მზია ამაღლობელის დასკვნითი პროცესი — რა უნდა იცოდეთ

მარიამ ნიკურაძე

ბათუმის საქალაქო სასამართლოში ბათუმელებისა და ნეტგაზეთის დამფუძნებლისა და დირექტორის, მზია ამაღლობელის დასკვნითი სასამართლო სხდომა მიმდინარეობს. მოსამართლე ნინო სახელაშვილმა, შესაძლოა, განაჩენი დღესვე თქვას, ან გამოცხადება გადადოს. 

ადგილზე იმყოფებიან სხვადასხვა არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლები და აქტივისტები, მაგრამ შეზღუდული ადგილების გამო, პროცესს ყველა ვერ ესწრება.

სხდომას ესწრებიან საქართველოს მე-5 პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი, საფრანგეთის, შვედეთის, ნორვეგიის, გერმანიის, ჩეხეთის, ნიდერლანდების, პოლონეთის, ლიეტუვისა და ევროკავშირის ელჩები, ასევე, მზია ამაღლობელის კოლეგები. 

გარდა ამისა, მზიასთვის მხარდაჭერის გამოსახატად, ბათუმის საქალაქო სასამართლოში მივიდნენ სინდისის პატიმრების მშობლები. არასაკმარისი სივრცის გამო, აქტივისტების ნაწილმა დარბაზი დატოვა და ადგილი მათ დაუთმო, ამავე მიზეზით, სხდომაზე დაამატეს სკამებიც.

მზიას სასამართლოში მისვლას, როგორც ეზოში, ასევე, დარბაზში შეძახილებით და ტაშით შეხვდნენ.

დაცვის მხარე პროცესზე დასკვნით სიტყვას წარმოთქვამს. ადვოკატმა, მაია მწარიაშვილმა პროცესზე გაიხსენა ის განცხადებები, რაც ქართული ოცნების წარმომადგენლებმა ამ საქმესთან დაკავშირებით გააკეთეს და კითხვით მიმართა მოსამართლეს, შეძლებდა თუ არა ის, მაღალჩინოსნებისგან მსგავსი ზეწოლის გაძლებასა და გადაწყვეტილების დამოუკიდებლად მიღებას:

მწარიაშვილმა აღნიშნა, რომ დღეს ქართულ სასამართლოში ასეთი მოსამართლე არ ეგულება.
“ნუ მიიღებთ ამას პიროვნულ შეფასებად, მაგრამ თუკი მოსამართეს არ შეუძლია ეს თქვას, თუკი მოსამართეს არ შეუძლია მიუთითოს ხელისუფლებას ამეებზე და როგორც იტყვიან, დასვას თავის ადგილას იმ საკითხებზე, რაზეც მას არაფერს ეკითხებიან, ჩვენ ასეთი სასამართლოს მიმართ რა მოლოდინი უნდა გვქონდეს?”
მარიამ ნიკურაძე
მედია აპრილი

როგორ მიმდინარეობდა სასამართლო პროცესები

მზია ამაღლობელი 7 თვეა პატიმრობაშია. მას პროკურატურა ბათუმის პოლიციის უფროსზე, ირაკლი დგებუაძეზე თავდასხმას ედავება. მედიამენეჯერს 4-დან 7 წლამდე თავისუფლების აღკვეთა ემუქრება.

დაკავების შემდეგ, ამაღლობელმა 38 დღე იშიმშილა. 23 ივნისს ცნობილი გახდა, რომ მას მხედველობის მდგომარეობა დაკავების შემდეგ მკვეთრადაა გაუარესებული.

მზია 11 იანვარს ბათუმში სტიკერის გაკვრის გამო დააკავეს. 12 იანვარს კი ხელმეორედ, ამჯერად სისხლის სამართლის წესით — ირაკლი დგებუაძისთვის სილის გაწვნისთვის. ბათუმის პოლიციის უფროსი ამტკიცებს, რომ მან ამ დროს ტკივილი განიცადა. 

ექიმი-ნევროლოგი, ნათია ხარატის თქმით, რომელიც სასამართლოზე 21 ივლისს დაიკითხა, ამ საქმეში არსებული ვიდეო-კადრებისა და სხვა ექსპერტიზის დასკვნების მიხედვით, “ტკივილის გამომხატველი არცერთი ობიექტური ნიშანი არ ჩანს”. 

გთავაზობთ რამდენიმე ციტატას მისი ჩვენებიდან: 

“შეუძლებელია იმის მტკიცება, რომ ირაკლი დგებუაძემ განიცადა ტკივილი”;

“კარგი განათების პირობებში ჩანს ირაკლი დგებუაძის ორივე ლოყა, იქ არ ჩანს სიწითლე, არც ტკივილის განცდის რომელიმე სხვა ობიექტური ნიშანი”;

“ხმა რაც გავიგონე (სილის გაწვნა), იყო სუსტი ტაშის შემოკვრის მსგავსი… ბოლოს როდის იყავით თეატრში, ან სუხიშვილების კონცერტზე, იქ როგორ უკრავენ ტაშს? ყველა ტაშის შემდეგ გავდივართ რეაბილიტაციას?”

მზია ამაღლობელის დაკავებიდან რამდენიმე დღეში ბათუმელებმა და ნეტგაზეთმა გაავრცელა ვიდეო და ინფორმაცია, რომ მეორედ დაკავების დროს, პოლიციის ეზოში მზიას ბათუმის პოლიციის უფროსი, ირაკლი დგებუაძე აგინებდა. ამასთან, ვიდეოში ისმის სიტყვები: “სისხლის… ბო*იშვილი ვიყო, სისხლით დავიჭერ, ამას მოვუ**ნავ დედის მუ*ტელს”.

