ფილმები თბილისის კინოფესტივალიდან, რომლებიც არ უნდა გამოგრჩეთ

გიორგი ბასხაჯაური
Close Up Films

26 ნოემბრიდან 3 დეკემბრამდე, უკვე 24-ედ, თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი იმართება. გასული წლის ახალ, გამორჩეულ ფილმებზე ან/და კინო კლასიკაზე დასასწრები ბილეთების შეძენას 24 ნოემბრიდან შეძლებთ.

ფესტივალის გამხსნელი ფილმი ნანა ჯორჯაძის ახალი ნამუშევარი — “პეპლების იძულებითი მიგრაცია” იქნება, დანარჩენი პროგრამა კი სექციების მიხედვით არის გადანაწილებული, ფოკუსში სომხეთია.

წლევანდელ კინოფესტივალზე არაერთი საინტერესო ფილმის ნახვას შეძლებთ, მათ შორის, ბევრია ქვიარ და ფემინისტური ნამუშევარია.


ევროპული ფორუმის ფარგლებში შედგება კანის კინოფესტივალის მთავარი პრიზის მფლობელი ფილმის, ჟუსტინ ტრიეს “დაცემის ანატომიის”  ჩვენება. ფილმი ქმრის მკვლელობაში ეჭვმიტანილი ქალის წინააღმდეგ მიმდინარე გამოძიების შესახებ არის, შემთხვევის ერთადერთი მოწმე კი მათი უსინათლო შვილია.

ამ სექციიდან კიდევ რამდენიმე ფილმი ამოვარჩიეთ, რომლითაც შესაძლოა დაინტერესდეთ.

წარმოშობით ირანელი შვედი რეჟისორის, მილად ალამის “მეტოქე” ირანიდან ლტოლვილი ოჯახის შესახებ გვიყვება.

“იმანი და მისი ოჯახი ირანიდან გარბიან შვედეთში, ლტოლვილთა თავშესაფრად გადაწყობილ სასტუმროში აგრძელებენ ცხოვრებას. იმანი ოჯახის წინამძღოლის როლში გვევლინება, თუმცა არღვევს ცოლისთვის მიცემულ პირობას და ადგილობრივ ჭიდაობის კლუბში წევრიანდება. ჭორები ვრცელდება, იმანის შიში და სასოწარკვეთა კი სულ უფრო ძლიერდება”, — ვკითხულობთ ფილმის აღწერაში, რომელზეც კრიტკოსები აღნიშნავენ, რომ ჰომოეროტიკულ ქვეტექსტებსაც შეიცავს.

ტიზა კოვის “ვერა” კი მთავარი როლის შემსრულებლის ვერა ჯემას გაზვიადებული ვერსიის შესახებ ჰყვება — საკუთარი ცნობილი მსახიობი მამის ჩრდილქვეშ მცხოვრები ვერას ზედაპირული ცხოვრებისა და ურთიერთობების ამბავი მნახველის თვალწინ გარდაიქმნება და საკუთარი თავის ძიებაში მყოფი ქალის პორტრეტს ვხედავთ.

“პოლონეთის პატარა ქალაქში მცხოვრები მოსიყვარულე ქმრისა და მამის, ადამის” ამბავს გვიყვება მალგოჟატა შუმოვსკას “ქალი”. ადამი სულ უფრო დიდ დისკომფორტს გრძნობს სხეულში, რომელიც მის ნამდვილ იდენტობას არ შეესაბამება. ფილმი ტრანს ქალის შესახებ არის და ისეთ მნიშვნელოვან გამოწვევებზე ჰყვება, როგორიც საკუთარი იდენტობის აღმოჩენის თანმდევი დაბნეულობა და შიშია.

კადრი ფილმიდან “ჭექა-ქუხილი” / TIFF

კარმენ ჟაკის “ჭექა-ქუხილი” რელიგიისა და ვნების ურთიერთმიმართებას თუ ურთიერთკავშირს იკვლევს და 17 წლის ელიზაბეთს გვაცნობს. ელიზაბეთი შვედეთის ერთ-ერთ სოფელში ბრუნდება, სადაც რელიგიური დოგმები მყარად არის ფესვგადგმული. ფილმის მთავარი გმირი ბავშვობის სამ მეგობართან ერთად თვითგამორკვევის პროცესსა და რელიგიით განპირობებული საზღვრების მოსინჯვას იწყებს.

