ევროკავშირის ელჩი საქართველოში, პაველ ჰერჩინსკი საქართველოს ევროკომისიის დღევანდელ გადაწყვეტილებას ულოცავს, რომლის თანახმადაც ევროკომისია რეკომენდაციას აძლევს ევროპულ საბჭოს, საქართველოს მიანიჭოს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი გარკვეული რეფორმების გატარების პირობით. ამასთან, ელჩი იმ ნაბიჯების გადადგმის საჭიროებაზე საუბრობს სხვადასხვა სფეროში, რომლებიც ევროკომისამ საქართველოსთვის დღეს გამოქვეყნებულ ანგარიშში ასახა.
“გულითადად ვულოცავ ყველა პოლიტიკურ ლიდერს, მთავრობას, ოპოზიციას, პარლამენტს, პრეზიდენტს, სამოქალაქო საზოგადოებასა და მედიას, მაგრამ, უპირველეს ყოვლისა, გულითადად ვულოცავ საქართველოს მოსახლეობას. ხალხს, რომელიც მტკიცედ და თანმიმდევრულად უჭერს მხარს საქართველოს ევროპულ გზას”, — აცხადებს ელჩი.
ჰერჩინსკის თქმით, ეს ნაბიჯი ევროკავშირის მხრიდან საქართველოს მოსახლეობის, მისი ხალხის ევროპული მომავლის მტკიცე მხარდაჭერა და ბოლო წლებში მიღწეული წინსვლის დიდი აღიარებაა:
“ევროპული მისწრაფებები საქართველოს ყველა მოქალაქეს აერთიანებს. მე არ შემხვედრია არც ერთი საქართველოს მოქალაქე, რომლის სურვილიც არ იქნებოდა რომ მათ ქვეყანას კანდიდატის სტატუს მინიჭებოდა.”
ამასთან, პაველ ჰერჩინსკის თქმით, ამ ეტპაზე საქართველომ მნიშვნელოვანი რეფორმები უნდა განახორციელოს, რომელთა შესრულებაც ევროკავშირში გაწევრიანების შემდეგ ეტაპზე გადასვლისთვის გადამწყვეტი იქნება. ელჩის განცხადებით, ჯერ კიდევ ჩასატარებელია მნიშვნელოვანი რეფორმები სხვადასხვა სფეროში.
“ანგარიში საქართველოს მიერ მიღწეულ წინსვლას აღიარებს, თუმცა მასში, ასევე, ხაზგასმით არის აღნიშნული, რომ ჯერ კიდევ ჩასატარებელია მნიშვნელოვანი სამუშაო ისეთი არსებითი რეფორმების სფეროებში, როგორებიცაა კანონის უზენაესობა, მედიის თავისუფლება და თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ჩატარება. ანგარიშში ასევე ხაზგასმულია, საქართველოსთვის რამდენად მნიშვნელოვანია ბრძოლა დეზინფორმაციის წინააღმდეგ, განსაკუთრებით ევროკავშირის წინააღმდეგ მიმართული დეზინფორმაციისა. ამისთვის საქართველომ პოლიტიკური პოლარიზაცია უნდა შეამციროს”, — აცხადებს ჰერჩინსკი.
ელჩის განმარტებით, საჭიროა, რომ ახლა საქართველოს ლიდერებმა, მმართველ პარტიამ, ოპოზიციამ, ერთად და კონსტრუქციულად იმუშავონ ხალხის მისწრაფებების განსახორციელებლად და ევროკავშირის მიერ დასახული ახალი ნაბიჯების გადასადგმელად. ამ ნაბიჯების გადადგმა კი საჭიროა არა ბრიუსელისთვის თავის მოსაწონებლად, არამედ საქართველოს მოსახლეობის ცხოვრების გაუმჯობესებისთვის.
“ევროკომისიამ დღეს, ყოვლისმომცველი დოკუმენტი გამოაქვეყნა ინგლისურ ენაზე საქართველოს წინსვლის შესახებ. ეს 136-გვერდიანი ანგარიში ასახავს საქართველოს მზაობას ყველა სფეროში. თითოეული თავი ასევე შეიცავს რეკომენდაციებსა და მითითებებს, რა უნდა გააკეთოს საქართველომ ევროპულ გზაზე წინსვლისთვის და ჩვენ მზად ვართ, რომ საქართველოს ადმინისტრაციასთან, რაც შეიძლება მჭიდროდ ვითანამშრომლოთ.
ელჩმა აგრეთვე შეახსენა მოსახლეობას, რომ დღევანდელი გადაწყვეტილება მხოლოდ ერთი ნაბიჯია ევროავშირის წევრობისენ. მან აგრეთვე აღნიშნა, რომ საქართველომ რეკომენდაციების შესასრულებლად დარჩენილი დროის თითოეული დღე უნდა გამოიყენოს.