14 ივლისს მზია ამაღლობელმა პროცესზე ჩვენებმა მისცა, სადაც აღწერდა, რომ დაკავების შემდეგ, პოლიციის შენობაში არაადამიანური და ღირსებისშემლახავი მოპრყობის მსხვერპლი გახდა. მზიამ გაიხსენა, რომ დგებუაძემ მას სახეში შეაფურთხა, გარდა ამისა, არ აძლევდა წყლის დალევისა და ტუალეტში გასვლის შესაძლებლობას.

მზიამ სასამართლოზე თქვა:

“კარი შემოანგრია ვიღაც ახალგაზრდამ, მაგინებდა უშვერად, იწევდა საცემრად, სხვებს რომ არ გაეკავებინათ, მცემდა კიდეც, სახეში არ ვუყურებდი, მხოლოდ ერთ მომენტში ავხედე და მაგ დროს გამოიწია და შემაფურთხა. მერე ვიკითხე ვინ არის-მეთქი და მითხრეს, როგორ არ იცი, დგებუაძეაო.

დღემდე ვერ ვპატიობ ჩემს თავს ამ სიჩუმეს, როგორ არ დავლეწე იქაურობა, როგორ არ ვიყვირე. როცა შემაფურთხა, ერთადერთი, რაც შევძელი ფეხზე წამოვარდნა იყო და ვთქვი – წყალი მომიტანეთ, საპირფარეშოში გამიყვანეთ-მეთქი. ოთახში მყოფმა ქალმა პოლიციელმა აიღო ჭიქა წყალი რომ მოეტანა, ხმამ შეაჩერა, დგებუაძის ხმა იყო: არა, არანაირი წყალი და მისივე ხმა – “ჩაიფსას!”

საერთაშორისო გამოხმაურებები

ამ ხნის განმავლობაში, მზია ამაღლობელის გათავისუფლება მოითხოვა და მხარდაჭერა გამოუცხადა არაერთმა საეთაშორისო, მათ შორის პრესის თავისუფლების საკითხზე მომუშავე ორგანიზაციამ. გთავაზობთ რამდენიმე მათგანს:

მედიის თავისუფლების ორგანიზაციებმა მოუწოდეს ქართულ ოცნებას, მზიას წინააღმდეგ ყველა ბრალდება გაუქმდეს და ის დაუყოვნებლივ გათავისუფლდეს. მათივე თქმით, ყურადღებით დააკვირდებიან სასამართლოსთან დაკავშირებულ მოვლენებს და იმედს გამოთქვამენ, რომ დასრულდება დისკრიმინაციული დევნა, რომელიც მზიას, როგორც მედიის თავისფლების სიმბოლოს წინააღმდეგ ხორციელდება.

მზიას გათავისუფლება მოითხოვა პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტმაც. 

“საქართველოს ხელისუფლებამ დაუყოვნებლივ უნდა გაათავისუფლოს მზია ამაღლობელი, მოუხსნას მას არაპროპორციული ბრალდებები და ჩაატაროს დამოუკიდებელი გამოძიება მის მიმართ არასათანადო მოპყრობის ბრალდებებზე. ჩვენ ვართ მზია ამაღლობელის, ბათუმელებსა და ნეტგაზეთში მისი კოლეგების და საქართველოში ყველა დამოუკიდებელი ჟურნალისტის გვერდით”. 

ქართული ოცნების მიერ თავისუფალი პრესის ჩახშობის მცდელობად შეაფასა მზიას პატიმრობა ჰელსინკის კომისიამ და ქართულ ოცნებას მისი გათავისუფლებისკენ მოუწოდა.

“ქართული ოცნება ცდილობს, დამალოს კორუფცია და ქართველი ხალხის წინააღმდეგ დანაშაულები თავისუფალი პრესის ჩახშობით. ისინი ცდილობენ ჟურნალისტ მზია ამაღლობელის გაჩუმებას, რომელიც იანვრიდან პოლიტიკურად მოტივირებული ბრალდებებით წინასწარ პატიმრობაშია”.

მზია ამაღლობელის პატიმრობას გამოეხმაურა პრაღის სამოქალაქო საზოგადოების ცენტრიც. განცხადებაში მათ ყურადღება გაამახვილეს მზიას ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე და მისი დაუყოვნებლივი გათავისუფლება და შესაბამისი მკურნალობა მოითხოვეს.

“პროგრესირებადი დაავადების გამო, მზიას მხედველობა კრიტიკულად გაუარესდა, რის გამოც, ერთ თვალით თითქმის ვერ ხედავს, მეორეში კი მხედველობა დაქვეითებული აქვს. მიუხედავად ამისა, თებერვლიდან მოყოლებული მას არანაირი მკურნალობა არ ჩატარებია”. 

მზია ამაღლობელის დაუყოვნებლივი და უპირობო გათავისუფლებისა და მის წინააღმდეგ პოლიტიკურად მოტივირებული ყველა ბრალდების მოხსნაზე ჩანაწერი გაკეთდა ასევე ევროპარლამენტის რეზოლუციაშიც. 

გარდა ამისა, მზიას საქმის განხილვა სტრასბურგის სასამართლომაც დაიწყო.