ლიეტუველი რეჟისორის, მარია ქავთარაძის “ნელა”  მოცეკვავე ელენასა და ჟესტური ენის სპეციალის დოვიდასის ურთიერთობას ასახავს. წყვილი ინტიმური სიახლოვის, ურთიერთობის დამკვიდრებული ფორმების მოსინჯვის პროცესს გადიან. ფილმი ასექსუალობისა და ურთიერთობის მიმართებას იკვლევს, რაც კინოში ნაკლებად ხილვადია.


სექციაში, ევროკული კინოს თვე ლოლა, კივონის “როდეოს” ჩვენება შედგება.

“ჯულია მოტოსი მართვით გატაცებული ახალგაზრდაა, რომელიც ბაიკერების ეკიპაჟს ხვდება, რომლებიც მთელი სიჩქარით დაფრინავენ და ტრიუკებს ასრულებენ. ჯულია კაცებით დომინირებულ სამყაროში ადგილის პოვნას ცდილობს, მაგრამ ინციდენტი მათთან დაახლოებას საფრთხეს უქმნის”, — აღნიშნულია ფილმის აღწერაში.


კადრი ფილმიდან “სევდიანი ჯინი” / Film Constellation

ბრიტანული ფილმების სექციიდან 2 ფილმი უნდა გირჩიოთ. პირველი ჯორჯია ოკლის “სევდიანი ჯინია”.

“ფილმის მოქმედება 1988 წლის ინგლისში ხდება, ტეტჩერის ხელისუფლება ახალი კანონის მიღებას აპირებს, რაც გეებისა და ლესბოსელების სტიგმატიზების საფრთხეს ზრდის”, — ვკითხულობთ ფილმის აღწერაში, რომელიც სპორტის მასწავლებლის, ჯინის ამბავს გვიყვება. ჯინი იძულებულია ორმაგი ცხოვრებით იცხოვროს, თუმცა სკოლაში ახალი გოგოს გამოჩენა მას გამოწვევას უმზადებს.

სექციის კიდევ ერთი ფილმი, მოლი უოლკერის “როგორ დავკავდეთ სექსით” სამი ბრიტანელი თინეიჯერი გოგოს საზაფხულო თავგადასავალია. ალკოჰოლით, საკლუბო სივრცეებით და შემთხვევითი სექსით სავსე ზაფხული ერთგვარი ნავიგაციაა სექსის, თანხმობისა და თვითაღმოჩენების კომპლექსურ ბუნებაში.


კადრი ფილმიდან “ჯოილენდი” / Film Constellation

სექცია ჰორიზონტებში გაიმართება სალიმ სადექის “ჯოილენდის”  ჩვენება. ფილმის მთავარი გმირი, ტრადიციული პაკისტანელი ოჯახის ახალგაზრდა ვაჟი ბოლივუდის სტილში გადაწყვეტილ ბურლესკ დაწესებულებაში იწყებს მუშაობას და ტრანსგენდერი ქალი უყვარდება.


როგორც უკვე აღვნიშნეთ ფესტივალზე ქვეყანა ფოკუსში: სომხეთია. სექციაში საბჭოთა დროის თუ თანამედროვე ფილმების ჩვენება გაიმართება. მათ შორის განსაკუთრებით გირჩევთ დოკუმენტურ ფილმს — “5 მეოცნებე და ერთი ცხენი”.

ვაჰაგნ ხაჩატურიანის და არენ მალაქიანის 2022 წლის ფილმი ოცნების მადევარი პროტაგონისტების საშუალებით გვიხატავს სომხეთის წინააღმდეგობრივ, მრავალწახნაგოვან პორტრეტს. ფილმში ასახულია საბჭოთა მემკვიდრეობა, პატრიარქალური სოციალური სტრუქტურები, ახალგაზრდა ფემინისტი და ქვიარ გოგოების ხაზი კი ახალ, საკუთარ ცხოვრებაზე კონტროლის მოპოვების მსურველ ადამიანებს გვაცნობს.


Vedette Film

ფესტივალი დოკუმენტური კინოს მოყვარულებსაც ითვალისწინებს. სექციიდან, სამყარო დოკუმენტურ ფილმებში, 3 ნამუშევარს გირჩევთ.

