ლგბტქი ორგანიზაციების საერთაშორისო ქსელმა ILGA-Europe-მა ევროპის ცისარტყელას განახლებული რუკა გამოაქვეყნა, რომელიც სხვადასხვა ქვეყანაში ლგბტქი უფლებრივი მდგომარეობის შესახებ ყოველწლიურ მონაცემებს აერთიანებს. ქსელის მიხედვით, წლევანდელმა მონაცემებმა, მათ შორის დიდ ბრიტანეთში, უნგრეთსა და საქართველოში უფლებრივი მდგომარეობის მკვეთრმა გაუარესებამ აჩვენა, რომ საერთაშორისო ტრენდთან გვაქვს საქმე, რაც გულისხმობს ლგბტქი უფლებებთან ბრძოლას საზოგადოებრივი წესრიგის სახელით.
განსაკუთრებით არის აღნიშნული ტრანს უფლებების მიმართულებით მდგომარეობის მკვეთრი გაუარესება, რაც მეტწილად გამოხატულია სამედიცინო სერვისების გაცემაზე დაწესებული შეზღუდვებით.
“იმ ქვეყნებშიც კი, სადაც წელს პროგრესს ვხედავთ, ულტრა მემარჯვენეების გავლენა მზარდია. გერმანიაში, ავსტრიაში, ბელგიასა და ნიდერლანდებში ჩატარებულმა ბოლო არჩევნებმა ცხადყო, რომ ულტრა-მემარჯვენე ჯგუფები პოზიციებს განამტკიცებენ, რაც საფრთხეს უქმნის ადამიანის უფლებებსა და ლგბტქი ადამიანების თავისუფლებას”, — აღნიშნულია პრესრელიზში.
წინა წელს საქართველოს ცისარტყელას რუკაზე 25 ქულა ჰქონდა, წელს კი სულ რაღაც 12. საქართველომ უკან დაიხია შვიდი პოზიციით, ახლა ევროპის მასშტაბით 44-ე ადგილზეა და სულ 5 ქვეყანას უსწრებს — ბელარუსს, სომხეთს, თურქეთს, აზერბაიჯანსა და რუსეთს. აღნიშნულ რუკაზე ტოპ 5 ქვეყანა კი მალტა, ბელგია, ისლანდია, დანია და ესპანეთი არიან.
რუკასთან ერთად გამოქვეყნდა დეტალური ანგარიშიც, რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა ქვეყანაში არსებული უფლებრივი მდგომარეობის მიმოხილვას. თვალი გადავავლოთ, რა წერია საქართველოზე.
ანგარიშში საქართველოს ქვეთავი ხშირად შეეხება აგენტების კანონსა და ჰომოფობიურ კანონს, როგორც უფლებრივი მდგომარეობის მკვეთრად გაუარესებისა და ლგბტქი ადამიანებისთვის რისკის შემცველი ძვრების კატალიზატორს. მაგალითად, აღნიშნულია, რომ სიკეთეებსა და სერვისებზე წვდომის ნაწილში მნიშვნელოვანი გამოწვევები ჩნდება, რადგან ანტი-ლგბტქი კანონმა ნდობისა და უსაფრთხოების განცდის მოშლა გამოიწვია, არადა ეს აუცილებელია იმისთვის, რომ თემის წევრებმა მათთვის საჭირო სერვისები მოითხოვონ.
თავშესაფრის მოთხოვნაზე საუბრისას ანგარიშში ნათქვამია, რომ ორგანიზაციების ცნობით, საგრძნობლად გაიზარდა იმ ქვიარ ადამიანების რიცხვი, ვინც ქვეყანას ტოვებს ან ითხოვს მხარდაჭერას სათანადო დოკუმენტაციის მომზადებაში.
დოკუმენტის თანახმად, გასულ წელს გაგრძელდა დეზინფორმაციაზე დაფუძნებული და ლგბტი თემის დემონიზებაზე მიმართული რიტორიკა, რისი მიზანიც საქართველოს დასავლური სივრცისგან დაშორება იყო, ამასთან, საგრძნობლად მოიმატა ანტი-გენდერულმა რიტორიკამაც. გარდა ამისა, განხილულია ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის კვლევაც, რომლის თანახმად, საზოგადოებრივი მაუწყებელი ეთიკის პრინციპებს არღვევდა და ცალმხრივ მასალებს ავრცელებდა, რითიც ხელისუფლების ქვიარფობიურ პოზიციებს ამყარებდა.
