მედია აპრილის ბლოგის რუბრიკა ეთმობა სხვადასხვა ადამიანს და განსხვავებულ შეხედულებებს. ბლოგები არ არის სარედაქციო კატეგორია და მოიცავს ავტორების პერსონალურ მოსაზრებებს. მათ მიერ გამოთქმული პოზიცია შესაძლოა არ გამოხატავდეს მედია აპრილის პოზიციას.
ავტორი: ანდრო დადიანი
რამდენიმე ხნის წინ ბერლინიდან, ლიტერატურული ფესტივალიდან მოვფრინავდით მე და პაატა შამუგია. მიუხედავად იმისა, რომ საფუძველი არ მოუცია, მასთან მორიდებისგან ვიწვი ხოლმე, მოუხერხებლად ვიშმუშნები სულ და ეს ლაპარაკის წამოწყებაშიც მიშლის ხელს – საყვარელ პოეტთან სიახლოვე რთულია. ბევრი ვიშმუშნე თუ ცოტა, ჩემს წუხილზე ვუთხარი, – ბოლო დროს ვერ ვწერ და რამე ტექნიკა ხომ არ იცი, როგორ მივუბრუნდე ამ პროცესს-მეთქი. მაშინ პაატამ დამამშვიდა და მითხრა, – საქართველოში რომ ხელოვანი რჩები, როგორ შეიძლება სათქმელი არ გამოგელიოს, აცადე მოვლენებს განლაგება, დაფიქსირდეს ტვინის ქერქზეც და დაიწყებ წერასო. სწორი იყო პაატა, როგორ შეიძლება სათქმელი გამოელიოს ამ ქვეყანაში მგრძნობიერე ადამინს?! ამიტომ, როცა მედია აპრილმა შემომთავაზა ჩანაწერები დამეწერა, ის დიალოგი გამახსენდა, ჩვენი ქვეყანა, უამრავი ინფორმაცია, რომლითაც ტვინის ქერქია გადატვირთული და დავთანხმდი წერას.
ამჯერად ერთ-ერთ ბოლო ნამუშევარზე, – “ქართული ქვიარ პოეზიის ანთოლოგიაზე” ვილაპარაკებ, რადგან უზარმაზარ გამოუქვეყნებელ მასალასთან ერთად, ბევრი სასიამოვნო და უსიამოვნო ამბავი გადამხდა თავს.
თანასწორობისა და ინტეგრაციის მომთხოვნი ადამიანისგან არათანმიმდევრულია ჯგუფად გამოყოფა, მაგრამ რადგან ჩვენზე მოძალადე ჯგუფები გამოგვყოფს, გვაერთიანებს და ერთად გვჩაგრავს, ჩვენც ერთადა გვაქვს დასაცავი ჩვენი ბუნებითი სიმართლე, ამიტომაც დავთანხმდი ქვიარ პოეზიის ანთოლოგიაზე მუშაობას. მგონია, ახლა ეს წიგნი, ქვიარ ადამიანებისთვის ერთ-ერთ ყველაზე მძიმე და გარდამტეხ მომენტში, მარტოობის და უიმედობის დაძლევის ერთ-ერთი საშუალებაა. პრეზენტაციაზე ხუმრობითაც ვთქვი, გარდაცვლილ, დიდ დროში მყოფ ჩვენს მონათესავე სულებს პოეზიით შეგიძლიათ შეეხოთ და ცოცხლებს შეგიძლიათ რეალურადაც მიწეროთ, თანამოაზრე და თანამებრძოლი იპოვოთ მათში-მეთქი. დიახ, ამისთვისაა შექმნილი ეს წიგნი და ისეთი მძაფრი ემოციური ძაფებია გაბმული ჩვენ შორის პოეზიით, რომელიც ბოლო დროის შიშისა და უიმედობის დაძლევაში დაგვეხმარება.