“დღეს საზეიმოდ კარგი მიზეზი გვაქვს, თუმცა, უნდა გვახსოვდეს, რომ საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის მინიჭება შესახებ საბოლოო გადაწყვეტილება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ლიდერებმა წელს დეკემბერში უნდა მიიღონ. ამ გადაწყვეტილებამდე დარჩენილია დაახლოებით 5 კვირა. ყოველი დღე მნიშვნელოვანია. იმედი მაქვს, თითოეული დღე გამოყენებული იქნება საქართველოს წინსვლის გზაზე”, — აცხადებს ევროავშირის ელჩი საქართველოში.
ევროკომისიის რეკომენდაციით, საქართველომ ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი იმ დათქმით უნდა მიიღოს, რომ ევროკომისიამ საქართველოსთვის ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსის მინიჭების რეკომენდაცია გასცა. თუმცა, იმ დათქმით, რომ გარკვეული რეფორმები გატარდება. უკრაინა და მოლდოვა კი შემდგომი, გაწევრიანების მოლაპარაკებების ეტაპზე უნდა გადავიდნენ. ევროკომისიის გადაწყვეტილება სარეკომენდაციო ხასიათისაა, საბოლოო პასუხი კი დეკემბერში გახდება ცნობილი, როცა ევროსაბჭოზე ევროკავშირის წევრი 27 სახელმწიფოს ლიდერები იმსჯელებენ.
2021 წელს, საქართველო, უკრაინა და მოლდოვა ასოცირებული ტრიოს წევრები გახდნენ. მემორანდუმი ევროპასთან ინტეგრაციის გზაზე ძალების გაერთიანებას ისახავდა მიზნად. 2022 წელს უკრაინამ და მოლდოვამ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსი მიიღეს, საქართველომ კი – გაწევრიანების პერსპექტივა, თან 12 რეკომენდაციის შესრულება დაევალა. 2023 წლის ივნისში ევროკომისიამ დასკვნა გამოაქვეყნა, რომლის მიხედვით, საქართველოს 12 რეკომენდაციიდან მხოლოდ 3 ჰქონდა სრულად შესრულებული:
- დამოუკიდებელი სახალხო დამცველის არჩევა;
- გენდერული თანასწორობის გაძლიერებისა და ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის ძალისხმევის კონსოლიდაცია;
- მოსამართლეების მსჯელობისას ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს გადაწყვეტილებების გათვალისწინება.
ევროკომისიის დღევანდელი შეფასებით 12-პუნქტის აღსრულების მიმართულებით გარკვეული პროგრესი მიიღწა — მათ შორის, გენდერული თანასწორობის, ქალთა მიმართ ძალადობისა და ორგანიზებული დანაშაულის, ასევე მოსამართლეთა მსჯელობისას ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებების გამოყენებისთვის სამართლებრივი აქტები და პოლიტიკის დოკუმენტები მივიღეთ; მართლმსაჯულების რეფორმა დაიძრა, თუმცა იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს რეფორმა კვლავ საჭიროა; გავიზიარეთ კანონები და სამოქმედო გეგმა დეოლიგარქიზაციის შესახებ; ადამიანის უფლებათა დაცვის სტრატეგია მივიღეთ და სამოქმედო გეგმა დაიხვეწა; სამოქალაქო საზოგადოების წევრებთან თანამშრომლობის მემორანდუმი დამუშავდა. დამატებით კი ნათქვამია, რომ პარტიათა შორის მყარი კონსენსუსის შენება პოლარიზაციის აღმოფხვრას შეუწყობდა ხელს და ევროპულ გზას წაადგებოდა.
გავლენიანი ორგანიზაციების კვლევებით, საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობა ევროკავშირში გაწევრიანებას უჭერს მხარს. ამის ფონზე ხელისუფლების მხრიდან რეკომენდაციების დიდი ნაწილი შეუსრულებელია ან ნაწილობრივ არის შესრულებული. გარდა ამისა, წევრობის განაცხადის შეტანის შემდეგ მათ არაერთი ნაბიჯი გადადგეს, რომელიც ეწინააღმდეგებოდა რეკომენდაციებს და ევროკავშირის ღირებულებებს — აქტივისტების ცარიელი ფურცლებისთვის დაკავება; რუსული კანონის ინიციირება, რასაც მრავალათასიანი პროტესტი და პოლიციის მიერ ძალადობრივი დარბევა მოჰყვა; რუსეთის მოქალაქეების და რუსული ფულის შემოდინების ზრდა; სანქცირებული პირების წინააღმდეგ უმოქმედობა; პოლიტიკური თანამდებობის პირების მხრიდან ადამიანის უფლებებისა და უფლებადამცველების წინააღმდეგ გაჟღერებული ფრაზები თუ ძალადობრივი, პრორუსული ჯგუფების წინააღმდეგ უმოქმედობა და მათი დაუსჯელობა.