თბილისის ფოტოგრაფიისა და მულტიმედია მუზეუმში 6 მარტისთვის დაგეგმილი ქვიარ წიგნის პრეზენტაცია გაუქმდა. Creative Collective Spectrum-ის განცხადებით, გააქტიურებული ჰომოფობიური კამპანიის ფონზე, რამდენიმე დღის წინ მუზეუმის ხელმძღვანელი დაუკავშირდათ და კატეგორიულად მოითხოვა ღონისძიების ლოკაციის შეცვლა, მიზეზად კი შენობის უსაფრთხოების ზომები დაასახელა. ორგანიზაცია აცხადებს, რომ არ სჯერათ და ეს ცენზურის გამოვლენის საგანგაშო სიგნალად მიაჩნიათ.
წიგნზე “ცისფერი — ქვიარ ამბავი ქართულ ხელოვნებაში” მუშაობა თითქმის ორი წელია გრძელდება და ის XX-XXI საუკუნის ქართულ ხელოვნებაში ქვიარ ხედვების მრავალფეროვნებას იკვლევს და ქართველი მხატვრების მიერ მე-20 საუკუნის დასაწყისიდან დღემდე შემონახულ 100-ზე მეტ ნამუშევარსა და სპეციალურად ამ წიგნისთვის დაწერილ ტექსტებს აერთიანებს.
პრეზენტაცია 6 მარტს აჭარა ჯგუფის სასტუმრო Stamba Hotel-ის შენობაში განთავსებულ Tbilisi Photography & Multimedia Museum-ში უნდა გამართულიყო. ბოლო რამდენიმე დღის განმავლობაში ხელისუფლება, პროსახელისუფლებო მედია და პრორუსული ჯგუფები აქტიურ ჰომოფობიურ კამპანიაში არიან ჩართული, რასაც წინ უძღოდა მორიგი რუსული კანონის დაანონსება.
კერძოდ, 29 თებერვალს ქართულმა ოცნებამ განაცხადა, რომ “ლგბტ პროპაგანდის და ფსევდოლიბერალიზმის მავნე გავლენის” ასაკრძალად მუშაობას იწყებს. კანონპროექტი ჯერ მზად არ არის და დეტალები უცნობია, თუმცა მდინარაძემ არარსებული პროპაგანდის მაგალითებად წიგნები და ფილმებიც დაასახელა, მოტივად კი — მომავალი თაობის გადარჩენაზე ზრუნვა. მსგავსი კანონი მოქმედებს რუსეთში, რასაც კრემლი ქვიარ თემის უფლებების შესაზღუდად იყენებს.
“საქართველოში ამ კანონის შესახებ საუბრები გასული წლის მარტის მოვლენების შემდეგ დაიწყო, თუმცა, წიგნის პრეზენტაციის დაანონსებიდან მალევე განსაკუთრებით გააქტიურდნენ ჰომოფობიური პოლიტიკური ჯგუფები და სამთავრობო მედიები, რომლებიც ჯერ არგამოსულ წიგნს “აღვირახსნილი ლგბტ პროპაგანდის” მაგალითად ნათლავენ, რაც, არამხოლოდ პოპულისტური სიცრუეა, არამედ წიგნში მოყვანილი არტისტების, მათი ნამუშევრებისა და ჩვენი კულტურული მემკვიდრეობის შეურაცხყოფაა. ასეთი კანონის პირობებში, ქართული მხატვრობის ერთ-ერთ საუკეთესო ნიმუშების შექმნაც კი შეუძლებელი იქნებოდა, ხოლო ყველაზე საამაყო ქართველ არტისტებს, საბჭოთა რუსული ხელისუფლება, თავის დროზეც სწორედ ჰომოფობიური კანონმდებლობით ებრძოდა”, — ვკითხულობთ Creative Collective Spectrum-ის განცხადებაში.
აღნიშნავენ, რომ ამ მოვლენების ფონზე, მათთვის სრულიად მოულოდნელად დაუკავშირდათ პრეზენტაციის მასპინძელი მუზეუმის ხელმძღვანელი ნესტან ნიჟარაძე, რომელმაც განაცხადა, რომ “სამშენებლო ბლოკში უსაფრთხოების ზომების უზრუნველყოფის შეუძლებლობის გამო” პრეზენტაცია მუზეუმში ვერ ჩატარდებოდა.
