში გამოიხატება.

“აღნიშნულ გამოწვევებზე საქართველოს სახალხო დამცველმა, ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტისათვის, იდენტობის ჯგუფის საქმეებზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებების აღსრულების მიმდინარეობის შესახებ წარდგენილ კომუნიკაციაშიც მიუთითა. მასში განხილულია: ჰომოფობიური ხასიათის განცხადებები, 2023 წლის 8 ივლისს პრაიდ ფესტივალის ძალადობრივი ჩაშლა, სიძულვილით მოტივირებულ დანაშაულებზე (მათ შორის, 2021 წლის 5 ივლისის მოვლენებზე) მიმდინარე გამოძიებისა და სამართალწარმოების ხარვეზები, სტატისტიკის წარმოება სიძულვილით მოტივირებულ დანაშაულებზე და ლგბტ+ თემის უგულებელყოფა ადამიანის უფლებათა დაცვის ახალ ეროვნულ სტრატეგიაში”, — აღნიშნულია ანგარიშში.

რას წერს სახალხო დამცველი 8 ივლისზე

სახალხო დამცველის შეფასებით, 2023 წლის 8 ივლისს თბილისი პრაიდის ფესტივალის ირგვლივ განვითარებული მოვლენები კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ ლგბტ+ თემის დაცვა, ამ მასშტაბის ძალადობის და დისკრიმინაციის მხოლოდ საპოლიციო ძალების გამოყენებით შეჩერება შეუძლებელია და ხშირად — არასაკმარისიც. ომბუდსმენი მიიჩნევს, რომ ამ გამოწვევის დასაძლევად საჭიროა კომპლექსური, დროში გაწერილი და სხვადასხვა მიმართულებით დაგეგმილი ღონისძიებების გატარება, სხვადასხვა უწყების და ფართო საზოგადოების ჩართულობით.

ამავე საკითხზე, რადიკალური ჯგუფების მიერ ორგანიზებული კონტრშეკრებებისა და აქციების ქვეთავში, სახალხო დამცველი აღნიშნავს, რომ განსაკუთრებით პრობლემური იყო 2023 წლის 8 ივლისის პრაიდის ღონისძიების საპირისპიროდ, რადიკალური ჯგუფების მიერ პრაიდის ღონისძიების ჩაშლის მიზნით შეკრება.

სახალხო დამცველი მიუთითებს, რომ ამ თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანია, ასეთ შემთხვევებში შეფასდეს კონტრდემონსტრანტების მიერ სიძულვილის ენის, განსაკუთრებით კი, ჰომოფობიური მნიშვნელობის მქონე განცხადებების გამოყენება, ასევე, შესაბამისი ქმედებები. ომბუდსმენი მიიჩნევს, რომ ამ საკითხის გათვალისწინებით უნდა შეფასდეს, არის თუ არა დაცული უფლების კონსტიტუციური ფარგლები.

სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტს შემდეგი წინადადებებით მიმართავს:

• მოწესრიგდეს სხვადასხვა სახის შეკრების (მათ შორის, სპონტანური და ერთდროული შეკრებები) გამართვის წესთან დაკავშირებული საკითხები;
• ვითარების ესკალაციისა და უფლებაში ძალისმიერი ჩარევის მაქსიმალურად თავიდან ასარიდებლად, საკანონმდებლო დონეზე დაინერგოს შეკრების მონაწილეებთან დიალოგისა და მოლაპარაკების წარმოების მექანიზმი.

სახალხო დამცველის აპარატმა ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვის მდგომარეობის შესახებ 2023 წლის ყოველწლიური ანგარიში გამოაქვეყნა. 386-გვერდიან დოკუმენტში ადამიანის უფლებების დაცვის მიმართულებით არსებული გამოწვევები და პროგრესია წარმოდგენილი; ასევე, მიმოხილულია გაცემული რეკომენდაციების შესრულების მდგომარეობა.

სახალხო დამცველის ანგარიშში განხილულია საზოგადოების სხვადასხვა ჯგუფის, მათ შორის, ლგბტქია+, რელიგიური, ეთიკური, შშმ პირთა, ხანდაზმულთა, არასრულწლოვანთა, დევნილთა, ლტოლვილთა და სხვათა უფლებრივი მდგომარეობა.