რა თქვა ომბუდსმენმა აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის წამყვანის ჰომოფობიურ რეპლიკაზე

სახალხო დამცველმა აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს ჟურნალისტის ჰომოფობიური შინაარსის გამონათქვამები პატივისა და ღირსების შემლახავ ქმედებად შეაფასა. საქმე ეხება 14 იანვარს საზოგადოებრივი მაუწყებლის წამყვანის კადრსმიღმა საუბარს, როცა მან ჰომოფობიური, დისკრიმინაციული ტერმინოლოგია გამოიყენა სხვა მედიის ჟურნალისტზე საუბრისას და ეს შემთხვევით პირდაპირ ეთერში მოხვდა.

ამ მოვლენებს წინ უძღოდა ნეტგაზეთისა და ბათუმელების დირექტორის, მზია ამაღლობელის დაკავება, რის შემდეგაც მისმა კოლეგებმა აჭარის ტელევიზიის წამყვანს სოციალურ ქსელში მიმართეს, რომ ჟურნალისტებისთვის ეთერი დაეთმო და მომხდარი დაეგმო. სწორედ ამ თემაზე საუბრობდა გადაცემის წამყვანი, როცა პირდაპირ ეთერში აქციის კადრები გადიოდა და მისი საუბარი ეთერში მოხვდა.

ის კადრს მიღმა ჰყვებოდა, რომ საინფორმაციოს მსვლელობის დროს მასთან სტუდიაში შევიდა ბათუმელების რედაქტორი, ეთერ თურაძე და პირდაპირი ეთერის დათმობა მოითხოვა. ვიდეოში ისმის მისივე სიტყვები, რომ თურაძეს ხელი არ შეუშლია და გადაცემის დასრულება აცადა, თუმცა ტელეფონი ეჭირა ხელში, იღებდა და ეს იყო დამძაბველი. ამის შემდეგ კი წამყვანმა ერთ-ერთი სხვა ჟურნალისტ პოსტი განიხილა და ჰომოფობიური ტერმინოლოგიით მოიხსენია ის.

ვიდეოს გავრცელების შემდეგ, განცხადება გამოაქვეყნა აჭარის საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა, სადაც ბოდიში მოიხადა და წამყვანის სიტყვები “მძიმე ფსიქო-ემოციური მდგომარეობით” ახსნა.

ომბუდსმენის აპარატს განცხადებით, მათ თანასწორობის მოძრაობამ მიმართა, სადაც მიუთითებდა, რომ გადაცემის წამყვანმა სიძულვილის ენა გამოიყენა. ხაზგასმული იყო, რომ ასეთი ტერმინოლოგიის გამოყენება მაუწყებლის ეთერში, რომელსაც დიდი აუდიტორია ჰყავს, ხელს უწყობს ქვეყანაში სიძულვილის ენის გაღვივებასა და ზრდის ადამიანების მხრიდან კონკრეტულ პირებზე თავდასხმის საფრთხეს.

გარდა ამისა, აღნიშნული იყო, რომ მაუწყებელს უნდა გამოეყენებინა ქმედითი და დროული სამართლებრივი მექანიზმები შემთხვევის მოკვლევის მიზნით და საჭირო სამართლებრივი ზომები გაეტარებინა, რათა მომავალში საფრთხე არ შეჰქმნოდა კონკრეტული პირის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას.

ომბუდსმენის ცნობით, ჟურნალისტმა, რომლის მიმართაც ჰომოფობიური ლექსიკა გამოიყენეს, 2025 წლის 24 იანვარს აჭარის ტელევიზიასა და რადიოს საჩივარი წარუდგინა. ის მიუთითებდა, რომ დაირღვა მისი პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება და ადგილი ჰქონდა ჟურნალისტის მიერ შესაბამისი ეთიკური ნორმების ხელყოფის ფაქტს, რის გამოც, მაუწყებლისგან შიდა მოკვლევას ითხოვდა. საჩივრის განხილვაზე მაუწყებელმა უარი თქვა.

რა თქვა სახალხო დამცველმა

ომბუდსმენმა მომხდარზე საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიასა და რადიოს ზოგადი წინადადებით მიმართა. სახალხო დამცველის შეფასებით, პირის მიმართ ჰომოფობიური გამოთქმების გამოყენება პატივისა და ღირსების შემლახავი ქმედებაა, რომელიც ხელყოფს ინდივიდის პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლებას. ამავდროულად, დამაზიანებელი ეფექტი აქვს, არა მხოლოდ, გამოთქმის ადრესატის, არამედ, მოსახლეობის, როგორც მედიასამართლის სუბიექტების მიმართაც.

სახალხო დამცველმა აღნიშნა, რომ მაუწყებელი, ეთიკური და პროფესიული სტანდარტების შესაბამისად, ვალდებული იყო, ეთერში უზრუნველეყო დისკრიმინაციის წახალისებისგან თავისუფალი გარემო, ხოლო ჰომოფობიისა და სიძულვილის ენის გამოვლინების პასუხად, გამოეყენებინა კანონშესაბამისი, დროული და სრულყოფილი მექანიზმები, როგორც დაინტერესებული პირის უფლებათა დაცვისა და აღდგენის, ისე, ჰომოფობიური სიძულვილის ენის გავრცელების თავიდან არიდების მიზნით.

ომბუდსმენმა ზოგადი წინადადებით აჭარის ტელევიზიასა და რადიოს მოუწოდა, ერთი მხრივ, სამომავლოდ განახორციელოს კანონშესაბამისი, სრულყოფილი და მიუკერძოებელი სამართლებრივი მოკვლევა სამაუწყებლო სივრცეში ჰომოფობიური შინაარსის და სიძულვილის ენის შემცველი მოსაზრების გავრცელების ყველა შემთხვევაზე და მეორეს მხრივ, თანამშრომელთა ცნობიერების ამაღლების მიზნით, განახორციელოს ეფექტიანი აქტივობები თანასწორუფლებიანობის და სიძულვილის ენის პრევენციის საკითხებზე.