ნანა ტომარაძე, ქალი, რომელმაც სპეცრაზმის კორდონში გაარღვია, თავს პოლიტიკისგან დისტანცირებულ ადამიანად გვაცნობს. უფრო ზუსტად ისეთად, რომელიც ყველა პოლიტიკურ პროცესს ვერ ეცნობა, მაგრამ უსამართლობას არ ეგუება.
ნანა ხელოვანია. წლების წინ ცეკვავდა, ახლა ხატავს. მცირე ბიზნესი აქვს — ხელნაკეთ სანთლებს ამზადებს. ჰყავს 11 წლის შვილი.
“მე ვარ შეწუხებული დედა. მინდა რომ ჩემი შვილი მართლა კარგ ქვეყანში იზრდებოდეს”, — ეუბნება მედია აპრილს და იხსენებს, რა მოხდა 3 დეკემბრის ღამეს რუსთაველის გამზირზე.
კადრმა, რომელშიც ნანა წიხლით შედის რობოკოპების კორდონში და შეუჩერებლად მიიწევს წინ, არამხოლოდ ქართული, არამედ მსოფლიო მედიაც მოიარა და ისეთი ცნობილი მსახიობისა და მომღერლის სთორებში აღმოჩნდა, როგორებიც მენდი პატინკინი და Imany არიან.
ნანას ბრაზი პროტესტის მორიგი სიმბოლო გახდა, ისევე, როგორც ქალი ევროკავშირის დროშით და წყლის ჭავლზე მოხტუნავე გოგო 2023 წლის აქციებიდან და გოგოები 2024 წლის აქციებიდან — საქართველოს დროშით ბარიკადებზე და წყლის ჭავლის წინ.
ნანა გვიყვება, რომ ბავშვობაში პედოფილიის მსხვერპლი იყო, რამაც მის ცხოვრებაზე მძიმე გავლენა მოახდინა. მისი ოჯახისთვის რთული იყო ბინიდან გამოსახლება და ქონებიც დაკარგვაც. შვილს მარტო ზრდის და იშვიათად აქვს იმის თავისუფალი დრო, რომ ყველა მიმდინარე ამბავს გაეცნოს.
უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ რამდენიმე თვე იქ იბრძოდა, რის გამოც, როგორც ამბობს, რუსეთში, იძებნება.
“არ მინდა, რომ ქართველებმა დავივიწყოთ ის ისტორია, რაც რუსეთთან გვაქვს. ომი, მკვლელობა, ამდენი დაღუპული ადამიანი. მე არ ვაპირებ, რომ ვაპატიო”, — ამბობს ნანა.
თავისუფალი დრო იშვიათად აქვს და ყველა საპროტესტო აქციას ვერ ესწრება, თუმცა მნიშვნელოვან ამბებს არასდროს აკლდება. რუსთაველზე აქციაზე დეკემბრის დასაწყისში გავიდა. მომდევნო დღეს კი ნახა, როგორ ურტყამდა აქციის დაშლისას პოლიციელი წაქცეულ ბიჭს სახეში წიხლს, როგორ გაუსწორდნენ ფიზიკურად ხანშიშესულ ადამიანს და როგორც ამბობს, იმდენად გაბრაზდა, საერთოდ აღარ ადარდებდა, რა მოუვიდოდა მას.
ამ ყველაფრიდან გამომდინარე, მივედი ამ ხალხის მხარდასაჭერად. მე რომ დამენახა იქ ვიღაცაზე ძალას იყენებდნენ, აუცილებლად გადავუდგებოდი, როგორც გამიკეთებია და ვიზამ ყოველთვის. ეს იყო მოტივაცია და მიზეზიც, რატომ ვიყავი ამ აქციაზე.
მისი პროტესტის ფორმა სამთავრობო პროპაგანდამ აგრესიად, ძალადობად და სპეცრაზმელებზე თავდასხმად შეაფასა. ნანა ხაზგასმით ამბობს, რომ ყველანაირი ძალადობის წინააღმდეგია, მაგრამ იმ მასშტაბური ძალადობის შემდეგ, რაც პოლიციამ და სპეცრაზმმა მოქალაქეების წინააღმდეგ განახორციელა, თავს დამნაშავედ არ გრძნობს.
