ალყაში მოქცეულებზე ძალადობა, მედიაზე მიზანმიმართული თავდასხმა — რა მოხდა 29-30 ნოემბერს

მარიამი
ვახო ქარელი / მედია აპრილი

28 ნოემბერს ირაკლი კობახიძემ გვამცნო, რომ საქართველოს კონსტიტუციის 78-ე მუხლის უარყოფას გეგმავდნენ და არათუ მიიღებდნენ ყველა ზომას ევროკავშირში სრული ინტეგრაციის უზრუნველსაყოფად, პირიქით, არაფერს იზამდნენ და 2028 წლამდე პროცესს შეაჩერებდნენ.

მოქალაეების ბრაზს და მასშტაბურ თვითორგანიზებულ პროტესტს, შინაგან საქმეთა სამინისტროს დანაყოფების მხრიდან აქციის ძალადობრივი დარბევა მოჰყვა. აგრესიის განსაკუთრებული სამიზნე ჟურნალისტები აღმოჩდნენ, სპეცრაზმელები მათ პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას, პირდაპირ ეთერში სცემდნენ. დაშავდა 35 ჟურნალისტი. დააკავეს 43 ადამიანი.

29 ნოემბრის დილა ადგილობრივ და საერთაშორისო დონეზე კრიტიკული განცხადებებით დაიწყო, რასაც სოლიდარობის და მომხდარის დაგმობის კამპანია მოჰყვა. დილიდან გავრცელდა ცნობები იმ მასწავლებლების, სკოლების, უნივერსიტეტების შესახებ, რომლებიც პროტესტის ნიშნად გაიფიცნენ. საგარეო საქმეთა სამინისტრო, თავდაცვის სამინისტრო, იუსტიციის სახლი, განათლების სამინისტრო, საქართველოს მოსამართლეებისასამართლოს თანამშრომლები — დღის განმავლობაში გაიზარდა იმ საჯარო სამსახურებისა და მოხელეების რაოდენობაც, რომლებიც გაემიჯნნენ ქართული ოცნების გადაწყვეტილებას. თანამდებობა დატოვა საქართველოს ელჩმა ბულგარეთში.

“დღეს, როცა რუსეთი აგრძელებს ჩვენი ქვეყნის 20%-ის ოკუპაციას; აწარმოებს დამანგრეველ ომს უკრაინის წინააღმდეგ; ებრძვის ევროპას, დემოკრატიულ სამყაროს და საფრთხეს უქმნის გლობალურ უსაფრთხოებას — ჩვენ, როგორც არასდროს, გვჭირდება მეტი ევროპა და მეტი NATO. გვჭირდება მეტი სოლიდარობა და თავისუფალი სამყაროს გვერდში დგომა. საქართველო არის ევროპა!” — დაწერა ფეისბუქზე საქართველოს ელჩმა კორეის რესპუბლიკაში, თარაშ პაპასქუამ.

საღამოს თვითორგანიზებული პროტესტით მოქალაქეები რუსთაველის გამზირზე დაბრუნდნენ. გაიმართა ჟურნალისტების საპროტესტო მსვლელობაც რესპუბლიკის მოედნიდან პარლამენტის მიმართულებით. მათ თან ჰქონდათ იმ კოლეგების ფოტოები, რომლებსაც სპეცრაზმი ფიზიკურად გაუსწორდა. “მიმდინარე მოვლენების გამო” ოთხმა ჟურნალისტმა რუსთავი 2 დატოვა.

მედიაომბუდსმენი აცხადებს, რომ 28 და 29 ნოემბერს, ნიღბიანი სპეცრაზმელები და პოლიციელები რუსთაველზე მიზანმიმართულად გაუსწორდნენ ოცზე მეტ ჟურნალისტსა და ოპერატორს. „ფორმულას“ ჟურნალისტ გურამ როგავას აქციაზე, სპეცრაზმელის მხრიდან ძალადობის გამო მოტეხილი აქვს სახის ძვლები და კისრის მალა. ოპერაცია დასჭირდა "პუბლიკის" ჟურნალისტ ალექსანდრე ქეშელაშვილს, რომელიც შავფორმიანმა შსს-ს თანამშრომლებმა დააკავეს და სცემეს.

სახალხო დამცველის, ლევან იოსელიანის განცხადებით, 28 და 29 ნოემბერს საპროტესტო აქციის დაშლისას ადგილი ჰქონდა მშვიდობიანი მომიტინგეების მიმართ არაადამიანურ ქმედებას, დამამცირებელ მოპყრობას და მიზანმიმართული დევნის დანაშაულებრივ ქმედებას.