“კვამლის საუნის სადაქალო” ქალების კომუნის შესახებ გვიყვება, “რომლებიც ერთმანეთს დაფარულ საიდუმლოებს, ინტიმურ გამოცდილებებს უზიარებენ, სხეულში გამოკეტილ სირცხვილს ირეცხავენ და კომუნიკაციის დახმარებით გაძლიერებაზე ზრუნავენ”.

დანიელმა რეჟისორმა, ლეა გლობმა 2009 წელს აპოლონია გაიცნო და წლების განმავლობაში მიჰყვებოდა მის მცდელობას, რომ პარიზის სახელოვნებო სივრცეში თავი დაემკვიდრებინა. ასე შეიქმნა ფილმი “აპოლონია, აპოლონია”, რომელიც ქალად ყოფნის სიამესა და გამოწვევებზე გვიყვება, საკუთარ სხეულთან ურთიერთობასა და ხელოვანის თვითდამკვიდრების სირთულეზე. ლეა და აპოლონია წლების განმავლობაში განვლილ გზებზე რეფლექსირებენ, ხელოვნებაზე, სიყვარულზე, დედობაზე, სექსუალობასა და რეპრეზენტაციაზე, პატრიარქალურ სამყაროში წარმატების მიღწევის გზებზე, კაპიტალიზმით და ომებით განსაზღვრულ დროში ისე ლავირებაზე ჰყვებიან, რომ საკუთარი თავი არ დაკარგო.

კლერ სიმონმა “ჩვენი სხეული” პარიზის საჯარო კლინიკაში, გინეკოლოგიურ განყოფილებაში გადაიღო. სიმონი ფილმში იკვლევს ისეთ საკითხებს, როგორიცაა, რას ნიშნავს ქალად ყოფნა, აღბეჭდავს სხვადასხვა ასაკის ქალების მრავალფეროვნებას, ინდივიდუალიზმს, სილამაზეს, ჰყვება ვნების, შიშისა და გამოწვევების შესახებ.


კინოფესტივალზე გაიმართება ლანა ღოღობერიძის დოკუმენტური ფილმის “დედა–შვილი ან ღამე არ არის არასოდეს ბოლომდე ბნელი”  ჩვენებაც. ფილმი პირველი ქართველი რეჟისორი ქალის, ნუცა ღოღობერიძისა და მისი შვილის, ლანა ღოღობერიძის პორტრეტია. დოკუმენტური ფილმი აცოცხლებს ერთი ოჯახის, შემოქმედი ქალის ბედს და ჰყვება ტოტალიტარულ სისტემაში მცხოვრები ადამიანების იმ მემკვიდრეობაზე, რაც საბჭოთა წარსულმა დაგვიტოვა.


კადრი ფილმიდან “ბნელდება” /
PÖFF

სპეციალური ჩვენების სექციაში ბერძენი რეჟისორის, ფედონ პაპამიქაელის ფილმის, “ბნელდება”  ნახვას შეძლებთ. თრილერის ჟანრის ფილმის სიუჟეტი საბერძნეთის ერთ-ერთ კუნძულზე ვითარდება. ფილმი მიჰყვება ახალგაზრდა ლესებოსელ წყვილსა და სამ ალბანელ კაცს, რომელთა გზები ძალადობრივ, შურისძიებით დამუხტულ სივრცეში გადაიკვეთება. აღსანიშნავია, რომ ფილმში მთავარ როლებს ელენე მახარაშვილი და ნინი ნებიერიძე ასრულებენ.


კადრი ფილმიდან “გონდოლა” / Coccinelle Film Sales

თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი დასრულდება გერმანულ-ქართული ნამუშევრით — “გონდოლა”. ფილმის სიუჟეტი აჭარის მთებში ვითარდება. საბაგიროს გამცილებელ მთავარ გმირებს, რომელთა როლებს ნინი სოსელია და მატილდ ირმანი ასრულებენ, ერთმანეთი უყვარდებათ. რომანტიკული კომედია საბაგიროს 2 სხვადასხვა კაბინაში დასაქმებული ქალების კომიკური სიყვარულის ამბავზე ჰყვება.

თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალის სრული პროგრამის ნახვას ამ ბმულზე შეძლებთ.