ანგარიშში აღნიშნულია კესარია აბრამიძის მკვლელობის შემთხვევაზეც და ნათქვამია, რომ აღნიშნული ამბავი ანტი-ლგბტი კანონის მიღებიდან ერთ დღეში მოხდა. საუბარია ტრანს აქტივისტ ნატა ტალიკიშვილზე თავდასხმაზეც. ამასთან, ნახსენებია თბილისი პრაიდის ოფისზე უცნობი პირების თავდასხმის ორ შემთხვევაც, რომელიც 2024 წელს მოხდა, რა დროსაც ოფისს კვერცხები ესროლეს და წითელი საღებავით ჰომოფობიური წარწერები დატოვეს.
დოკუმენტი განათლების უფლებაზე საუბრისას ეხმიანება გენდერისა და სექსუალობის შესახებ ინფორმაციის გავრცელებაზე დაწესებულ შეზღუდვებს. ამ ნაწილში მოშველიებულია ვენეციის კომისია, რომელიც ამბობს, რომ კანონი განათლების მიღების უფლებასთან არის წინააღმდეგობაში და შესაძლოა, ბულინგის, დამამცირებელი მოპყრობისა და ჯანმრთელობის რისკები გამოიწვიოს.
ანგარიშში ოჯახზე საუბრისას აღნიშნულია, რომ ერთად მცხოვრები ერთი და იმავე სქესის ადამიანები სამართლებრივად ისედაც არ იყვნენ აღიარებული და ამიერიდან ქორწინების კონტექსტიდან იმ ადამიანების გამორიცხვაც ხდება, ვინც გენდერული ტრანზიცია გაიარა. ამასთან აღნიშნულია, რომ ახალი კანონით ქვიარ წყვილებსა და ინდივიდებს შვილის აყვანაც ეკრძალებათ.
დოკუმენტში ნათქვამია, რომ ანტი-ლგბტი კანონი მძიმე შეზღუდვებს აწესებს და უკანონოდ აცხადებს საჯარო სივრცეში შეკრებას, მაგრამ აღნიშნულია ისიც, რომ თბილისი პრაიდმა იქამდე ისედაც მიიღო გადაწყვეტილება, საჯაროდ არ შეკრებილიყვნენ, რისი მიზეზიც ჰომოფობიური და ტრანსფობიური ენა და ძალადობა იყო ხელისუფლების მხრიდან.
გამოხატვის თავისუფლებაზე საუბრისას აღნიშნულია, რომ ქვიარფობიური კანონი ისედაც აღნიშნული უფლების საწინააღმდეგოა, მაგრამ “პოპულარიზების” ბუნდოვანი განმარტება შეიძლება საფრთხეს უქმნიდეს გენდერული იდენტობისა და სექსუალური ორიენტაციის შესახებ ფაქტობრივი ინფორმაციის გავრცელებასაც.
ანგარიშში ხაზგასმულია ისიც, რომ ანტი-ლგბტქი კანონი ძირს უთხრის საქართველოს მცდელობას, დაასრულოს შიდსის კრიზისი და ებრძოლოს სხვა ინფექციურ დაავადებებს, რაც საზოგადოებრივი ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვან საფრთხეებს მოასწავებს — “გაეროს აივისა და შიდსის პროგრამამ შეშფოთება გამოთქვა, რადგან მათი ხედვით, კანონი ამძაფრებს სტიგმას და ზღუდავს ლგბტქი ადამიანებისთვის აუცილებელ ჯანმრთელობის სერვისებზე ხელმისაწვდომობას”.
გენდერის სამართლებრივ აღიარებაზე საუბრისას ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ჰომოფობიურმა კანონებმა ამ გზაზე არსებული ნებისმიერი სახის პროგრესი შემოატრიალა, განსაკუთრებით კი ტრანს ადამიანებზე მიიტანა იერიში, როგორც სამედიცინო, ისე სამართლებრივი გზების აკრძალვით.
ანგარიშში საუბარია იმაზე, რომ ქართულმა ოცნებამ კანონების მიღების პროცესში სცადა ხალხი ნეგატიურად განეწყო ლგბტქი ადამიანების მიმართ, თუმცა იქვე მოშველიებულია ვენიციის კომისიის დასკვნა, რომელიც ამბობს, რომ ლგბტქი ადამიანების უფლებრივი თანასწორობის შეზღუდვა უმრავლესობის განწყობებითაც კი ვერ გამართლდება. ამასთან, ბოლოდროინდელმა ძვრებმა მნიშვნელოვნად შეამცირა ლგბტქი მოქალაქეების ნდობა საგამოძიებო უწყებებისადმი, მათ შორის, სახეზეა პოლიციისადმი მიმართვისგან თავის შეკავების შემთხვევები.
ანგარიშის სრულად სანახავად ეწვიეთ ამ გვერდს ან თვალი გადაავლეთ ცისარტყელას რუკას.