სტატიის ავტორი: ლიზა კახაბერიძე

თუ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სტუდენტების პროტესტს თვალს ადევნებდით, აუცილებლად გემახსოვრებათ ლინდა — ახალგაზრდა გოგო ხვეული თმით, რომელიც ყოველთვის მზად არის გააპროტესტოს უსამართლობა და შეეწინააღმდეგოს რეჟიმს, სულ უფრო მეტად რომ ემსგავსება ავტორიტარიზმს.

ლინდა ცინცაძე 22 წლისაა, ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის სოფელი კირნათიდან და ბსუ-ს ფარმაციის მიმართულების კურსდამთავრებულია. სწავლის პარალელურად აქტიურად მონაწილეობდა კონფერენციებში და იკვლევდა კანფეტის ხის ნაყოფებს.

2024 წლისთვის სწავლის გაგრძელებას თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტში აპირებდა კლინიკური ფარმაციის მიმართულებით. თუმცა, რუსული კანონის ამოქმედებამ, ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესის შეჩერებამ, არჩევნებმა და სხვა კრიტიკულმა მოვლენებმა გადააწყვეტინა პირადი გეგმების დროებით გვერდით გადადება, ბათუმში დარჩენა და თანამოაზრეებთან ერთად ბრძოლა ცვლილებებისთვის, რადგან ფიქრობს, რომ უმჯობესია მისი რესურსი რეგიონს მოახმაროს. 

თბილისში წასვლა და სამეცნიერო კარიერის შექმნა მინდოდა, მაგრამ აქ დარჩენა და ბრძოლა ავირჩიე. თუ არაფერი შეიცვალა, ყველაფერს ფასი დაეკარგება. არ აქვს მნიშვნელობა, ფარმაცევტი იქნები, ინჟინერი, არქიტექტორი, მასწავლებელი თუ ვინმე სხვა.

ამ სტატიაში მოგიყვებით, რა წინააღმდეგობებთან უწევს გამკლავება ახალგაზრდა ქალს, რომელიც საკუთარი ღირებულებებისა და ქვეყნის ინტერესების დასაცავად არაფერს უშინდება; როგორ იცავს საკუთარ ხმას — არჩევნებზე მის ფარულობას, ოჯახსა და საზოგადოებაში კი მის ხმამაღლა და მტკიცედ გაჟღერების უფლებას; როგორ ებრძვის უსამართლობას, გენდერულ სტერეოტიპებს და ცდილობს აქტივიზმში თავის დამკვიდრებას — იქ, სადაც იმიტომ არის, რომ “სხვაგვარად არ ძალუძს”.

პირველი ნაბიჯები აქტივიზმში

აქტივიზმში პირველი ნაბიჯების შესახებ რომ ვკითხეთ, 2023 წლის მარტი გაიხსენა, როცა რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციებში მონაწილეობა დაიწყო. მისთვის ყველაზე ემოციური და დასამახსოვრებელი ის იყო, როცა ევროპის მოედანზე შეკრებილ ახალგაზრდებს სიტყვით მიმართა. 

“სანამ მიკროფონს ხელში ავიღებდი, საკუთარ თავთან დიდი ორთაბრძოლა მქონდა. ერთი მხრივ, მინდოდა აზრი ისევე მკაფიოდ დამეფიქსირებინა, როგორც ამას სხვები აკეთებდნენ. მეორე მხრივ კი, ეს ჩემთვის ახალი და უჩვეულო იყო. ჩემი ხმა მიკროფონში პირველად გავიგე. ნერვიულობისგან ფეხები მიკანკალებდა, მაგრამ ვცდილობდი, სიტყვა ბოლომდე მეთქვა. როცა დავასრულე, უდიდესი შვება ვიგრძენი. თურმე შეუძლებელი არ ყოფილა, თურმე ყველაფერი გადალახვადია”, — გვითხრა ლინდამ.

ეს მისთვის გარდამტეხი ეტაპი აღმოჩნდა. გაბედა და ხმამაღლა თქვა ის, რაც აწუხებდა.

“ეს ნაბიჯი ცვლილებების წყურვილმა, ქვეყნის სიყვარულმა გადამადგმევინა. მინდოდა, ჩემი სახელით რაღაც კარგი გამეკეთებინა. ამ ნაბიჯის შემდეგ რწმენა მომეცა, რომ ჩვენ შეგვიძლია ბრძოლის გაგრძელება და რაღაცის უკეთესობისკენ შეცვლა”.

ლინდას ყოველთვის აინტერესებდა, რა ხდებოდა ქვეყანაში. თვალს ადევნებდა სიახლეებს და ზოგჯერ, სოციალური ქსელით, ეხმაურებოდა კიდეც მიმდინარე მოვლენებს.

“სკოლაში ყველაზე მეტად ლიტერატურა მიყვარდა. მგონი, მაქედან დავიმოძღვრე ის ეროვნული სულისკვეთება, რაც ახლა გამაჩნია და მაძლევს იმის ძალას, რომ არ გავჩერდე”.

