რამიშვილმა გაჩეჩილაძე სექსუალურად შეავიწროვა — რა წერია სახალხო დამცველის დადგენილებაში

გიორგი ბასხაჯაური

სახალხო დამცველმა შალვა რამიშვილის მიერ ანანია გაჩეჩილაძის სექსუალური შევიწროების ფაქტი დაადგინა. ომბუდსმენი ანანია გაჩეჩილაძის წარდგენილ მტკიცებულებებს, მათ შორის, 2018 წელს გაკეთებულ ხმოვან ჩანაწერს დაეყრდნო და დაადგინა, რომ ფიზიკური შეხება, ასევე სხეულისა და გარეგნობის შესახებ გაკეთებული შეფასებები სექსუალური შევიწროება იყო. დადგენილების მიხედვით, შალვა რამიშვილმა არ ითანამშრომლა ომბუდსმენის აპარატთან და მიუხედავად იმისა, რომ განემარტა მტკიცების ტვირთის სტანდარტი, სექსუალური შევიწროების ფაქტის უარყოფის მიზნით პოზიცია/არგუმენტები არ წარუდგენია.

“საქმე მნიშვნელოვანია/პრეცედენტულია რადგან სახალხო დამცველმა პირველად დაადგინა სექსიზმი, როგორც სიძულვილის ენის აკრძალვის ერთ-ერთი ფორმა, რაც რეგულირდება დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ საქართველოს კანონით. სახალხო დამცველის განმარტებით, სექსიზმი სქესისა თუ გენდერის ნიშნით დისკრიმინაციის წახალისების სახედ მიიჩნევა”, — აღნიშნულია დადგენილებაში, რომელიც მხარეებს პირადად გადაეგზავნათ და საჯაროდ არ გამოქვეყნებულა.

სახალხო დამცველმა შალვა რამიშვილის მიერ ანანია გაჩეჩილაძის გარეგნობის შესახებ გაკეთებული კომენტარები სექსისტურად მიიჩნია და დადგენილებაშიც აღნიშნა — “ადამიანისთვის რამდენჯერმე იმის მითითება, რომ მას მამაკაცის საწყისი აქვს, ქალის ფორმების მიუხედავად, არის სექსისტური შინაარსის და მოპასუხისთვის განჭვრეტადი უნდა ყოფილიყო, რომ მისი შეფასებები ადრესატისთვის არასასურველი იქნებოდა. განმცხადებლის კრიტიკა იმის გამო, რომ მისი გარეგნობა არ შეესაბამება მოპასუხის სექსუალობის შესახებ მის წარმოდგენებს, წარმოადგენს სქესის ნიშნით ადამიანის შერცხვენას და ცალსახად სექსისტურია”.

როგორც ანანია გაჩეჩილაძემ მედია აპრილს უთხრა, დადგენილება მისთვის პრინციპულად მნიშვნელოვანია და მომდევნო ნაბიჯების გადადგმაშიც დაეხმარება.

“უკვე მერამდენედ ამხილეს შალვა რამიშვილი. თათია სამხარაძის საქმესთან დაკავშირებით სასამართლოს გადაწყვეტილებაც არსებობს, სხვა ქალებმაც არაერთხელ დაწერეს სექსუალური შევიწროების ფაქტებთან დაკავშირებით. თუმცა, იმის ფონზე, რა მასშტაბის დანაშაულსაც სჩადის, თანაბარზომიერ სასჯელს არ იღებს. ძალიან ცუდი შეგრძნება მაქვს ყოველ ჯერზე, როცა ჩანაწერის მოსმენა მიწევს ან დასკვნის წაკითხვისას, მაგრამ რას ვიზამ, ზედაპირული ბრძოლით შედეგს ვერ მიიღებ. ის საჯარო პირია და ვფიქრობ, რაიმე ფორმით მაინც უნდა მოეთხოვოს პასუხი, მივყვები ამ ბრძოლას და მაშინ ვიქნები მართლა გამარჯვებული, როცა სასურველ შედეგს მივიღებ”, — აღნიშნავს ანანია გაჩეჩილაძე.

ანანია იმედოვნებს, რომ სახალხო დამცველის პრეცედენტული გადაწყვეტილება მწვანე შუქი იქნება იმისთვის, რომ მსგავსი შემთხვევების სწორად მართვა დაიწყოს.

“თუ სექსუალური შევიწროების შემდეგ სახალხო დამცველის აპარატის დახმარებით ბევრი ადამიანი ეცდება საკუთარი ღირსების დაცვას, ვფიქრობ, ძალიან კარგი იქნება. ბრძოლას აქვს აზრი და მნიშვნელოვანია, რომ სტატისტიკა უკეთესობისკენ შეიცვალოს”.