“აღნიშნული მიზეზი არამხოლოდ დაუჯერებელ სიყალბედ მიგვაჩნია, არამედ არის საგანგაშო სიგნალი, რაც ცალსახად გვანიშნებს, რომ ნაცვლად წინააღმდეგობისა და გამბედაობისა, რაც ყველაზე მეტად მოეთხოვება ასეთ დროს თავისუფალ სახელოვნებო ინსტიტუციას, სამწუხაროდ ინსტიტუციამ თავი ცენზურას დაუქვემდებარა და ჯერ კიდევ კანონის მიღებამდე მოექცა ჰომოფობიური დისკურსის ქვეშ. ასეთი ნაბიჯი ყველა იმ იდეალის ღალატის ტოლფასია, რომელსაც წიგნში მოხმობილი არტისტები ატარებენ და ამაზე ხელის მოწერა ჩვენთვის კატეგორიულად მიუღებელია”, — აცხადებენ ისინი.
ორგანიზაცია გმობს ამ გადაწყვეტილებას და აცხადებს, რომ თანამედროვე საქართველოს ისტორიაში, მათ შორის სახელოვნებო ისტორიაში, სამუდამოდ ჩაიწერება ყველა იმ ინდივიდის, ინსტიტუციის, სოციალური, კულტურული თუ პოლიტიკური ჯგუფის სახელები, რომლებიც, ასეთ გადამწყვეტ მომენტში, გვერდში დგომის ნაცვლად, ზურგს აქცევენ საფრთხის წინაშე მყოფ თავისუფალი თვითგამოხატვის მქონე შემოქმედებით ჯგუფებს, ქვიარ ადამიანებს, და იმ არტისტებს, რომლებიც წიგნშია მოხსენიებული.
“მიგვაჩნია, რომ არც “აჭარა ჯგუფს” და არც “თბილისის ფოტოგრაფიისა და მულტიმედია მუზეუმს” აღარ აქვთ უფლება, საზოგადოებას შემოქმედებით თავისუფლებაზე ელაპარაკონ და უსაფრთხო სივრცის სახელით პოზიციონირებდნენ. ჰომოფობიური ცენზურის ამოქმედებამდეც კი ცენზურის ქვეშ მოყოლილი სივრცე ვერ იქნება საზოგადოებისთვის და ქვეყნის კულტურული ცხოვრებისთვის ღირებული სასიკეთო ცვლილებების შთამაგონებელი ადგილი”.
Creative Collective Spectrum თხოვნით მიმართავს საჯარო სახელოვნებო ინსტიტუციებს, გვერდში დაუდგნენ და დაუთმონ სივრცე, რადგან პრინციპულად მნიშვნელოვნია, რომ ამ წიგნის პრეზენტაცია სწორედ სახელოვნებო სივრცეში გაიმართოს.
საპასუხო განცხადება გაავრცელა სტამბამ, თუმცა სავარაუდო ჰომოფობიურ მოტივებზე არ უსაუბრია. აღნიშნეს, რომ მუზეუმი არის დამოუკიდებელი ინსტიტუაცია და თავად იღებს გადაწყვეტილებას მის სივრცეში გამართულ ღონისძიებებზე. მათივე თქმით, პრეზენტაციისთვის ალტერნატიული სივრცე შესთავაზეს.
“აჭარა ჯგუფთან აღნიშნულ ღონისძიებაზე კომუნიკაცია აქამდე არ მომხდარა და ვინაიდან ფოტოგრაფიის და მულტიმედიის მუზეუმი ვერ ახერხებს ღონისძიების თავის სივრცეში ჩატარებას, Creative Collective Spectrum-ს ვთავაზობთ აჭარა ჯგუფის სახელოვნებო სივრცეს არტარეას ტერიტორიაზე. გვინდა, აღვნიშნოთ ჩვენი კომპანია მუდმივად უჭერს მხარს ინიციატივებს, რომელსაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვს ქართული სახელოვნებო კულტურის განვითარებაში”, — ვკითხულობთ განცხადებაში.
მედია აპრილი ცდილობს თბილისის ფოტოგრაფიისა და მულტიმედია მუზეუმთან დაკავშირებას და დამატებითი ინფორმაციის გარკვევას. მათ პასუხს მიღებისთანავე შემოგთავაზებთ.