აქციებზე მარტო დადის. როგორც განმარტავს, სხვებთან ერთად როცაა, თავს იზღუდავს და ემოციას სრულად ვერ გამოხატავს. იმ დღესაც მარტო იყო, მაგრამ რუსთაველზე ბევრი ადამიანი გაიცნო, ხან კოცონთან გათბობისას, ხანაც სხვადასხვა ლოკაციაზე იმის შემოწმებისას, იყო თუ არა დაძაბულობა. ასე მივიდა სპეცრაზმთანაც.
ნაწილობრივ ახსოვს, რას ელაპარაკებოდა მათ, სანამ კორდონში შევიდოდა. აინტერესებდა, რატომ დაღალეს ხალხი და იმეორებდა ფრაზას: “ჩემი გეშინიათ?”
ამბობს, რომ დაძაბულზე და დასტრესილზე სიტყვები აერია და იმ მომენტში გულისხმობდა არა საკუთარ თავს, არამედ ხალხს.
“ამ “ჩემი გეშინიათში” იყო ის აზრი, რომ ჩემს უკან ამდენი ადამიანი იდგა და თვითონ იდგნენ ასე ასხმულები, ჯავშანჟილეტი თუ რაც ქვია, ტყვიაგაუმტარი ტანსაცმელებით და ჩვენ ხელშიშველი ადამიანები… რეალურად, ვეუბნებოდით, რომ ჩვენს შორის ომი არ უნდა იყოს, ჩვენზე არის ჩვენი მომავალი დამოკიდებული და ესენი ასე იდგნენ, თავს იცავდნენ. ვისგან? ჩვენგან იცავდნენ თავს?
ადამიანი რომ ითმენ, ითმენ და გადმოფრქვევა გინდა შენი აზრის, უბრალოდ, ეგ მოხდა იმ მომენტში დაუგეგმავად, აბსოლუტურად დაუგეგმავად. ისიც ემოციური ფონი იყო წიხლით რომ მივადექი, ეგ დაგეგმილი არ მქონია. მე ჩემი აზრის გამოხატვა მინდოდა, აკრეფილი მქონდა და იქ რომ შევაბიჯე, ყველაფერი თავისით მოხდა.
ვკითხეთ, ეშინოდა თუ არა მაშინ, როცა თავადვე შეუვარდა კორდონში სპეცრაზმს, რომელთანაც სასტიკი ძალადობის გასაპროტესტებლად მივიდა და იცოდა, რომ ისინი ყველაზე მეტად ხალხს დაკავებისას და კორდონში შეთრევისას უსწორდებოდნენ.
“უხეშად ვიტყვი, ფეხებზე მეკიდა მე დამასისხლიანებდნენ თუ არა, ისეთი “გადაკეტილი” მქონდა. მე ვიყავი მაგისთვის მზად. იმიტომ, რომ ასე თუ ყველას დარტყმის და ტკივილის შეეშინდა, მაშინ დაგვითმია ყველაფერი. იმ მომენტში მზად ვიყავი. მაზოხისტი არ ვარ, რომ ტკივილი მსიამოვნებდეს ან მოტეხილი ცხვირით ვიარო. არანაირად არ მინდა, მაგრამ როცა ამდენ ძალადობას უყურებს ადამიანი…”
აქ საუბრს წყვეტს და ამბობს, რომ “უშეცდომო არ არის” და პროტესტის ეს ფორმა “მის ხასიათში ზის”, რადგან ადრეც მოხვდა იზოლატორში, როცა კლუბებთან პროტესტს გამოხატავდა არასრულწლოვანი გოგოების შეშვებასა და არასათანადო მოპყრობაზე.