“გოგოს რუპორთან არაფერი ესაქმება”

ლინდას სიტყვით გამოსვლის ვიდეო სოციალურ ქსელშიც გავრცელდა. ნახეს ნათესავებმა, ოჯახმა, თანასოფლელებმა თუ ნაცნობებმა. მათი რეაქცია სოლიდარული და მხარდამჭერი ნამდვილად არ ყოფილა.

“ოჯახისთვის ჩემი აქტივიზმი რთულად აღსაქმელი და მისაღები იყო. ეს მათთვისაც ისეთივე უცხო იყო, როგორც ჩემთვის. მით უმეტეს, როცა ცხოვრობ სოფელში და როცა ხარ ქალი. გარდა ამისა, ეშინიათ, რომ ვინმე რამეს დამიშავებს. ამიტომ მესმის მათი. ყოველთვის მაქვს მათთან კომუნიკაცია და ვუხსნი, რომ არაფერია იმაში ცუდი, რასაც ვაკეთებ”.

ანგარიშს უწევს ოჯახის კრიტიკასა და მღელვარებას მისი აქტივიზმის მიმართ. ამბობს, რომ სწორი კომუნიკაციით მათთან ურთიერთობას დალაგებას ახერხებს. თუმცა, ხალხის ზეწოლის გამო, ისინი დამოკიდებულებასა და მიდგომებს ხშირად იცვლიან.

ლინდას თქმით, აქტივიზმში ჩართვის შემდეგ, მის მიმართ დამოკიდებულება ახლობელსაც შეეცვალათ. ეუბნებიან, რომ “გოგოს ადგილი ქუჩაში არ არის” და “გოგოს რუპორთან არაფერი ესაქმება”.

“ჩემთან რომ ვერაფერს აწყობენ, მშობლებთან მიდიან და ეუბნებიან, შენი გოგო აქციებზე დახტისო. საზოგადოებისგან ძალიან დიდი წნეხი მოდის ოჯახის გავლით. საბოლოოდ ისე მოხდა, რომ აქტიურობას კვლავ ვაგრძელებ, მაგრამ ეს ხდება მუდმივი დაძაბულობის ხარჯზე”.

ლინდასთვის განსაკუთრებით რთული იყო იმის დანახვა, რომ ისინიც კი, ვისგანაც სამართლიანობის, თავისუფლების, თანასწორობის მნიშვნელობა ისწავლა, ახლა მის გვერდით არ დგანან.

ძალიან დიდი იმედგაცრუებაა, როდესაც ხედავ, რომ ადამიანები, რომლებიც სკოლაში გვასწავლიდნენ ილია ჭავჭავაძეს, ვაჟა-ფშაველას თუ საქართველოს ისტორიას, გვზრდიდნენ ეროვნული ღირებულებებით, ახლა რუსეთისკენ მიგვაქანებენ.

ამის გააზრება და მიღება გაუჭირდა, მაგრამ ბრძოლა არ შეუწყვეტია, რადგან სჯერა საკუთარი თავის და იმის, რომ როცა სამართლიანობას იცავ, არ არსებობს რამე, რასაც შენი შეჩერება შეუძლია.

სტუდენტების პროტესტი ბსუ-ში

14 ნოემბერს, ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ახალგაზრდების ნაწილმა, მათ შორის, ლინდამ, პროტესტი დაიწყეს. ისინი მიიჩნევენ, რომ არჩევნები გაყალბდა და მის ხელახლა ჩატარებას მოითხოვდნენ.

მოგვიანებით, პროტესტს შეუერთდნენ მასწავლებლები, ლექტორები და სხვადასხვა პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენლები.

ლინდას თქმით, თავიდან ყველას გაუჭირდა, რადგან პროტესტის გამოხატვა უნივერსიტეტში ღამეების გათენებით მათთვის უჩველო იყო. მაგრამ მალე სხვა სტუდენტებმაც დაუჭირეს მხარი, რაც მეტ ენერგიასა და ძალას აძლევთ.

“იქ ყოფნის განმავლობაში ძალიან ბევრი მოქალაქე მოდიოდა. მოჰქონდათ საკვები და პლედები. მოდიოდნენ და უბრალოდ გვანუგეშებდნენ. ეს ჩვენზე დადებითად მოქმედებდა, რადგან ერთმანეთის მხარდაჭერისა და თანადგომის გარეშე ამ ყველაფრის გადატანა რთულია“.

განსაკუთრებული სიხარულით იხსენებს მისი მასწავლებლის ზარს, რომელმაც მადლობის სათქმელად დაურეკა.

