დღეს, 11 დეკემბერს ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტისა (NDI ან ინსტიტუტი) და CRRC- საქართველოს კვლევა გამოქვეყნდა, რომლის თანახმადაც საქართველოს მოქალაქეები ერთსულოვნად უჭერენ მხარს ქვეყნის ევროპულ და ევრო-ატლანტიკურ ინტეგრაციას. შედეგების მიხედვით, ბოლო ერთი წლის მანძილზე, გაიზარდა იმ ადამიანების რიცხვი, რომლებიც ევროკავშირს საქართველოს უმთავრეს ეკონომიკურ და პოლიტიკურ პარტნიორად აღიარებენ.
გამოკითხულთა უმეტესობის შეფასებით, ბოლო 10 წელში სიტყვის თავისუფლებასთან და ქალთა უფლებებთან დაკავშირებით წინსვლაა. სიღარიბე და ეკონომიკასთან დაკავშირებული პრობლემები კი დაუცველობის გრძნობის გამომწვევი მთავარი ფაქტორებია. მოსახლეობის აზრი გაყოფილია იმასთან დაკავშირებით, თუ რა მიმართულებით ვითარდება ქვეყანა; თუმცა, დადებითი შეფასების მაჩვენებელი ოდნავ გაზრდილია.
დასავლური კურსი და ინსტიტუტებთან ინტეგრაცია
NDI-ის საზოგადოების განწყობის ოქტომბერ-ნოემბრის გამოკითხვის შედეგების მიხედვით, საქართველოს მოსახლეობას აქვს ურყევი ნება, რომ საქართველო ევროკავშირში გაწევრიანდეს.
- ქვეყნის ევროინტეგრაციას 79% უჭერს მხარს;
- წინააღმდეგი კი 11%-ია.
მცირდება მათი რიცხვი, ვინც ამბობს, რომ საქართველოს საგარეო პოლიტიკა ექსკლუზიურად პროდასავლური უნდა იყოს. კვლევის მიხედვით, 37% ექსკლუზიურად პროდასავლურ კურსს უჭერს მხარს, ხოლო 36% თვლის, რომ კურსი პროდასავლური უნდა იყოს, თუმცა რუსეთთან კარგი ურთიერთობა უნდა შევინარჩუნოთ.
მოსახლეობის აზრი გაყოფილია იმასთან დაკავშირებით, თუ რა ძალისხმევას დებს მთავრობა ქვეყნის ევროკავშირში გაწევრიანებისთვის.
- 36%-ის აზრით, მთავრობა, საკმარისს არ აკეთებს იმისთვის, რომ ქვეყანა ევროკავშირში გაწევრიანდეს;
- 29%-ის თქმით, ყველაფერს აკეთებს, რაც შეუძლია;
- ხოლო 16% ფიქრობს, რომ არაფერს აკეთებს.
ყოველი მეორე მოქალაქე ამბობს, რომ ქვეყანას უსაფრთხოების გაძლიერებაში ყველაზე მეტად ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრიანება დაეხმარება. მაღალია ნატოში გაწევრიანების მხარდამჭერთა რიცხვიც და 67%-ს შეადგენს, მაგრამ ეს მაჩვენებელი 2023 წლის მარტში 6%-ით მაღალი იყო.
ქვეყნის განვითარება და პოლიტიკა
მარტიდან დღემდე 6%-ით გაიზარდა და 33%-ს შეადგენს იმ ადამიანების რიცხვი, ვინც ფიქრობს, რომ საქართველო სწორი მიმართულებით ვითარდება . გამოკითხულთა 37% კი ფიქრობს, რომ არასწორი მიმართულებით ვითარდება, რაც 2%-ით აღემატება წინა კვლევის შედეგს. ამასთან 25% თვლის, რომ საქართველო საერთოდ არ იცვლება.
კვლევის მიხედვით, მთავრობის საქმიანობის დადებითი შეფასება 10 პროცენტითაა გაზრდილი.
- 29% კარგად აფასებს პრემიერმინისტრის მუშაობას;
- 37% — საშუალოდ;
- 26% — ცუდად.
გარდა ამისა, 16% კარგად აფასებს პრეზიდენტის მუშაობას, 41% — საშუალოდ, 30% — ცუდად.
გამოკითხულთა 41% ფიქრობს, რომ პარლამენტარები მისნაირი ადამიანების შეხედულებებს არ ითვალისწინებენ. უმეტესობას არ სჯერა, რომ პარლამენტართან შეხვედრის დანიშვნას მოახერხებდა. ამასთან, 62% აფიქსირებს, რომ საქართველოში არ არსებობს ერთი პარტიაც კი, რომელიც მის ინტერესებს გამოხატავს. 47% პოლიტიკურად გადაუწყვეტელია.
სულ უფრო მეტი მოქალაქე ფიქრობს, რომ ქალი და კაცი პოლიტიკოსები მათ ინტერესებს თანაბრად წარმოადგენენ.
- კვლევის შედეგებით, ასე 66%- ფიქრობს;
- 2014 წელს იმავეს 48% ფიქრობდა;
- ხოლო 2023 წლის მარტში — 56%.