საპოლიციო ძალები ფიზიკურად გაუსწორდნენ ჟურნალისტებს 29-30 ნოემბერსაც. აქციაზე დაშავდა და კლინიკაში გადაიყვანეს TV პირველის ჟურნალისტი მარიამ გაფრინდაშვილი, რომელსაც შუბლზე ნახეთქი ჭრილობა აქვს. “პუბლიკის” ჟურნალისტს, ანა მსხალაძეს, სპეცრაზმმა თავში ჩაარტყა და ტელეფონი წაართვა. სცემეს “რეალპოლიტიკას” ჟურნალისტ, აკა ზარქუას. ასევე დაშავდნენ, TV პირველის ოპერატორი პაპუნა ხაჩიძე და ფორმულას წამყვანი გიორგი კვიჟინაძე.

იურისტ საბა ბრაჭველს თვალის არეში სპეცრაზმისგან ნასროლი გაურკვეველი ნივთი მოხვდა. სადამკვირვებლო მისია „ჩემი ხმის” წარმომადგენელი ტატო ქელბაქიანმა Facebook-ზე დაწერა, რომ ფიზიკურად გაუსწორდნენ და დააკავეს მისი არასრულწლოვანი შვილი.

კიდევ ერთხელ, მოწმენი ვართ სასტიკი და არაპროპორციული თავდასხმების ქართველ ხალხზე და მედიაზე, რაც რუსული სტილის რეპრესიებს ჰგავს. არ ქმედებებს მათ არ ვაპატიებთ! ძალის გამოყენებაზე პასუხისმგებლებმა უნდა აგონ პასუხი —  დაწერა საქართველოს პრეზიდენტმა, სალომე ზურაბიშვილმა, X-ზე.

დღის ბოლოს საყურადღებო იყო ჰელსინკის კომისიის განცხადებაც, სადაც ქართული ოცნების მთავრობაზე პირდაპირ წერია, რომ იგი არის დე-ფაქტო და არალეგიტიმური.

“არსებობს დამაჯერებელი მტკიცებულებები, რომელიც აჩვენებს, რომ ქართული ოცნების მთავრობამ მანიპულირება მოახდინა ქვეყანაში ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებზე, რათა შეენარჩუნებინა ძალაუფლება და კვლავ უარყო ქართველი ხალხის ცალსახა მისწრაფებები ევროატლანტიკური ინტეგრაციისკენ. ქართულმა ოცნებამ ახალი მთავრობა დანიშნა ოპოზიციის სრული ბოიკოტისა და პრეზიდენტის მოწვევის გარეშე, საქართველოს კონსტიტუციის დარღვევით. ეს დე-ფაქტო მთავრობა არალეგიტიმურია”, — წერია ჰელსინკის კომისიის განცხადებაში.

წყლის ჭავლი, წიწაკის სპრეი, მოქალაქეების დევნა შსს-ს ქვედანაყოფების მხრიდან, უკვე დაკავებულების ჯგუფურად ცემა, ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლა, ფიზიკური ძალადობა, გინება და სიტყვიერი შეურაცხყოფა — ეს მხოლოდ მოკლე აღწერაა იმის, რაც რუსთაველის გამზირზე, 29 ნოემბერს საღამოთი ხდებოდა. საპოლიციო ძალებმა იგივე მეთოდები გამოიყენეს ხალხის დასარბევად, რაც წინა ღამით და “სიახლეებიც” შეიტანეს.

მაგალითად, სპეცდანიშნულების რაზმის წარმომადგენელმა პარლამენტის უკან შეკრებილ აქციის მონაწილეებს ხმის გამაძლიერებლიდან აგინა, თან არაერთხელ, უწყვეტად, რამდენიმე წუთის განმავლობაში. რის შემდეგაც ათასობით სპეცრაზმელმა ჭიჭინაძის და ჩიტაძის ქუჩებიდან აქციის მონაწილეები განდევნა, ცემა და დაკაავა.

მომდევნო რამდენიმე საათის განმავლობაში, აქციის მონაწილეებს რუსთაველის თეატრის მიმდებარედ ბარიკადები ჰქონდათ აღმართული და ოპერამდე ტერიტორიაზე იყვნენ განლაგებული. სპეცრაზმი პერიოდულად იყენებდა წყლის ჭავლს, თუმცა რამდენიმე საათის განმავლობაში დაშლა-დარბევის ოპერაცია შეჩერებული იყო.

06:00 საათიდან საპოლიციო ძალებმა აქციის მონაწილეები ორივე მხრიდან ალყაში მოაქციეს და მათზე მასობრივად იძალადეს. ისინი განსაკუთრებული სისასტიკით ექცეოდნენ ხალხს, რომლებიც ტერიტორიის დატოვებას ვერ ახერხებდნენ. წაქცეულებს წიხლებს ურტყამდნენ სახეზე და თავზე, სხვადასხვა შენობაში თავის შესაფარებლად შესულებს კი უცვივდებოდნენ, სცემდნენ და აგინებდნენ. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 29-30 ნოემბრის ღამით საპროტესტო აქციაზე 107 ადამიანი დააკავეს. არ არის დაზუსტებული დაშავებული მოქალაქეებისა და ჟურნალისტების ზუსტ რაოდენობა.