წიგნზე მუშაობის პროცესში 90-მდე ავტორთან მომიწია მუშაობა და ამათგან 30-მდე ავტორის ამოღება გადავწყვიტეთ სხვადასხვა მიზეზით. ბუნებრივია, რომ ძველი ავტორების გადარჩევაში დროის სელექცია დაგვეხმარა, თანამედროვე ავტორებიდან კი პროექტის კურატორმა უნდა გადაარჩიოს ნამუშევრები. დიდი მასალიდან, რომლის მესამედიც გამოვაქვეყნეთ, ზოგი ძალიან კარგი ტექსტი იყო, მაგრამ წიგნის კონცეფციაში არ ჯდებოდა, ზოგიერთი კი იმდენად სუსტი, რომ ძველ ავტორებთან დინამიკაში თაობის ცუდ სურათს აჩვენებდა, ამიტომ მთლიანობაში ბევრი ნამუშევრის ამოღება მოგვიწია მე და “ინდიგოს” რედაქციას. ძირითადად გასაგები იყო ავტორებისთვის ეს პროცესი, ზოგიერთმა კი ურთიერთობების იმდენად დაბალი კულტურა აჩვენა, რომ დღემდე გაოგნებული ვარ, ნუთუ ასეთი არადემოკრატიული დამოკიდებულება შეიძლება ჰქონდეს ადამიანს, რომელსაც ქვიარ პოეზიის ანთოლოგიაში ესმის საკუთარი ხმა და პოეზიის ფაქიზ ნერვზე უნდა იყოს ჩაჭიდებული-მეთქი?! განსხვავეული აზრის მოსმენის პრობლემა ბევრჯერ შემინიშნავს ქვიარ ადამიანებში, — დრაგ ბოლზე მიკროფონების სროლაც კი მინახავს, მაგრამ ამას ნორმალურად არ ვუყურებ. ეს არაა ის, რაც ჩვენი თანაცხოვრების სტანდარტი უნდა იყოს. ამ დღეებში ყველაზე მასკულინურმა სპორტმა, ქართულმა საფეხბურთო ნაკრებმაც კი არააგრესიული, მეტოქეზე მზრუნველი და მენტალური ცვლილებების მატჩები გვიჩვენა. გვიჩვენეს, რომ დრო მოჭამა მხოლოდ მოგება-წაგებაზე პრიმიტიულმა, არაშემოქმედებითმა, დაჭიმულმა, დაძაბულმა აზროვნებამ. ასეთი ბრუტალური ურთერთობები, ისედაც უმცირესობაში მყოფ ადამიანებს ერთმანეთისგან გვთიშავს და ისევ ჩვენ გვასუსტებს საერთო მტერთან, — პოლიტიკურად მოტივირებულ და დაფინანსებულ ჰომოფობიასთან საბრძოლველად. ამგვარი მენტალობა ჩვენც გვაყენებს იქ, საიდანაც ამოდის ჩვენი საზოგადოებისა და პოლიტიკური ელიტის ძირითადი პრობლემა, — ერთმანეთის მიმართ შეუწყნარებლობა, განსხვავებული აზრისა და კრიტიკის მიუღებლობა, რაც ავტორიტარიზმის საფუძველია.