როგორც ანანია გაჩეჩილაძის ამბობს, როცა სექსუალური შევიწროების ფაქტი მოხდა, გათვითცნობიერებული იყო, რომ შეეძლო სასამართლოსთვის მიემართა, თუმცა გვეუბნება, რომ სასამართლო სტანდარტი იყო ძალიან დაბალი და თავი ამიტომ შეიკავა. მისი თქმით, ჩანაწერი შენახული ჰქონდა და როცა მაკო ჯაბუამ სოციალურ ქსელში შალვა რამიშვილის მხრიდან სექსუალური შევიწროების შესახებ დაწერა, რასაც სხვა ქალების ისტორიებიც მოჰყვა, გადაწყვიტა, საჯაროდ საკუთარი გამოცდილების შესახებაც საჯაროდ განეცხადებინა.

შალვა რამიშვილი სახალხო დამცველის გადაწყვეტილების შესახებ ინფორმაციის გავრცელების შემდეგ რადიო თავისუფლებას ესაუბრა. მან უარყო სექსუალური შევიწროების ფაქტი და დადგენილებას მიკერძოებული უწოდა.

“სისულელეა ეგ ყველაფერი. ზომების მიღება დამავალა. რაღაც ზომები რომ მივიღო, არ გავაკეთო ის, რაც არ გამიკეთებია ისედაც. სასაცილოა, სატირალიც რომ არ იყოს. ცალმხრივად და მიკერძოებულად განიხილა… [არ ვითანამშრომლე, რადგან] მე გამოვდივარ უაზრო როლში, სპილო რომ არ ვარ, უნდა ვამტკიცო. ყველა ეს ადამიანი ჩიოდა სისხლის სამართლის წესით, ციხეში წასვლას მიქადდა, მაგრამ რით დამთავრდა, ხედავთ”, – უთხრა შალვა რამიშვილმა რადიო თავისუფლებას.

ანანია გაჩეჩილაძის ინტერესებს სახალხო დამცველის აპარატში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია იცავდა. საქართველოს სახალხო დამცველმა შალვა რამიშვილს რეკომენდაციით მიმართა, რომ მომავალში პროფესიულ თუ სხვა ურთიერთობებში არ განახორციელოს სექსუალური შევიწროება და ინდივიდებს შეურაცხმყოფელი, დამამცირებელი ან/და მათი ღირსებისთვის შეუსაბამო გარემო არ შეუქმნას. აგრეთვე, დაავალა, რომ რეკომენდაციის შესრულების მიზნით გატარებული ღონისძიებების თაობაზე  20 დღის ვადაში აცნობოს.

2023 წლის მარტში შალვა რამიშვილი სექსუალურ შევიწროებაში არაერთმა ქალმა ამხილა. მაკო ჯაბუამ, გვანცა ბუდაღაშვილმა და ანანო იაშვილმა საჯაროდ დაწერეს, რომ შალვა რამიშვილის მხრიდან სექსუალური შევიწროების ფაქტები POSTV-ში გასაუბრებისას ხდებოდა, ამას ანანია გაჩეჩილაძის პოსტიც მოჰყვა, “ფორმულამ” კი ხმოვანი ჩანაწერის ფრაგმენტები გაავრცელა. სექსუალური შევიწროების შესახებ ქალების საჯარო განცხადებებს ჯერ POSTV-ის განცხადება მოჰყვა, რომელშიც ტელეკომპანიაზე თავდასხმებზე საუბრობდნენ. ქართული ოცნების დეპუტატებმა კი შალვა რამიშვილის დაცვა გადაწყვიტეს და “კრიტიკული მედიისა და ჟურნალისტების” დისკრედიტაციის მცდელობებზე ალაპარაკდნენ. თქვეს ისიც, რომ მოძალადე კანონით უნდა დაისაჯოს და არა “მორალური პოლიციის ხელით”.

შეგახსენებთ, რომ უკვე არსებობს სასამართლოს ორი ინსტანციის გადაწყვეტილება თათია სამხარაძის სექსუალური შევიწროების ფაქტზე. შალვა რამიშვილი მაშინ დამნაშავედ ცნეს. თათია სამხარაძემ შალვა რამიშვილის მხრიდან სამსახურებრივ სივრცეში სექსუალური შევიწროების ფაქტზე 2016 წელს განაცხადა, რასაც დაზარალებულის საწინააღმდეგო დისკრედიტაციის კამპანია მოჰყვა.