ნანას კადრების გავრცელების შემდეგ, აქციის ყველა მონაწილეს აინტერესებდა, რა მოხდა სპეცრაზმის კორდონში. ამბობს, რომ ამ დღის შემდეგ მეხსიერება გაუარესდა და დეტალები ცუდად ახსოვს.
“მახსოვს, რომ ძალიან გამწარებული ვიყავი. აი, ის მომენტი მახსოვს, რომ მაშინვე ალყაში მომაქციეს. იქვე ვტრიალებდით, მაგრამ ერთ მანქანაში ვიჯექით თუ რამდენიმე გამოვიცვალე, არ მახსოვს.
დარტყმა, ცემა და რამე მსგავსი არ ყოფილა, ხელს არ ვაფარებ, მაგრამ არ ყოფილა მსგავსი რამე. სავარაუდოდ, თმით ამიყვანეს, რადგან უკან თმა თითქმის არ მაქვს და თავის ქალა მტკივა. მძიმე დაზიანება არ მაქვს”.
არც სიტყვიერი შეურაცხყოფა ახსენდება, მაგრამ ახსოვს, რომ თავად უთხრა ყველაფერი, რასაც ფიქრობდა და გრძნობდა: “მაგიტომაც შევაჭერი კორდონში, რომ მეთქვა ყველაფერი”.
არ ფიქრობს, რომ დასაკავებელი ან დასაჯარიმებელი იყო და ზოგადად, არ იზიარებს იმ აზრს, რომ მოქალაქეების პროტესტის ფორმები აგრესიულია.
“სახეს რომ უტეხავენ ხალხს და რეანიმაციაში რომ არის ხალხი, ისინი იმსახურებენ და ეგენი არ იმსახურებენ ფოიერვერკს?”
იცოდა, რომ ამ საქციელისთვის დასჯიდნენ, მაგრამ ჯარიმა მაინც უსაფუძვლო ჰგონია. ფიქრობს, რომ არაფერი დაუშავებია, მით უმეტეს, სპეცრაზმელების საქციელთან შედარებით.
თვითონ რომ აქვთ ამდენი დანაშაული გაკეთებული, მაშინ თვითონაც დაისაჯონ. თვითონ თუ დაისჯებიან შესაბამისად, მაშინ მეც ვიტყვი, რომ ვარ დამნაშავე. მაგრამ თუ ეგენი არ აპირებენ დაისაჯონ თავი, რომ სახე აახიეს ხალხს, მე რის გამო უნდა დამსაჯონ, რომ წიხლი დავარტყი?
ჯარიმის თანხის გადახდისთვის საჭირო რესურსები არ აქვს და ეშინია, ქონება მეორადაც არ დაკარგოს.
“გადახდის საშუალება როგორ მექნება, მხატვარი ვარ და ახლახანს დავიწყე სახლში სანთლების წარმოება, ჯერჯერობით არც გამიყიდია. რა თქმა უნდა, რაღაცას ვიზამ, მაგრამ 3 დღეში და 1 დღეში მთლიანად ვერა, ილუზიონისტი ხომ არ ვარ”.
ბედნიერია იმ სოლიდარობით, რაც საზოგადოებისგან იგრძნო. ამბობს, რომ ვერ წარმოიდგენდა, თუ მისი საქციელით ამდენი ადამიანი იამაყებდა.
“ძალიან ბედნიერი ვარ ამ პოზიტივისთვის და მხარდაჭერისთვის, მართლა მეცხრე ცაზე ვარ. მემგონი ჯერ კიდევ ვერ ვაცნობიერებ საერთოდ.
მადლობელი ვარ ყველანაირად, რომ ასე ინერვიულეს ჩემზე — რას შვება, როგორ არის. ამან შემმატა კიდევ ერთი ცხოვრება, გულწრფელად გეუბნებით”.
როგორც ამბობს, ეს გვერდში დგომა წარსულის მძიმე გამოცდილებების გადატანაშიც დაეხმარა. ხაზს უსვამს, რომ მისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო ქალების მხარდაჭერა.