არ არსებობს კონსენსუსი იმის თაობაზე, თუ რა წარმოადგენს ქალთა პოლიტიკური მონაწილეობისთვის ყველაზე დიდ დაბრკოლებას. გამოკითხულთა 21%-ის აზრით, ქალთა პოლიტიკური მონაწილეობისთვის დაბრკოლება არ არსებობს, 19% ასეთ დაბრკოლებად — ოჯახურ ვალდებულებებს, 13% — თავდაჯერების ნაკლებობას, ხოლო 11% ინტერესის ნაკლებობას მოიაზრებს.
გამოწვევები და პრიორიტეტები
კვლევის მიხედვით, საქართველოში თავს დაცულად გამოკითხულთა 69% გრძნობს, ხოლო დაუცველად — 30%.
იმ ადამიანებმა, რომლებიც საქართველოში თავს დაუცველად გრძნობენ, მიზეზებად შემდეგი 5 საკითხი ყველაზე ხშირად დაასახელეს:
- სიღარიბე — 40%;
- უმუშევრობა, სამუშაო ადგილების ნაკლებობა — 30%;
- ინფლაცია, მაღალი ფასები — 28%;
- კრიმინალი — 26%;
- პოლიტიკური არასტაბილურობა — 22%.
კვლევის მიხედვით, ათიდან ერთ მოქალაქეს (12%) საკვების ფული არ აქვს, ხოლო ოთხიდან ერთს (28%) ფული მხოლოდ საკვებზე ჰყოფნის. უარესი შედეგია ეთნიკური უმცირესობების დასახლებებში, სადაც ოთხიდან ერთ მოქალაქეს საკვების ყიდვისთვის საკმარისი ფული არ აქვს.
ადამიანის უფლებები
კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 8% ამბობს, რომ მისთვის და მისი ოჯახისთვის ყველაზე მნიშვნელოვან სამ ეროვნულ საკითხს შორის ადამიანის უფლებებიც არის, 5% კი სიტყვის თავისუფლებასაც ასახელებს. იმავე ჩამონათვალში პირველ სამ ადგილს ფასების ზრდა/ინფლაცია (37%); სამუშაო ადგილები (35%) და სიღარიბე (28%) ინაწილებენ.
33%-ის აზრით, ადამიანის უფლებების მიმართულებით, ბოლო 10 წელში მდგომარეობა გაუმჯობესდა; 36%-ის შეფასებით — არ შეცვლილა; 25% კი მიიჩნევს, რომ გაუარესდა. ქალთა უფლებების მიმართულებით, ბოლო 10 წელში მდგომარეობა:
- 39%-ის აზრით, გაუმჯობესდა;
- 29%-ის აზრით, არ შეცვლილა;
- 26%-ის აზრით, გაუარესდა.
გარდა ამისა, კვლევის მიხედვით, სიტყვის თავისუფლების მიმართულებით, ბოლო 10 წელში მდგომარეობა:
- 41%-ის აზრით, გაუმჯობესდა;
- 33%-ის აზრით, არ შეცვლილა;
- 20%-ის აზრით, გაუარესდა.
ხელმისაწვდომი სამედიცინო მომსახურება ბოლო 10 წლის განმავლობაში 45%-ის აზრით გაუმჯობესდა. 28% მიიჩნევს, რომ არ შეცვლილა; 23% თვლის, რომ გაუარესდა.
უმრავლესობის აზრით, ჯანდაცვის სისტემის წინაშე მდგარი ყველაზე დიდი პრობლემებია:
- წამლების საფასური — 68%;
- სამედიცინო მომსახურების/ექიმთან ვიზიტების საფასური — 40%;
- ექიმებისა და სამედიცინო პერსონალის პროფესიონალიზმის კვალიფიკაციის ნაკლებობა — 28%;
- წამლების დაბალი ხარისხი — 28%.
ყოველი მეორე მოქალაქე მიიჩნევს, რომ კრიმინალთან (48%) და სიღარიბესთან (49%) დაკავშირებით მდგომარეობა გაუარესებულია. გარდა ამისა, განათლების მიმართულებით გაუმჯობესებას ხედავს 35%.
კვლევის მიზანია, ხელი შეუწყოს ისეთი პოლიტიკისა და მმართველობის ჩამოყალიბებას, რომელიც უფრო მეტად იქნება მორგებული მოსახლეობის საჭიროებებზე. NDI-ის ინფორმაციით, კვლევის შედეგები 12 ოქტომბრიდან 4 ნოემბრამდე პერიოდში ჩატარებულ 2068 პირისპირ ინტერვიუებს ეფუძნება, გამოპასუხების მაჩვენებელი 28%-ია. NDI-მ და CRRC-მ კვლევა სტრატიფიცირებული და კლასტერული შერჩევის მეთოდით ჩაატარეს. კვლევის ცდომილების ზღვარი 2,2%-ია და იცვლება სხვადასხვა პასუხის მიხედვით. მეთოდოლოგიის სრულად ნახვა შეგიძლიათ აქ.