“მიუხედავად იმისა, რომ აქტივიზმში ჩემს ჩართვას, უმეტესად, უარყოფითი რეაქციები მოჰყვა, მაინც გამოჩნდნენ ადამიანები, რომლებაც მხარი დამიჭირეს. ერთხელ მასწავლებელმა დამირეკა. 15 წუთი მელაპარაკებოდა. მადლობას მიხდიდა იმისთვის, რასაც ვაკეთებ და მეუბნებოდა, რომ ძლიერი ვარ. ეს ზარი მოულოდნელიც იყო და სასიხარულოც”, — ამბობს ლინდა.

ბსუ-ში გამართულ პროტესტზე საუბრისას ლინდამ აღნიშნა, რომ გენდერულ უთანასწორობასა და სტერეოტიპულ დამოკიდებულებას აქაც შეეჯახა.

“აქტივისტი გოგოების ფონზე, პოლიტიკურად ვითარდებიან მხოლოდ ბიჭები. მედიასაშუალებებიც რომ მოდიან ჩვენთან, ძირითადად მიდიან ბიჭებთან, იმიტომ, რომ წინა პროცესებზე უფრო მეტად ისინი აქტიურობდნენ. როგორც კი ამ პრობლემას შევეჩეხეთ, მე პირადად ვუწევდი და ვუწევ იმას კონტროლს, რომ უფრო მეტი გოგო ჩართულიყო პროცესებში და, მათი სურვილის შემთხვევაში, ესაუბრათ მედიასთანაც”.

“თუ არ ვიბრძოლებთ…”

“უნდა გავაგრძელოთ ბრძოლა იქამდე, სანამ არ დავიბრუნებთ დაკარგულ ხმებს და ჩვენს ქვეყანას ევროპულ რელსებზე არ დავაბრუნებთ. სხვა შემთხვევაში, საქართველო დაემსგავსება ბელარუსს, დავკარგავთ თავისუფლებას, დამოუკიდებლობას, ყველა იმ ფასეულობასა და ღირებულებას, რაც საქართველოს გააჩნია. თუ არაფერი შეიცვალა, მალე ამ ქვეყანაში ცხოვრება შეუძლებელი გახდება. განსაკუთრებით კი ჩვენთვის, ვინც დღეს ჩუმად არ ვართ და თამამად ვაფიქსირებთ პოზიციას. ამიტომ უნდა ვიბრძოლოთ” , — გვითხრა ლინდამ.

25 ნოემბერს ლინდა და მისი მეგობრები დედაქალაქში წავიდნენ, სადაც მე-11 მოწვევის პარლამენტის პირველი სხდომა იმართებოდა. სხდომას არ ესწრებოდა არც ოპოზიცია, არც პრეზიდენტი და არც ელჩები. პარლამენტის ლეგიტიმაცია მხოლოდ ქართულმა ოცნებამ ცნო.

სხდომის პარალელურად მოქალაქეები რუსთაველის გამზირზე შეიკრიბნენ და პარლამენტის უკანონობას აპროტესტებდნენ. ბათუმიდან ჩამოსული სტუდენტები სწორედ ამ პროტესტს შეუერთდნენ.

ლინდამ, რომელმაც მიკროფონი ხელში პირველად 2023 წელს დაიჭირა და სიტყვით გამოსვლისას ნერვიულობისგან კანკალებდა, პარლამენტის წინ შეკრებილ მოქალაქეებს მიმართა — ამჯერად ბევრად უფრო თამამად და საკუთარ თავსა და შესაძლებლობებში დარწმუნებულმა.

“პირველი ნაბიჯის გადადგმის შემდეგ, ბევრი რამ შეიცვალა. ბევრი კომპლექსი მომეხსნა. არ ვამბობ, რომ წნეხი და ზეწოლა დასრულდა. პირიქით, როცა ასეთ საქმეში ერთვები, მორალურად უფრო დიდი შემოტევებისთვის უნდა იყო მზად”.

ლინდა ამბობს, რომ ეს პროცესი რთული და დამღლელია, მაგრამ სასწორზე საქართველოს ყოფნა-არყოფნის საკითხი დევს.

“რა მაძლევს ძალას”

“როდესაც სტუდენტი იღებს ხმას და ამ ხმას სხვა ხმებიც უერთდება, პროტესტი აუცილებლად გამარჯვებით დასრულდება”, — გვითხრა ლინდამ, როცა ვკითხეთ, რა აძლევს ბრძოლის გაგრძელების ძალას.

მისთვის მნიშვნელოვანია იმის შეგრძნებაც, რომ მიუხედავად ოჯახში პერიოდული დაძაბულობებისა, მათგან მხარდაჭერას გრძნობს და იცის, რომ მშობლებს მისი იმედი აქვთ. ამიტომ, გაჩერებას არ აპირებს.

საუბრის დასასრულს, შეგვახსენა ნაწყვეტი მისი საყვარელი პოეტის, ნიკოლოზ ბარათაშვილის ლექსიდან “მერანი”:

“ცუდად ხომ მაინც არა ჩაივლის
ეს განწირულის სულის კვეთება
და გზა უვალი, შენგან თელილი,
მერანო ჩემო, მაინც დარჩება”.