მუშაობის წამოწყების შესახებ ფეისბუქზე დავწერე და, როგორც ჩანს, მალე გავრცელდა ინფორმაცია. საოცრად ბევრი და საინტერესო ტექსტები მომდიოდა ძველიც და ახალიც. მომდიოდა მინიშნებები ძველ ავტორებზე, რომელზეც მერე თვეები ვიმუშავე მუზეუმში და ბიბლიოთეკებში. მახსოვს, ერთმა ავტორმა, ლელა ლაშხმა, რომელიც ერთ-ერთი გამორჩეული ქვიარ ლიტერატურული ხმაა ჩვენი თაობის, 37 ლექსი გამომიგზავნა ასარჩევად (ბარათაშვილის სულ გვაქვს ამდენი ლექსი), სხვებმაც დაახლოებით ასევე. ეს გვეუბნება, რომ ადამიანებს ბევრი ფიქრი, ენერგია და ემოცია აქვს ამ საკითხის ირგვლივ გასაზიარებელი. პრეზენტაციაზეც იმდენი ადამიანი მოვიდა, რომ წიგნის მაღაზია “ეარი” სავსე იყო და აივანზე იდგნენ ადამიანები. წინა დღეს კი ჩვენმა პარლამენტმა წარადგინა ლგბტ ცენზურის, უფლებების შემზღუდავი კანონი. მაშინ კიდევ ერთხელ გავიაზრე, როგორი არათანხვედრადია პოლიტიკური გადაწყვეტილებების მიმღებებისა და საზოგადოებრივი აზრი. პრეზენტაციის ფორმა თავისუფალი იყო და ავტორებსაც, მკითხველებსაც წიგნის შინაარსის ირგვლივ შეეძლოთ ლაპარაკი. იმდენ ხანს გაგვიგრძელდა საღამო, ლამის საქართველო-პორტუგალიის მატჩზე დავაგვიანეთ. დავიშალეთ და, როგორც გიორგი იკიკონიშვილმა იხუმრა, ქვიარობის დასაკარგად, — ფეხბურთის საყურებლად წავედით. ლამაზი საღამო იყო, ჯერ სიფრთხილით ბევრჯერ გადადებული ანთოლოგიის პრეზენტაციამ ჩაიარა მშვიდად, მერე ნაკრების გამარჯვების სიხარულიც.
ვილაპარაკეთ შემოთავაზებულ დღის წესრიგზე, ხელოვნურად გაღვივებულ ჰომოფობიურ განწყობებზე, რომელსაც მთავრობა წინასაარჩევნოდ უკეთებს მობილიზებას. სამარცხვინოა, რომ ამ მარაქაში ჩვენი კულტურის ცოცხალი კლასიკოსებიც ჩაერთნენ. არ მავიწყდება, ერთ-ერთს რომ დავურეკე და ანთოლოგიაში მონაწილეობა შევთავაზე, ბოდიშები მახდევინა, რომ ასეთ პროექტში მონაწილეობა შევთავაზე, არადა მთელმა ქვეყანამ იცის ამ ქალის ქვიარობის შესახებ. ერთმა პოეტმა კიდევ ასეთი რამ მითხრა, — “მე საზოგადოებისგან ზურგშექცეულ ადამიანზე ვწერ, ადამიანურ მარტოობაზე, თემისგან მარტო დგომაზეო” და ქვიარ ადამიანების მხარდამჭერ წიგნში არ მინდა ჩემი ლექსი იყოსო. დღემდე ვერ ვხვდები ჩემს ადამიანობაში შეიტანა ეჭვი ამ პოეტმა თუ იდენტობის გამო სახლიდან გამოგდებული ადმიანების არსებობის არ სჯერათ ასეთებს?! თუმცა სასიხარულო შემთხვევებიც იყო, როცა არ ჰქონდათ ამგვარი ტექსტები და მაინც დიდი მონდომებით, კვირაობით დაეძებდნენ თავიანთ ნაწერებში რაიმე იმგვარს, ჩვენი წიგნის კონცეფციას რომ მიუახლოვდებოდა. ასე იყო ეკა ქევანიშვილი, დალილა ბედიანიძე, პაატა შამუგია, ზვიად რატიანი, რატი ამაღლობელი, დიანა ანფიმიადი, გიორგი შონია და კიდევ ბევრი. მათი თანადგომა და თანადგომის მცდელობა გამარჯვების იმედია; იმედი, რომ ასეთი ანთოლოგიებით ადამიანების თანადგომაც მალე აღარ იქნება საჭირო, რადგან სიყვარული არის სიყვარული და მისი სიძველის, ბუნებრივობისა და მნიშვნელობის შესახებ მალე შევთანხმდებით.
"ქართული ქვიარ პოეზიის ანთოლოგიის" შეძენა შესაძლებელია გალერეა ართბითში (ინგოროყვას 14) და წიგნის მაღაზია ეარში (ქიქოძის 10).